مکینتاش (به انگلیسی : Macintosh) یا (مک (Mac)) ساخته شرکت رایانهای اپل است که مکینتاش اولیه در تاریخ ۲۴ ژانویه ۱۹۸۴ تولید شدهاست و اولین رایانه شخصی برای Graphical user interface (GUI) بود و در عوض استفاده از موشی با Command line interface کار میکند. در حال حاضر میزان تنوع مکینتاش اپل از مک کوچک (Mac mini) هست تا قویترین Serverها مثل Xserve که همگی ساخته شرکت اپل میباشد.
مکینتاش اولیه از موتورولا ۶۸k که از خانواده ریزپردازندهها هستند استفاده میکردند که بعداً تغییر کرد به موتورولا و آیبیام پاور پیسی (Power PC). با حروف اختصاری Mac، محدودهای از کامپیوترهای شخصی که توسط شرکت رایانهای اپل در سال ۱۹۸۴ معرفی گردید. مکینتاش بر روی یک واسط گرافیکی کاربر معروف با استفاده آسان تأکید دارد که کامپیوترهای مبتنی بر مجموعه ریزپردازندههای ۶۸۰۰۰ موتورولا است.
تاریخچه
پروژه مکینتاش از اوایل سال ۱۹۷۹ به وسیله جف راسکین (جف راسکین) یک کارمند اپل آغاز شد. در سبتامبر ۱۹۷۹ راسکین مجاز شد تا روی پروژه کار کند و در آغاز به دنبال یک مهندس کامپیوتر رفت که بتواند یک شکل اولیه داشته باشند و بعد از چند سال راسکین توانست یک تیم برای ساخت اولین مکینتاش درست کنند که از :
- Chris Espinosa
- Joanna Hoffman
- George Crow
- Jerry Manock
- Susan Kare
- Andy Hertzfeld
تشکیل شده بودند.
Mac OS که مخفف Macintosh Operating System است، نام تجاری یک سری از سیستمعاملهای دارای واسط گرافیکی کاربر است که توسط شرکت Apple برای کامپیوترهای مکینتاش توسعه داده شدهاند. سیستمعامل Mac عموماً به خاطر رابط گرافیکی خوب خود مشهور شدهاست. این سیستمعامل برای نخستین بار در سال ۱۹۸۴ با کامپیوتر Macintosh ۱۲۸K عرضه شد. نسخههای اولیه مک اواس تنها با کامپیوترهای مکینتاش که بر مبنای Motorola ۶۸۰۰۰ ساخته شده بودند، سازگار بودند در حالیکه نسخههای جدیدتر با کامپیوترهای PowerPC نیز سازگار شدند. اخیراً نیز سیستمعامل Mac OS X با کامپیوترهای Intel x۸۶ سازگار شدهاست. نسخههای مختلف مک اواس نخستین سیستمعامل مکینتاش شامل دو بخش نرمافزاری بود که با نامهای "System"و "Finder" شناخته میشدند که هرکدام از این دو بخش دارای نسخه مخصوص به خود بودند. System ۷٫۵٫۱ نخستین نسخهای بود که در آن آرم مک اواس یک قیافه خندان استفاده شده است؛ و نام مک اواس نیز برای اولین بار با Mac OS ۷٫۶ معرفی شد. سیستمعامل مک اواس را میتوان به دو خانواده مختلف سیستمهای عامل تقسیم کرد “Classic” Mac OS که شامل سیستمعامل عرضه شده در سال ۱۹۸۴ و نسخههای بعدی آن تا نسخه Mac OS ۹ میشود.Mac OS X (که حرف "X" معرف عدد رومی ۱۰ است) از اجزای Open Step (توابع API تعریف شده برای یک سیستمعامل شی گرا که هر سیستمعامل مدرنی آن را به عنوان بخشی از هسته خود دارد استفاده میکند. "Classic” Mac OSبا این ویژگی که در آن از خط فرمان استفاده نمیشود شناخته میشود. این سیستمعاملِ کاملاً گرافیکی بسیار مشابه سیستمعامل Commodore GEOS است. با وجود راحتی استفاده از آن، این سیستمعامل دارای کمبودها و نقایصی نیز بود.
