سال ۲۰۱۳، سالی پر از پیشرفت و خلاقیت و فناوریهای نوین در صنعت عکاسی گوشیهای هوشمند بود. سنسورها و قابلیتهای نرمافزاری عکسبرداری در گوشیها پیشرفت زیادی کردند. میتوان گفت در سال ۲۰۱۳، سازندگان گوشیهای تلفن همراه در راههایی قدم گذاشتند که آیندهای پر از خلاقیتهای نوین در انتظار آن است. در این مقاله میخواهیم نگاهی به آنچه در سال ۲۰۱۳ بر صنعت عکاسی تلفن همراه گذشت داشته باشیم و مهمترین وقایع آن را بررسی کنیم.
بزرگ شدن سنسورها
آنچه تأثیر مهمی بر کیفیت عکس دیجیتال دارد، اندازهی سنسور است. با اینکه در این سالها تعداد عکسهایی که به وسیلهی گوشیهای تلفن همراه گرفته میشود خیلی بیشتر از عکسهایی است که به وسیلهی دوربینهای حرفهای گرفته میشود، ولی اندازهی سنسورهای بکار رفته در آنها تفاوت چندانی نسبت به قدیم نکرده است. سنسور بسیار کوچک ۳/۱ اینچ یا حتی ۳.۲/۱ اینچ که به طور گسترده در گوشیها استفاده میشود از سنسورهای بکار رفته در دوربینهای دیجیتالی کوچکتر است. و با سنسورهای بکار رفته در ارزانترین دوربینهای DSLR اصلاً قابلمقایسه نیست.
در فوریهی سال ۲۰۱۲، گوشی Nokia 808 اولین گوشی بود که در دوربین آن سنسور بزرگ ۱.۲/۱ اینچ بکار رفته بود. این سنسور حدوداً هم اندازهی سنسور بکار رفته در دوربین کامپکت Sony RX100II است. با اینکه کیفیت دوربین Nokia 808 فوقالعاده بود ولی بر روی آن سیستمعامل تاریخ گذشتهی Symbian نصب بود و به همین دلیل نتوانست جایگاه ویژهای در میان گوشیهای هوشمند به دست آورد.
در تصویر زیر مقایسهای بین سنسور دوربین در اکثر گوشیهای هوشمند (رنگ بنفش)، دوربینهای دیجیتالی ارزانقیمت (رنگ نارنجی)، و اکثر دوربینهای حرفهای (رنگ آبی) را مشاهده میکنید.
نوکیا در سال ۲۰۱۳ خلاقیتی که در دوربین گوشی Nokia 808 به خرج داده بود را با یک سیستمعامل مدرن ترکیب کرد و گوشی Lumia 1020 را روانهی بازار کرد. سنسور این گوشی به بزرگی Nokia 808 نیست ولی تا حدودی مشابه آن است. تصویر ۳۸ مگاپیکسلی که این دوربین ضبط میکند مملو از جزئیات است و به کاربر اجازه میدهد بدون کاهش کیفیت، تا حد زیادی عکس را بزرگنمایی کند. البته پردازش عکس ۳۸ مگاپیکسلی هنگام نمایش، خیلی طول میکشد. لذا یک نسخهی ۵ مگاپیکسلی از عکس ذخیره میشود و تنها در صورت نیاز از فایل ۳۸ مگاپیکسلی آن استفاده میشود.
Sony Xperia Z1 دومین گوشی هوشمند با سنسوری بزرگتر از معمول است. سنسور ۲.۳/۱ اینچی این گوشی به بزرگی Lumia 1020 نیست عکسهایش هم به اندازهی آن تأثیرگذار نیست ولی با این حال، مشابه دوربینهای دیجیتالی معمولی (کامپکت) است.
فبلت ۶ اینچی Nokia Lumia 1520 که جدیداً معرفی شده است از سنسور ۲.۵/۱ اینچ ۲۰ مگاپیکسل استفاده میکند. این گوشی، جدیدترین گوشی با سنسور بزرگتر از معمول در میان گوشیهای هوشمند است.
روندی که در سال ۲۰۱۳ برای بزرگ کردن سنسور گوشیها انجام شد، نشان میدهد که در سال ۲۰۱۴ کیفیت عکس گوشیهای موبایل با بزرگ شدن سایز سنسورها به دوربینهای حرفهای چند میلیون تومانی نزدیکتر میشود.
