ارتش آمریکا موشک SM-6 و تاماهاوک را به عنوان سلاح تهاجمی جدیدش انتخاب کرد

طبق آخرین اخبار نظامی، ارتش آمریکا دو موشک SM-6 و تاماهاوک را به عنوان نسل جدید تسلیحات تهاجمی زمین پایه خود برای میادین نبرد مدرن انتخاب کرد.

ارتش ایالات متحده آمریکا به تازگی قراردادی به ارزش 399.4 میلیون دلار با کمپانی هوافضا،‌ امنیتی و دفاعی آمریکایی لاکهید مارتین – Lockheed Martin به امضا رساند که به موجب آن پیمانکار پروژه موظف است تا سال 2023 موشک‌های استاندارد 6 و تاماهاوک – Tomahawk را روی پرتابگرهای چرخ‌دار زمینی سوار کند.

ارتش آمریکا در راستای ارتقای توان موشکی خود، تصمیم به خرید دو موشکی گرفت که در حال حاضر تنها در خدمت نیروی دریایی این کشور هستند. این دو موشک عبارت‌اند از موشک کروز سطح به سطح تاماهاوک و موشک پدافندی فرا افق و فوق دوربرد RIM-174 Standard ERAM موسوم به موشک استاندارد 6 یا همان SM-6؛ هر دو موشک نیز ساخت کمپانی هوافضا، امنیتی و دفاعی آمریکایی ریتیان – Raytheon هستند که بزرگ‌ترین و پیشرفته‌ترین سازنده موشک در دنیا تلقی می‌شود.

M142 HIMARS

لاکهید مارتین که بزرگ‌ترین کمپانی امنیتی و دفاعی در دنیا محسوب می‌شود، خود سازنده دو توپخانه راکتی M270 MLRS و M142 HIMARS است که می‌توانند انواع راکت و موشک‌های فعلی و آینده، از سطح به سطح گرفته تا سطح به هوا را بدون مشکل شلیک کنند. با این حال به دلایل امنیتی نه ارتش و نه لاکهید مارتین اعلام کرده‌اند که آیا موشک استاندارد 6 و تاماهاوک نیز از این دو توپخانه راکتی شلیک می‌شود و یا لاکهید مارتین قصد توسعه خودرو پرتابگر جدیدی برای آن‌ها را دارد.

ارتش آمریکا در پاسخ به این که آیا دو موشک SM-6 و تاماهاوک دریافتی‌اش دستخوش تغییر می‌شوند یا خیر پاسخ داد که نمونه‌های دریافتی عینا مشابه همانی هستند که نیروی دریایی دریافت می‌کند. با این حال با توجه به اینکه در قرارداد نوشته شده مدل‌هایی از دو موشک مذکور، ارتش پیشرفته‌ترین و آخرین مدل تولید شده را خریداری خواهد کرد.

تاماهاوک

تاماهاوک یک موشک کروز است که از کشتی‌های جنگی شامل ناو و ناوشکن و همچنین زیردریایی‌ها شلیک می‌شود. این موشک بیش از 1700 کیلومتر برد دارد و در هر شرایط و آب هوایی و بر فراز آب و خشکی قادر به ایفای نقش است. در ارتقای جدیدی که روی آن اعمال شد، چند جستجوگر راداری فعال نیز به موشک افزودند تا ضمن بهره گیری از سیستم هدایت ماهواره‌ای، سیستم ناوبری داخلی اینرسایی و تعقیب عوارض زمینی به دو روش دیجیتالی و با استفاده از هوش مصنوعی، در فاز پایانی حمله با جستجوگر خود روی اهداف متحرک نیز قفل راداری کند.

این مدل که تاماهاوک بلاک 5 – Tomahawk Block V نام دارد، می‌تواند حین پرواز با استفاده از ماهواره مسیر خود را عوض کند تا کشف نشود. تاماهاوک بلاک 5 می‌تواند سنگین‌ترین شناورهای رزمی را غرق کرده و محکم‌ترین سنگرها و سازه‌ها را نیز نابود کند. این موشک سرجنگی چندمنظوره JMEWS به وزن 450 کیلوگرم با قابلیت انفجار و ترکش‌زایی در کنار نفوذ بسیار بالا در سازه‌‌‌ی هدف را دارد.