کمبودها و نقایص این سیستمعامل
حالت تک پردازشی (البته در نسخههای اولیه این سیستمعامل) یا چند پردازشی اشتراکی (در نسخههای بعدی)، امکان مدیریت حافظه با مقدار محدود، عدم استفاده از حافظه حفاظت شده، و احتمال تداخل با نسخههای جدیدتر سیستمهای عامل دیگری که قابلیتهای جدیدی (نظیر استفاده از شبکه) را فراهم میکنند، از جمله کاستیهای این سیستمعامل به حساب میآیند. نخستین سیستم فایل استفاده شده در مک اواس سیستم فایل مکینتاش (Macintosh File System (MFS)) بود که تنها امکان استفاده از یک سطح پوشه را فراهم میکرد. این سیستم فایل در نسخههای بعدی، با سیستم فایل Hierarchical File System (HFS) سیستم فایل سلسله مراتبی) که دارای ساختار درختی مدیریت فایل بود، جایگزین شد. در رابطه با سیستم فایل سیستمعامل مکینتاش باید به نکته مهمی اشاره کرد که آن را از سیستمهای فایل دیگر سیستمعاملها متمایز میکند. اکثر سیستمهای فایل که توسط DOS، Unix یا دیگر سیستمعاملها استفاده میشوند، به سادگی فایل را بصورت یک سری از بایتهای پیوسته در نظر میگیرند بطوریکه هر فایل نیاز به برنامهای دارد که تشخیص دهد آن فایل حاوی چه اطلاعاتی است. برخلاف این قاعده، MFS و HFS فایل را بصورت دو بخش مجزا (بخش داده و بخش منابع) در نظر میگیرند. بخش «داده» (Data) حاوی اطلاعات مشابه با سیستمعاملهای دیگر است (مثلاً بخش داده میتواند حاوی متن یک سند یا اطلاعات یک فایل تصویری باشد). بخش «منابع»(Resource) شامل دیگر اطلاعات ساختاری مربوط به فایل (مانند تعاریف منوها، گرافیک، صدا، یا کدهای اجرایی) است. یک فایل ممکن است تنها شامل بخش منابع باشد (در حالی که بخش داده آن خالی است)، یا تنها شامل بخش داده باشد (در حالی که بخش منابع آن خالی است) و یا شامل هر دو بخش داده و منابع باشد. یک فایل متنی میتواند متن را در بخش داده فایل و اطلاعات مربوط به نوع فرمت و قالب بندی متن را در بخش منابع فایل ذخیره کند. این کار به این منظور انجام میشود که مثلاً اگر برنامهای با فرمت قالب بندی متن آشنا نبود، حداقل قادر به خواندن خود متن باشد. از طرف دیگر، این تقسیم بندی باعث ناهماهنگی و عدم سازگاری با دیگر سیستمهای عامل میشود؛ با کپی کردن یک فایل از سیستم فایل Mac به سیستم فایلی غیر از Mac بخش منابع فایل از دست میرود. در Mac OS X از ساختار مدیریت حافظه و چند پردازشی کنترل شده مشابه سیستمعامل Unix استفاده شدهاست. این سیستمعامل بر مبنای هسته Mach (Mach kernel) یک هسته کوچک سیستمعامل که در دانشگاه Carnegie Mellon در ایالت پنسیلوانیای آمریکا طی یک پروژه تحقیقاتی درباره محاسبات موازی و توزیع شده ایجاد شدهاست و نسخه BSD سیستمعامل Unix یک سیستمعامل شیءگرا که توسط Steve Jobs در شرکت NeXT ایجاد و توسعه داده شدهاست. سیستم مدیریت حافظه جدید اجازه اجرای برنامههای بیشتری را بطور همزمان میدهد و از بسته شدن برنامههای دیگر در حال اجرا به علت crash کردن یک برنامه جلوگیری میکند. همچنین این سیستمعامل دومین سیستمعامل مکینتاش است که در آن خط فرمان نیز گنجانده شدهاست، هرچند که برای استفاده از این خط فرمان میبایست Terminal Emulator توسط کاربر اجرا شود سیستمعامل Mac OS دارای خط فرمان نبود و نخستین سیستمعامل مکینتاش که دارای خط فرمان بود، سیستمعامل A/UX است که توسعه آن متوقف شدهاست).مشکلات مختلفی باعث شدهاست که Mac OS X نسبت به Mac OS کمتر کاربرپسند باشد و کار با آن مشکل تر باشد. از جمله این عوامل نیاز به سختافزار قوی تر برای اجرای سیستمعامل، عدم ارائه برخی قابلیتهای سیستمعامل که در نسخههای قبلی وجود داشت، و برخی ناسازگاریهای جدی با نسخه قبلی (زیرا درایورهای نوشته شده برای Mac OS سازگار با Mac OS X نیستند) است.
بدافزار یا ویروس
رایانههای مکینتاش در برابر بدافزارها نظیر اسبهای تروآ ایمن نیستند.هرچند تعداد بدافزارهای موجود برای آنها بسیار کمتر از تعداد متناظر برای ویندوز است ٬و در نتیجه بسیار کمتر به این بدافزارها آلوده میشوند.
با توجه به عرضه آخرین نسخه از سری مک در آخرین ماه سال گذشته میلادی این سری محصول بیست و چهارمین نسل خود را به بازار فرستاد که در ادامه با یکدیگر به بررسی آلبوم خانوادگی سری مک خواهیم پرداخت و از نخستین شماره این محصول محبوب تا آخرین شماره را به روایت تصویر مرور خواهیم نمود.
1- Macintosh 512k:این مدل در سال 1984 عرضه شد و در حقیقت بر پایه یک مدل 128 کیلوبایتی بود. این محصول در زمان خود فوقالعاده نیرومند بود و پردازنده 512 کیلوبایتی را در اختیار داشت.
2- در سال 1986 Macintosh Plus به بازار عرضه شد که 1 مگابایت حافظه داشت و یک شاهکار به حساب میآمد.
