همه گیری بیماری کرونا تقریبا از 4 ماه پیش توسط سازمان بهداشت جهانی (WHO) اعلام شد و از آن زمان تاکنون، نکات عجیب و غیر معمولی در رابطه با این بیماری مرگبار دستگاه تنفسی دستگیرمان شده است.
سازمان بهداشت جهانی (WHO) چهار ماه پیش شروع همه گیری بیماری کرونا را اعلام کرد و هماکنون تقریبا شش ماه از گزارش اولین موارد ابتلا به این بیماری دستگاه تنفسی میگذرد. در همین رابطه، اطلاعات محققان در رابطه با کووید 19 روز به روز در حال افزایش بوده و در ادامه قصد داریم تا چهار نکته مهم و غیر معمول که دانشمندان به آن پی بردهاند را مورد بررسی قرار دهیم.
نکات غیر معمول همه گیری بیماری کرونا
1. کووید 19 نحوه انعقاد خود را تغییر میدهد
بسیاری از بیماریهای التهابی، از جمله بیماریهای عفونی، نحوه لخته شدن خون مبتلا را تحت تاثیر قرار میدهند؛ با این حال گفته شده که کووید 19 به طرز ویژه و عجیبی این ویژگی خون افراد آلوده را تغییر میدهد. چنین مسئلهای در ابعاد کوچک آنقدرها هم خطرناک نیست، اما افزایش میزان لختگی خون با ابتلا به بیماری کرونا میتواند به سطحی برسد که جریان خون را بند آورده و برخی از اعضای بدن را از رسیدن خون تازه و اکسیژن محروم کند.
به عنوان مثال از زمان شروع همه گیری بیماری کرونا دیده شده که افراد جوان مبتلا به کووید 19 که هیچ مشکل سلامتی دیگری نداشتند، به واسطه لخته شدن خون در مغز خود دچار سکته شدند. اگر چنین پدیدهای در رگهای خونرسان به قلب رخ دهد، امکان بروز حمله قلبی در فرد بالا میشود. در مورد دستگاه تنفسی و ریهها هم دیده شده که انعقاد بیش از حد خون در رگها به بروز آمبولی ریه منجر شده است.
بیمارانی که در بخش مراقبتهای ویژه بیمارستانها تحت نظر هستند، به صورت گستردهتری در معرض خطر لختگی خون به قرار دارند و در مقالهای که به تازگی منتشر شده، دانشمندان گزارش کردهاند که 49 درصد افراد تحت بررسی به شکلی دچار انعقاد خون در ریه شدهاند. تحقیقات دیگر هم نشان دادهاند که بین 20 تا 30 درصد از بیماران مراقبتهای ویژه دچار لختگی خون در قسمتی از بدن خود شدهاند.
دانشمندان اعلام کردهاند که انتظار بروز چنین مشکلی را در مبتلایان به کووید 19 و مخصوصا بیماران مراقبتهای ویژه نداشتهاند و از طرف دیگر، انعقاد خون گزارش شده با وجود استفاده از داروهای رقیق کننده خون که جلوی لختگی را میگیرند، رخ دادهاند.
2. از دست رفتن حس بویایی
مدتی پیش و بعد از اعلام پاندمی شدن و همه گیری بیماری کرونا بود که اولین صحبتها در مورد از دست رفتن حس بویایی مبتلایان مطرح شد. البته میدانیم که بیماریهای ویروسی دیگری هم همانند کووید 19 میتوانند باعث از دست رفتن این حس در مبتلایان شوند. در یک تحقیق، دانشمندان اعلام کردند که حدودا 5 درصد از بیماران بستری شده در بیمارستانها حس بویایی خود را از داده بودند، اما گزارش شد که افراد مبتلا به ورژن خفیفتری از این بیماری، به میزان بیشتری از لحاظ بویایی دچار اختلال شدهاند.
البته حس بویایی افراد پس از بهبودی بازمیگردد و دانشمندان به لیست علائم رسمی و تایید شده کووید 19 این مشکل را هم اضافه کردهاند.
اگر تا به حال دچار بیماری سرماخوردگی شده باشید، میدانید که ترشحات داخل بینی میتوانند قوای بویایی شما را مختل کنند، اما نکته عجیب در مورد کووید 19 این بوده که افراد حتی بدون وجود ترشحات گوناگون در بینی خود، بوها را حس نمیکنند.