ارتش آمریکا و سپاه تفنگداران دریایی این کشور به تاماهاوک بلاک 5 علاقه بسیاری دارند و روی قابلیت ضدکشتی آن حساب ویژه‌ای باز کرده‌اند. آن‌ها قصد دارند با خرید این موشک، در صورت جنگ احتمالی با چین، جزیره‌های موجود در آب‌های چین و اطراف آن را فتح و پرتابگرهای موشک تاماهاوک بلاک 5 را در آن مستقر و بدین‌ترتیب سریعا پایگاه‌های ضدکشتی در وسط آب احداث و دوشادوش نیروی هوایی و دریایی، با نیروی دریایی پرتعداد چین مقابله کنند.

تاماهاوک سطح مقطع راداری کمی دارد و بر خلاف بیشتر موشک‌های کروز که موتور توربوجت دارند، به لطف بهره گیری از موتور توربوفن خود مصرف سوخت پایین‌تر در کنار صدا و گرمای تولیدی کمتری دارد که در حفظ پنهانکاری، کاهش وزن موتور، افزایش برد و توان مانور موشک تاثیر مثبت دارند.

BGM-109G Gryphon

این موشک از سال 1983 وارد خدمت در نیروی دریایی و هوایی ایالات متحده آمریکا شد. نیروی دریایی آن را از روی شناورهای سطحی و زیرسطحی و نیروی هوایی نیز آن را از روی کشنده چرخ‌دار شلیک می‌کرد. مدلی که در خدمت نیروی هوایی بود BGM-109G گریفون – Gryphon نام داشت و سرجنگی اتمی حمل می‌کرد. برد آن نیز بیش از 2500 کیلومتر بود.

با این حال از سال 1987 پس از امضای قطعنامه INF بین آمریکا و شوروی و سپس روسیه، دو طرف متعهد شدند تا موشک‌های زمین پرتاب با برد 500 تا 5500 کیلومتر نسازند و آن چه که در خدمت دارند را از خدمت خارج کنند. پیرو این قطعنامه طرفین موشک‌های مهیب بسیاری را اوراق کردند که تاماهاوک زمین پرتاب نیز یکی از آن‌ها بود.

بدین ترتیب تنها موشک‌های کروز دوربردی که آمریکا و شوروی (و سپس روسیه) در خدمت داشتند تنها از هواپیما و شناورهای سطحی و زیرسطحی شلیک می‌شد. موشک‌های بالستیک نیز تنها از نوع قاره پیما (برد بالای 5500) بودند که از زیردریایی یا سیلوی زیرزمینی شلیک شده و یا موشک‌های بالستیک کوتاه برد با بردی کمتر از 500 کیلومتر بودند.

تا مدت‌ها دو کشور به قطعنامه پایبند بودند تا اینکه در دور دوم ریاست جمهوری آقای اوباما، سازمان اطلاعاتی مرکزی آمریکا موسوم به سیا پی برد که ارتش روسیه مخفیانه یک موشک کروز زمین پرتاب میان برد اتمی با نام 9M729 (نام گذاری ناتو: SSC-8) و برد تخمینی ۲۵۰۰ کیلومتر را وارد خدمت کرده که اعتراض آمریکا را به همراه داشت.

البته روسیه در سال ۲۰۰۶ یک موشک بالستیک کوتاه برد به نام اسکندر-ام (Iskander-M) نیز وارد خدمت و برد آن را ۴۹۰ کیلومتر اعلام کرده بود، در حالی که به گفته کارشناسان برد این موشک بیش از ۷۰۰ کیلومتر است. با این حال ۹M729 عامل اصلی نگرانی آمریکا و متحدانش است.

این دو موشک دلیلی شد تا ترامپ روسیه را به نقض INF متهم و از آن خارج شود. در پی خروج آمریکا از این تفاهم نامه ۳۰ ساله، پنتاگون نیز تصمیم به ساخت موشک‌هایی با برد مذکور نیز گرفت و اقدام به آزمایش چندین موشک کروز و بالستیک زمین پرتاب با برد 500 تا 5500 کیلومتر زد.

