در روزهای اخیر تغییر ترکیب بستههای اینترنت موبایل با اعتراض کاربران مواجه شد، اما به نظر میرسد این اصلاح برای حفظ بقای شرکتهای اینترنتی امری ضروری است.
در روزهای گذشته حتما متوجه شدید که ترکیب بسته های اینترنت موبایل توسط اپراتورهای تلفن همراه تغییر پیدا کرده و این خبر سر و صدای زیادی در رسانهها و شبکه های اجتماعی به پا کرد. اکنون برخی از بستههای اینترنت تلفن همراه از نظر حجمی کاهش پیدا کرده اما در مقابل بر حجم شبکه داخلی افزوده شده است، در حالی که با همان قیمت قبلی به فروش میرسند.
این موضوع با اعتراض کاربران همراه شده و در ادامه، مسئولان وزارت ارتباطات نیز به این خبر واکنش نشان دادند و خواستار بازگشت تعرفهها و حجم بستهها به قبل شدند. اما با مرور اظهارات فعالان حوزه ارتباطات میتوان دریافت که اصلاح قیمتها و در واقع تعدیل و افزایش تعرفه اینترنت موبایل در جهت حفظ بقای بخش مهمی از صنعت آی سی تی اهمیت زیادی دارد.
وضعیت نامناسب ارائه دهندگان اینترنت ثابت
به عنوان مثال، احمدرضا نخجوانی، مدیرعامل شاتل در سال گذشته گفته بود ثابت ماندن هزینه اینترنت در کشور باعث فشار مضاعف روی شرکتهای ارائه دهنده خدمات اینترنت ثابت میشود. وی اظهار کرد با توجه به تورم موجود در کشور و افزایش قیمت انواع کالاها و خدمات، ثابت ماندن قیمت اینترنت جای تعجب دارد. دیگر ارائه دهندگان اینترنت ثابت نیز میگویند شرکتهای آنها به دلیل دامپینگ اپراتورهای سیار، امکان توسعه ندارند.
فرامز رستگار، دبیر سندیکای صنعت مخابرات هم عنوان کرد اپراتورهای اینترنت ثابت به خصوص شرکت مخابرات ایران که به عنوان بزرگترین اپراتور تلفن ثابت شناخته میشود از وضعیت خوبی برخوردار نیستند. در حال حاضر درآمدهای شرکت مخابرات با هزینههایش همخوانی ندارد و شرکتهای تامین کننده تجهیزات و خدمات این شرکت نیز با مشکلاتی مواجه هستند. سایر اپراتورهای اینترنت ثابت نیز با این مشکلات مواجهاند. وی افزود باید در تعرفه اینترنت موبایل جابهجایی ایجاد کنیم، چرا که درآمد زیادی به سمت اپراتورهای موبایل میرود که عادلانه نیست و باید کاهش پیدا کند. درآمد اپراتورهای موبایل از بخش مکالمه و صوت بسیار زیاد است و با این شرایط، تعرفه اینترنت موبایل را زیر قیمت در نظر گرفتهاند. این در حالی است که اپراتورهای اینترنت ثابت فقط سرویس اینترنت ارائه میکنند و قادر به رقابت با اپراتورهای همراه نخواهند بود.
در طول سالهای اخیر مشاهده کردیم که با توجه به پایین بودن تعرفه اینترنت اپراتورهای تلفن همراه، بیشتر کاربران به سمت استفاده از اینترنت همراه به جای اینترنت ثابت سوق پیدا کردهاند و این موضوع باعث به مشکل خوردن اپراتورهای اینترنت ثابت و از دست دادن مشترکانشان شده و به گفته کارشناسان، در درازمدت برای توسعه ارتباطی دردسرساز میشود.
عدم توازن بین درآمدها و هزینههای اپراتورها
حسین فلاح جوشقانی، رئیس سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی گفته بود در مقیاسهای جهانی، ارزان ترین قیمت اینترنت، هم در حوزه ثابت و هم در حوزه موبایل متعلق به ایران است. همچنین وی بیان کرد مردم بر اساس درآمد و وضعیت اقتصادی خودشان معتقدند قیمت اینترنت در ایران گران است و در مقابل، اپراتورها با توجه به هزینههای بالایشان اعتقاد دارند که قیمت اینترنت در ایران ارزان است. به همین دلیل یک عدم توازن بین خواستههای کاربران اینترنت و ارائه دهندگان خدمات اینترنت به وجود آمده و وزارت ارتباطات و سازمان تنظیم مقررات وظیفه دارد این توازن را به وجود بیاورد.