3- درست یک سال بعد Macintosh SE انقلابی در کامپیوترهای آن زمان به راه انداخت.
4- محصول بعدی در سال 1988 عرضه شد و Macintosh IIx نام داشت و با یک مگابایت رم با قیمت 7 هزار و 800 دلار به فروش میرفت.
5- Macintosh Portable: این محصول 7 کیلو و 250 گرم وزن داشت و نخستین نسخه قابلحمل سری بود و با قیمت 6400 دلار به فروش میرسید.
6- Macintosh LC II CPU: این محصول در سال 1990 با برنامه اپل برای بازگشت به ساخت کامپیوترهای ارزان قیمت عرضه شد.
7- Macintosh Quadra 700: این محصول در سال 1991 عرضه شد و قابلیت اتصال به شبکه را داشت.
8- PowerBook 170: این محصول در سال 1991 عرضه شد و به نسبت یک لپ تاپ برای آن سالها با 3.5 کیلوگرم بسیار ظریف و سبک محسوب میشد.
9- Macintosh PowerBook Duo 210: در سال 1992 این محصول تنها با یک کیلو و 800 گرم وزن عرضه شد که حتی بر اساس استانداردهای فعلی نیز سبکوزن محسوب میشود.
10- Macintosh TV: در سال 1993 و در ماه اکتبر این محصول بهعنوان بخشی از پروژه اپل برای ترکیب کامپیوتر و تلویزیون به بازار عرضه شد که البته این پروژه به جایی نرسید.
11- Power Macintosh 6100: در سال 1994 این محصول نخستین مدل مک بود که از یک PowerPC chip استفاده میکرد و معماری متفاوتی نسبت به کل محصولات تاریخ اپل داشت.
12- 20th Anniversary Macintosh: این محصول در سال 1997 و با قیمت 9 هزار دلار عرضه شد و همان طور که نام آن نشان میداد به مناسبت بیستمین سال تأسیس اپل طراحی و نامگذاری شد.
13- iMac: شاید بهترین محصول شرکت اپل در دهه نود را بتوان این مدل دانست، آی مک در سال 1998 به بازار عرضه شد و به نوعی آغاز انقلابی بود که استیو جابز در این شرکت به راه انداخت. این محصول برای نخستین بار از پورتهای USB پشتیبانی مینمود.
14- Power Macintosh G3 Blue and White: هرچقدر به پایان قرن بیستم نزدیک میشدیم طراحی ویژه استیو جابز بیشتر به چشم میآمد و به همین دلیل نیز این مدل دارای یکی از زیباترین طراحیهای ظاهری ممکن است.
15- iBook G3: این لپ تاپ در سال 1999 و بر پایه طراحی آبی و سفید ویژهای که امضای جابز بود عرضه شد و به امکانات شبکه بسیار خوبی مجهز بود.
16- Power Macintosh G4 Cube: در سال 2000 و با آغاز هزاره جدید این شرکت یکی از متفاوتترین محصولات ممکن را عرضه کرد و همان طور که اسم این مدل نشان میداد طراحی آن به شکل یک مکعب بود.
17- PowerBook G4: فلسفه طراحی اپل در سال 2001 شروع به تغییر کرد و این محصول برای نخستین بار طراحی ساده و رو به ظرافتی را که تا مدتها برجاست به نمایش گذاشت.
18- iMac G4: این مدل در سال 2002 بر پایه ایده نمایشگرهای تخت عرضه شد و بر روی یک پایه انعطافپذیر قرار گرفته بود.
19- Power Mac G5: این دستگاه در سال 2003 بهعنوان نیرومندترین مدل تاریخ به عرضه رسید و پردازنده g5 بر روی آن تعبیه شده بود. طراحی ظاهری هم در راستای القای قدرت بود.
20- Mac Mini: در سال 2005 این محصول فوقالعاده محبوب باقیمت بسیار پایین 500 دلار عرضه شد تا تحولی در سیستمهای اپل ایجاد کند.
21- iMac Intel: در سال 2006 و باعرضه این محصول دوره مدرن اپل رسماً شروع شد و نخستین مدل اپل بر پایه پردازندههای اینتل بود.
22- MacBook Air: در ژانویه سال 2008 این لپتاپ بهعنوان یکی از نوآورانهترین محصولات تاریخ سروصدای زیادی به راه انداخت و هنوز بهعنوان یکی از نازکترین مدلهای تاریخ مطرح است.
23- MacBook late 2008: در سال 2008 نخستین طراحی سری اپل بر پایه شاسی تمام آلومینیومی انجام شد تا زیبایی ظاهری این سری چند برابر شود.
24- Apple Mac Pro: این محصول بینظیر با پردازنده 3.7 گیگاهرتزی چهار هستهای و 12 گیگابایت رم DDR3 و کارت گرافیکی دو گیگابایتی و دو هستهای AMD FirePro D300 و 256 گیگابایت حافظه اطلاعاتی SSD بهعنوان یک غول به خریداران عرضه شد.