همانطور که گفته شد تاماهاوک در سال 1983 وارد خدمت شد و از جنگ خلیج فارس در سال 1991 تا به امروز بیش از 2 هزار تیر از آن در درگیری‌ها شلیک شد و از این رو کار آزموده‌ترین و امتحان پس داده‌ترین موشک کروز محسوب می‌شود؛ همچنین سابقه عملیاتی درخشانی نیز دارد. تنها نمونه عملیاتی از این موشک که در خدمت به سر می‌برد به سرجنگی متعارف مسلح است و نمونه‌های دارای سرجنگی اتمی در زمان جنگ سرد از خدمت خارج شدند.

همانطور که گفته شد ارتش آمریکا دو موشک SM-6 و تاماهاوک را انتخاب کرده و تا اینجای کار فقط از تاماهاوک گفتیم. پس بهتر است نگاهی به موشک استاندارد 6 نیز داشته باشیم.

RIM-174 Standard ERAM SM-6

استاندارد 6 را می‌توان به جرات توانمندترین موشک تاریخ نامید. هیچ هدفی نیست که این موشک فراصوت نتواند آن را شکار کند. از موشک‌های کروز پنهانکار یا هایپرسونیک و موشک‌های بالستیک گرفته تا پهپادهای بسیار کوچک و جنگنده‌های پنهانکار بسیار مانورپذیر و حتی شناورهای جنگی و زیردریایی دشمن و همچنین اهداف مستقر در خشکی! به عبارتی دیگر این موشک اهداف را از خارج از جو در لبه فضا تا زیر آب مورد اصابت قرار می‌دهد. این موشک در آزمایش‌های خود هر هدف هوایی و سطحی و همچنین انواع موشک کروز (همچون ضدکشتی فراصوت) و به ویژه موشک بالستیک را با موفقیت شکار کرده است.

استاندارد 6 در اصل یک موشک پدافندی فرا افق و فوق دوربرد است که وظیفه دارد هواگردهای دشمن را پیش از رسیدن به برد شلیک منهدم سازد. این موشک که بیش از 550 کیلومتر برد دارد، دوربردترین موشک پدافندی محسوب می‌شود. نکته جالب اینجاست که نیروی دریایی به این برد بسنده نکنده و مشغول افزایش برد این موشک است. این موشک همچنین به شدت چابک و مانورپذیر است و چالاک‌ترین اهداف نیز راه گریزی از دست آن ندارند.

از نکات منحصر به فرد آن داشتن سیستم هدایتی چندمنظوره است. این موشک دارای سیستم هدایت داخلی و ماهواره‌ای است و در دماغه خود یک رادار برای جستجوی راداری فعال دارد. همچنین می‌تواند به صورت نیمه فعال نیز به سمت هدف برود. بدان معنا که یک رادار بزرگتر همچون رادار جنگنده امواج را روی هدف تاباند و گیرنده موشک امواج بازگشتی از آن را دریافت و به طرفش می‌رود. موشک می‌تواند هدایت دوگانه فعال و نیمه فعال را در کنار یکدیگر برای افزایش دقت داشته باشد.

همچنین دارای پیوند داده دو طرفه است که ارتباط لحظه به لحظه موشک با کلیه نیروهای خودی را میسر می‌سازد. بدین ترتیب موشک می‌تواند اطلاعات لحظه به لحظه هدف را از هر نیروی خودی دیگری دریافت و با راهنمایی آن به طرف هدف پیش رود. برای مثال هواپیمای پیش اخطار و کنترل هوابرد (آواکس) E-2D ادونسد هاوک آی – Advanced Hawkeye با کمک رادار ضدپنهانکار خود یک هواپیمای رادارگریز را کشف و کشتی یا پرتابگر خشکی پایه موشک را شلیک می‌کند. پس از آن دیگر کامپیوترهای آواکس به صورت خودکار موشک را تا لحظه برخوردش به هدف هدایت می‌کنند. SM-6 می‌تواند تمامی حالات هدایتی گفته شده را در آن واحد با یکدیگر داشته باشید تا با بالاترین دقت به هدف برخورد کند.