وی در ادامه افزود نمیتوان انکار کرد که هزینه اپراتورها امسال هم افزایش خواهد داشت و به همین خاطر اپراتور انتظار دارد که این افزایش هزینه با افزایش قیمت جبران شود. وزیر ارتباطات نیز در سال گذشته تلویحا با افزایش قیمت اینترنت موافقت کرده بود و گفت اپراتورها میتوانند در قبال بالا بردن کیفیت سرویس، تعرفهها را افزایش دهند. آذری جهرمی همچنین اظهار کرد سرویس ADSL رو به انقراض است و به اپراتورهای ارائه دهنده اینترنت ثابت که با افزایش هزینههایشان با کاهش درآمد مواجه شدهاند، پیشنهاد کرد با سرمایهگذاری و ارائه کیفیت خوب، در برنامههایشان تغییر ایجاد کنند.
از سوی دیگر با مروری بر هزینه اینترنت در سایر کشورها نیز میتوان دریافت که قیمت اینترنت در کشورهای توسعه یافته یا برخی از کشورهای در حال توسعه مثل آلمان، فرانسه، امارات و سنگاپور نسبت به کشور ما بالاتر است.
در هر صورت به نظر میرسد حواشی قیمت اینترنت موبایل هیچوقت تمامی ندارد. پیش از این قیمت اینترنت موبایل تا حدود زیادی به کف قیمت تعیین شده نزدیک بود و همین موضوع موجب اعتراض مدیران شرکتهای ارائه دهنده خدمات اینترنت ثابت شد و حالا اپراتورهای تلفن همراه تعرفه اینترنت خود را بین کف و سقف تغییر دادهاند، اما هنوز هم فاصله زیادی با سقف تعرفه دارند و در واقع تخلفی مرتکب نشدهاند.
یک بام و دو هوای وزارت ارتباطات درباره اینترنت موبایل
با وجود این، واکنش مسئولان وزارت ارتباطات به افزایش تعرفه اینترنت تلفن همراه خوب نبود. در حالی که وزیر ارتباطات و رئیس سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی پیش از این تلویحا با افزایش تعرفه اینترنت موبایل در راستای تقویت بخش اینترنت ثابت و یکپارچه شدن حوزه ارتباطات ثابت و سیار موافق بودند، حالا با اتخاذ سیاستهایی 180 درجه متفاوت با گذشته، در صدد پایین نگه داشتن تعرفه اینترنت همراه هستند که البته به نظر میرسد این نوع واکنش بیشتر برای فروکش کردن اعتراضات کاربران بوده و نه چیز دیگر.
به عنوان مثال، فلاح جوشقانی، رئیس رگولاتوری درباره افزایش تعرفه اپراتورهای تلفن همراه گفت بالا بردن قیمت بستهها در شرایط کنونی غیر منطقی و غیر معقول است و سازمان تنظیم مقررات با آن مخالفت کرده است. همچنین وی گفت برخورد قانونی با اپراتورها با ارسال اخطار آغاز شده و قیمتها باید به قبل بازگردد. سید محمد امامی، مدیر کل دفتر نظارت بر سرویس ارتباطی و فناوری ارتباطات نیز بیان کرد افزایش قیمت بستههای اینترنت همراه از سوی اپراتورها برابر با مقررات نیست و باید به نرخ گذشته برگردد و این اقدام مطابق مصوبات 266 کمیسیون تنظیم مقررات تخلف محسوب میشود.
در هر صورت باید به این نکته توجه داشت که اپراتورهای تلفن همراه هزینههای دلاری سرسامآوری دارند و در مقابل، درآمدهای ریالی دریافت میکنند. همچنین با توجه به یکپارچه نبودن حوزه ارتباطات ثابت و سیار و عدم وجود توازن تعرفهای بین ارائه کنندگان خدمات اینترنت ثابت و همراه، افزایش تعرفه اینترنت موبایل در جهت حفظ بقای شرکتهای ارائه کننده خدمات اینترنت ثابت اهمیت زیادی دارد.