ثابتکننده اپتیکی تصویر
دوربینهای دیجیتالی از گذشته دارای ثابتکنندهی اپتیکی تصویر بودهاند. کار ثابتکنندهی اپتیکی به این صورت است که، سنسور یا یکی از اجزای اپتیکی لنز، همراه با لرزش دوربین، به گونهای در جای خود حرکت میکند که حرکت لرزشی دوربین را خنثی کند و تصویری ثابت و بدون لرزش بگیرد.
با این حال بسیار طول کشید تا این قابلیت وارد دوربینهای موبایل شود. اولین گوشی دارای ثابتکنندهی اپتیکی Nokia 920 بود. بعد از آن تمام گوشیهای تراز اول نوکیا مثل Lumia 1020 دارای ثابتکنندهی اپتیکی بودند.
در سال ۲۰۱۳ برخی از گوشیهای تراز اول اندروید مثل HTC One، LG G2 و Google Nexus 5 از ثابتکنندهی اپتیکی استفاده کردند. گوشیهای آیفون با اینکه بسیار گرانقیمت هستند ولی ثابتکنندهی اپتیکی ندارند. با این حال بعید نیست که اپل در نسل بعدی آیفون این قابلیت را قرار دهد.
صفحهی بزرگ و باکیفیت
Sony Xperia Z شروعکنندهی این ماجرا بود. Sony در نمایشگاه CES در اوایل سال ۲۰۱۳ از گوشی ۵ اینچی خود رونمایی کرد که با رزولوشن ۱۹۲۰ در ۱۰۸۰ پیکسل تصویر Full HD ارائه میدهد. بعد از آن بقیهی سازندگان نیز بهترین گوشیهای خود را با مشخصات مشابه تولید کردند. HTC One، Galaxy S4 و Google Nexus 5 باکیفیت و اندازهی تصویر مشابه عرضهشدهاند. LG G2 نیز که صفحهی نمایش ۵.۲ اینچی دارد، همین رزولوشن را برای نمایشگرش انتخاب کرده است.
با اینکه گوشیهای سال ۲۰۱۳ از گوشیهای سال ۲۰۱۲ با صفحههای ۴.۷ یا ۴.۸ اینچی و رزولوشن ۷۲۰p باکیفیتتر و بزرگتر بودند، ولی به خاطر کوچک شدن لبهی کنار صفحهی نمایش در گوشیهای سال ۲۰۱۳، اندازهی کلی گوشیها تفاوت چندانی نکرده است.
این پیشرفتها البته مربوط به گوشیهای اندروید است خبر خاصی در گوشیهای اپل و نوکیا نبوده است. آیفون ۵s همانند مدل قبلیاش صفحهی نمایش ۴ اینچ با رزولوشن ۱۱۳۶ در ۶۴۰ دارد. نوکیا نیز مدتی است که در صفحهی نمایش ۴.۵ اینچ با رزولوشن ۷۲۰p مانده است.
البته نوکیا جدیداً یک فبلت ۶ اینچی با رزولوشن ۱۰۸۰p با نام Lumia 1520 عرضه کرده. شایعاتی نیز در مورد اپل وجود دارد که قرار است گوشی آیفون جدید، صفحهی نمایش بزرگتر از قبل داشته باشد. البته رزولوشن ۱۰۸۰p در تلویزیونهای Full HD که اندازهی نمایشگرهایشان در حدود ۴۰ اینچ است، بکار میرود. و خیلی مشخص نیست که داشتن چنین رزولوشنی بر روی یک گوشی ۵ اینچی فایدهای دارد یا نه. ولی پیشبینی میشود در سال ۲۰۱۴ تمرکز سازندگان بر روی عوامل دیگری از کیفیت صفحه مثل زاویهی دید تصویر و کیفیت رنگها باشد.
فبلتها
به گوشیهایی که صفحهی نمایش بزرگتر از ۵ اینچ داشته باشند فبلت میگویند. وقتی سامسونگ در سال ۲۰۱۲ اولین سری از گلکسی نوت را عرضه کرد، معلوم نبود که گوشی با چنین ابعاد غیرعادی میان کاربران جایی پیدا کند یا نه ولی در سال ۲۰۱۳ فبلتها طرفداران بسیار زیادی پیدا کردند. فبلتها آنچنان مشهور شدند که شاید بتوان گلکسی نوت ۳ را جنجالیترین گوشی سال ۲۰۱۳ نامید و تاکنون اکثر تولیدکنندگان حداقل یک فبلت به بازار عرضه کردهاند.
