گجت نیوز آخرین اخبار تکنولوژی، علم و خودرو 
دو اقتصاددان آمریکایی به نام‌های پاول میلگروم و رابرت ویلسون به دلیل مشارکت مهمشان در تئوری حراج، برنده جایزه نوبل اقتصاد 2020 شدند.
جایزه نوبل که به طور رسمی به آن جایزه ریسک بانک سوئد در اقتصاد می‌گویند به وسیله بانک مرکزی کشور سوئد اختراع شد و از سال 1969 و به یاد دانشمند برجسته آلفرد نوبل به کارهای مهم در زمینه اقتصاد اعطا می‌شود.
در سال 2019 آبهیجیت بانرجی، استر دافلو و مایکل کرمز جایزه نوبل اقتصاد را برای کاهش فقر جهانی دریافت کردند. دافلو پروفسور مؤسسه تکنولوژی ماساچوست به عنوان جوان‌ترین فرد و دومین زن دانشمند این جایزه برنده شد.
تئوری حراج چیست؟
تحلیلگر اقتصادی، حامد مقدسی درباره نوبلیست‌های اقتصاد و تئوری حراج در صفحه شخصی خود تحلیل جالبی را ارائه کرده است که در ادامه به آن می‌پردازیم. طنزی در بین اقتصاددانان وجود دارد که می‌گویند تنها بخش اقتصاد مدرن که به درد دنیای واقعی خورده، نظریه طراحی حراج است. حالا این جایزه به دو نفر از پیشگامان در این حوزه به نام‌های ویلسون و میلگرام تعلق گرفته است.
طراحی حراج چیست؟
یعنی ما فروشنده‌ای داریم که قصد دارد کالایی را تحت معیاری مثلا به بالاترین قیمت یا حجم بفروشد. قطعا ساده‌ترین روش این است که یک حراج باز (Open Auction) با قیمت صعودی برگزار کرده و مانند فیلم‌ها چوب بزنیم و برنده را با بالاترین قیمت معرفی کنیم. راه دوم نیز این است که مزایده‌ای برگزار کرده و پاکت‌های در بسته (Sealed Bid) جمع کنیم و باقی ماجرا یا این که از قیمت‌های بالاتر به پایین بیاییم و…
اما علاوه بر این روش‌های معمول و قدیمی کارهای دیگری نیز می‌توانیم انجام دهیم. مثلا می‌توانیم اول پاکت‌ها را جمع کرده و بیاییم سه نفر اول را در یک جلسه جمع کنیم و قیمت‌ها را به آن‌ها بدهیم و بگوییم که دوباره قیمت دهند یا از اول حراج در بسته انجام دهیم و سپس تعداد معدودی از برندگان را به حراج باز ببریم یا مثلا بگوییم که برنده فردی است که بالاترین پیشنهاد را بدهد ولی پولی که پرداخت می‌کند به اندازه متوسط دو نفر بعد از خودش است. یا بگوییم یک رقم ثابت (مثلا یک میلیون تومان) وسط می‌گذاریم و متعهد می‌شویم که فروشنده مرتب کالا (مثلا ماهی یا کار هنری) به یک سبد اضافه کند تا اولین شخص بگوید که می‌خواهد با یک میلیون تومان این کالا را خریداری کند.
دیدیم که در دنیایی حراج انواع روش‌ها و مکانیزم‌ها را می‌توان به کار برد. اگر مسئله کالای خاصی باشد یا این که فروشنده بخواهد در یک حراج چندین تنوع مختلف از یک کالا را با هم بفروشد یا به چندین برنده بفروشد و… پیچیده‌تر نیز خواهد شد.
طراحی مکانیزم حراج چیست؟
انتخاب کردن روش‌های مختلف جهت برگزاری مزایده را «طراحی مکانیزم حراج» می‌گویند، اما چرا این مکانیزم مهم است؟ زیرا انتخاب هر روش حراج در نهایت سود یا حجم فروش یا عدالت یا شفافیت متفاوتی را برای فروشندگان به ارمغان خواهد آورد.
اگر ساختار حراج به درستی طراحی نشده باشد مخصوصا در مسائل پیچیده مانند خصوصی‌سازی شرکت‌ها یا فروش حق امتیاز استخراج نفت باعث ایجاد تبانی یا رفتار استراتژیک و غیره بین شرکت‌کنندگان خواهد شد. موضوع حراج امکان دارد با قیمت پایین‌تری به فروش رسد یا حراج شکست سنگینی را متحمل شود و کالای حراج شده اصلا به فروش نرسد. (که در دنیای واقعی مثال‌های فراوانی برایش داریم).
جایزه نوبل اقتصاد 2020
حال شاخه «طراحی حراج» که جایزه نوبل اقتصاد 2020 را دریافت کرده است دارای مدل‌ها و تئوری‌هایی است که می‌گوید در چه شرایطی، چه نوع حراجی بهینه‌تر است. این تئوری توسط دو نفر از پیشگامان این حوزه به نام پاول میلگروم و رابرت ویلسون به صورت وسیعی پیاده‌سازی شده است و در برخی از موارد میلیاردها دلار درآمد را به جیب حراج‌کنندگان افزوده است.
در دنیای واقعی طیف وسیعی از حراج‌ها مانند فروش فرکانس‌ها رادیویی و موبایل، بازار کالاهای برقی، بازار سهام، فروش اولیه اوراق قرضه دولتی یا عرضه اولیه سهام، خصوصی‌سازی، واگذاری منابع طبیعی، فروش صندلی کلاس بیزینس هواپیماها و… به صورت گسترده‌ای انجام می‌شود. در دنیای مجازی و آنلاین نیز عرضه لحظه‌ای آگهی در کنار ایمیل‌ها یا شبکه‌های اجتماعی هم به صورت فراوان از این مکانیزم استفاده می‌کنند.