دانشمندان حدس میزنند که ذرات ویروسی قبل از ورود به سلولهای داخل بینی، به قسمت بیرونی دریافت کنندههای ACE2 سلولهای بویایی میچسبند و از این طریق، توانایی این دریافت کنندهها در تشخیص رایحهها را مختل میکنند. در اوایل شروع همه گیری بیماری کرونا بود که بحث نقش ACE2 در آلوده شدن سلولهای بدن مبتلایان مطرح شده بود و نکته عجیب دیگر این است که برخی از افراد آلوده به کووید 19 حس چشایی خود را هم از دست دادهاند.
3. بیماریهای التهابی در کودکان
نکته عجیب دیگری که از زمان شروع همه گیری بیماری کرونا خبرساز شده بود، میزان ابتلای کم کودکان به بیماری کووید 19 در مقایسه با سایر بیماریهای تنفسی دیگر بود. معمولا دیده نمیشود که کودکان با سیستم دفاعی نسبتا ضعیف خود در مقابل چنین بیماریهای کشندهای مقاوم باشند، اما کرونا ویروس چنین شرایطی را در افراد کم سن و سال به وجود میآورد.
با این حال، از آنجایی که پزشکان اروپایی و بریتانیایی نسبت به سایر متخصصان جهان تعداد بیشتری از موارد ابتلای کودکان را مشاهده و ثبت کردهاند، تحقیقات آنها نشان داده که کووید 19 باعث بروز نوعی بیماری التهابی جدی در کودکان میشود. این بیماری با نام «سندروم التهاب چند سیستمی کودکان» (MIS-C) هم شناخته میشود. یکی از تحقیقات انجام شده در بریتانیا، ایتالیا و فرانسه نشان داد که کودکان مبتلا به MIS-C، در هفتههای قبل از تشخیص التهاب موجود، سابقه آلودگی به کرونا ویروس را داشتهاند.
علائم سندروم التهابی مورد نظر هم در کودکان کاملا یکسان نیست، اما مهمترین نشانهها شامل تب، جوش زدن پوست و مشکلات گوارشی شامل اسهال، استفراغ و دل درد میشوند. حتی گزارش شده که برخی کودکان به واسطه ابتلا به کووید 19 دچار مشکلات قلبی عروقی شدهاند. البته این علائم شباهت زیادی به نشانههای بیماری کاواساکی هم دارند.
با وجود ابتدایی بودن تحقیقات حال حاضر و این موضوع که هنوز زمان زیادی از آغاز همه گیری بیماری کرونا نگذشته است، دانشمندان حدس میزنند که التهاب MIS-C مستقیما در اثر کووید 19 به وجود نمیآید، بلکه به واسطه واکنش سیستم دفاعی کودکان به بیماری و مدتی بعد از آلودگی و پاک شدن بدن از کرونا ویروس، رخ میدهد.
4. همه گیری بیماری کرونا بین انسان و حیوان مشترک است
از زمانی که اولین موارد ابتلا به کووید 19 گزارش شدند، محققان اعلام کردند که این بیماری مرگبار دستگاه تنفسی از حیوانات به انسان منتقل شده و منشا اصلی آن خفاشها بودهاند. با این حال تا پیش از این و قبل از انجام تازهترین تحقیقات دانشمندان، کسی نمیدانست که امکان معکوس شدن زنجیره انتقال وجود دارد یا خیر؟ به بیان دیگر آیا ممکن است که انسانهای آلوده بتوانند حیوانات مختلف مانند سگ و گربههای خانگی را هم آلوده کنند یا نه؟
در همین رابطه، بررسیها نشان داده که چنین مسئلهای امکانپذیر بوده و موارد متعددی از آلوده شدن سگها، گربهها و حتی ببرهایی که به عنوان حیوانات خانگی نگهداری میشدند، گزارش شدهاند. مدتی پیش هم در چندین مزرعه پرورش راسو در هلند بیماری کووید 19 بین حیوانات مزارع اپیدمی شده بود و محققان حدس زدند که کارکنان آلوده مزرعه، ویروس را به داخل محیط وارد کردهاند. گفته شده که ویروس مورد نظر باعث شایع شدن ذاتالریه در بین راسوها شده بود.
در ادامه، محققان در کمال تعجب دیدن که راسوهای بیمار به دو نفر از افراد در تماس با خود، بیماری کووید 19 را منتقل کردند. این اولین بار بعد از شروع همه گیری بیماری کرونا بود که ویروس در دومین سیکل خود بین انسانها و حیوانات، از یک حیوان به انسانها منتقل میشد.