قابلیتهای جدید نرمافزاری
سال ۲۰۱۳ نه تنها یک سال خارقالعاده برای سختافزار دوربینها بود، بلکه سالی پر از قابلیتهای نرمافزاری بود. برخی از این قابلیتها شامل: قابلیت گرفتن عکس ۳۶۰ درجه پانوراما، قابلیت ایجاد عکسهای ترکیبی از شیء یا شخص در حال حرکت، گرفتن عکس با دوربین عقب و جلو به صورت همزمان و ادغام آنها، حذف اشیاء متحرک درون عکس مثل آدمها که در محوطه حرکت میکنند یا خودروها، قابلیت عوض کردن فکوس عکس بعد از گرفتن آن به وسیلهی تکنولوژی Pureview بکار رفته در گوشیهای جدید نوکیا، قابلیت ایجاد تصاویر متحرک GIF و …
علاوه بر قابلیتهای جدید، قابلیتهای قبلی نیز بهبود یافتند. برای مثال قابلیت عکسهای بسیار بزرگتری نسبت به مدلهای قدیمی میگیرد و تصاویر HDR نیز بسیار بهتر از قبل هستند و اشیاء متحرک درون عکس دقیقتر ضبط میشوند.
خوبی استفاده از گوشی هوشمند برای عکاسی این است که نرمافزارهای زیادی برای ایجاد جلوههای زیبا و خارقالعاده بر روی عکسها و اشتراک آنها با دوستانتان خواهید داشت. از این جهت که سختافزار گوشیها روز به روز قویتر میشود، انتظار داریم در سال ۲۰۱۴ نیز مثل سال ۲۰۱۳ با قابلیتهای جالب و خلاقانه در گوشیهای موبایل غافلگیر شویم.
فیلم ۴K
بالاترین کیفیتی که تلویزیونها میتوانند ارائه دهند، ۴K نام دارد. تصویر ۴K از نظر مساحت ۴ برابر تصویر Full HD است و جزئیات بسیار بیشتری نسبت به فیلم Full HD در خود ذخیره میکند. البته هنوز تلویزیونهای ۴K در بازار خیلی کم هستند. فیلمهای ۴K هم کمیاب هستند. امسال برای اولین بار دو گوشی عرضه شدند که قابلیت فیلمبرداری با کیفیت ۴K دارند. Acer Liquid S2 و Galaxy Note III
پیشبینی میکنیم که در آینده، تلویزیونهای ۴K به تدریج جای تلویزیونهای Full HD را بگیرند و قابلیت فیلمبرداری با قابلیت ۴K در گوشیها قرار داده شود.
قابلیت ذخیرهی تصویر با فرمت RAW
دوربینهای حرفهای میتوانند تصاویر را با فرمت RAW ذخیره کنند. وقتی تصویر با فرمت RAW ذخیره میشود، برخی ویژگیهای فنی تصویر مثل کنتراست، اشباع رنگها، و … به صورت خودکار توسط دوربین پردازش نشدهاند و کاربر حرفهای بعداً میتواند به صورت دستی در این مشخصات تغییر ایجاد کند. کاربران حرفهای میتوانند از این ویژگی بهره ببرند و تصویری با کیفیت بهتر از آنچه خود دوربین به صورت اتوماتیک انجام میدهد، درست میکنند. یکی از دلایل عکاسان حرفهای برای استفاده نکردن از گوشی موبایل به عنوان دوربین، عدم وجود قابلیت ذخیرهی تصویر با فرمت RAW است.
فبلت Nokia 1520 اولین گوشی موبایل است که میتواند تصاویر ۲۰ مگاپیکسلیاش را با فرمت RAW ذخیره کند. جدیداً بهروزرسانی برای گوشی ۴۱ مگاپیکسلی Nokia 1020 عرضه شده است که قابلیت ذخیرهسازی با فرمت RAW را به آن اضافه میکند.
گوگل نیز اعلام کرده است در نسخههای بعدی اندروید، قابلیت ذخیرهسازی با فرمت RAW را قرار خواهد داد. به نظر میرسد گوشیها در آیندهی نه چندان دور، هیچ کم و کسری از دوربینهای حرفهای نداشته باشند.
منبع : dpreview