سرجنگی قدرتمند 65 کیلوگرمی به شدت انفجاری و ترکش‌زای این موشک در کنار انرژی جنبشی بسیار زیادش که ناشی از سرعت تقریبا 4.1 ماخ آن (در شرایط استاندارد SI) است آسیب جبران ناپذیری به هر هدف وارد می‌سازد و در صورت استفاده علیه کشتی‌ها می‌تواند حتی سنگین‌ترین شناورها را غرق کرده و یا از کار بیاندازد. بد نیست بدانید در نسخه بلاک 1B این موشک سرعت آن به بیش از 5 ماخ افزایش یافته و موشک هایپرسونیک می‌شود.

SM-6

افزایش سرعت و برد موشک با تغییر موتورهای پرتابگر کمکی آن و از استفاده از موتوری مشابه آن چه که در موشک پاد بالستیک RIM-161 SM-3 بلاک IIA استفاده شده است انجام می‌شود. موتور قدرتمندتر علاوه بر افزایش برد و سرعت، مانورپذیری و انرژی جنبشی موشک و در نتیجه توان تخریب آن را نیز افزایش می‌دهد.

و اما دلیل خرید موشک SM-6 و تاماهاوک توسط ارتش چیست؟ چرا این قوا به دنبال توسعه موشک‌های خود نرفت؟ پاسخ را باید در هزینه نهایی جستجو کرد. طراحی و توسعه موشک جدید ضمن اینکه هزینه بالایی دارد، زمان بسیار زیادی می‌طلبد. پس هنگامی که دو موشک کارآمد و آزمون پس داده که بسیار انعطاف‌پذیرند و می‌توان ارتقاهای بسیاری روی آن‌ها پیاده کرد از قبل موجود هستند، منطقی است که آن‌ها را برگزید.

تاماهاوک با قیمت 1.4 میلیون دلار به ازای هر تیر موشکی مقرون به صرفه محسوب می‌شود. البته قیمت هر نمونه بلاک 5 آن نیز احتمالا به 2.5 میلیون دلار برسد. SM-6 نیز در نمونه فعلی 5 میلیون دلار قیمت دارد و در مدل دوربردتر و سریع‌تر گرانتر نیز خواهد بود. این امر به ارتش اجازه می‌دهد تا تاماهاوک‌های بیشتری خریداری کند و تنها برای اهدا بسیار مهم و حساس دست به شلیک موشک استاندارد 6 بزند. این موشک علاوه بر نقش تهاجمی، همچنین می‌تواند از نیروهای ارتش در مقابل هر نوع حمله‌ای، اعم از هوایی، دریایی و موشکی نیز دفاع کند.

نکته مثبت دیگر ترکیب دو موشک SM-6 و تاماهاوک این است که هر دو پروفایل پروازی متفاوتی از دیگری دارند. تاماهاوک با سرعت فروصوت در ارتفاع کم زیر خط رادار پرواز و استاندارد 6 با سرعت فراصوت در ارتفاع بالا پرواز می‌کند. حضور همزمان این دو موشک در میدان نبرد می‌تواند پدافند دشمن را سردرگم کند.

C-HGB

هدف ارتش از خرید این دو موشک ورود به خدمت سریع آنها ظرف مدت 3 سال آینده است. این در حالی است که خود مستقلا مشغول توسعه چند طرح موشک کروز هایپرسونیک و موشک بالستیک همچون موشک LRHW و C-HGB نیز می‌باشد.

M270 MLRS

و اما علاوه بر ارتش که قصد خرید دو موشک SM-6 و تاماهاوک را دارد، سپاه تفنگداران دریایی آمریکا نیز می‌خواهد تغییراتی در توان رزمی خود اعمال کند. این قوا تانک‌هایش را در اختیار ارتش آمریکا گذاشت و تمرکزش را روی توپخانه‌های راکتی M270 MLRS و M142 HIMARS خود افزایش داده است تا بتواند پس از فتح جزیره‌ها، آتشبارهای موشکی خود را سریعا در آن‌ها مستقر کند.

موشک انداز بدون سرنشین JLTV ROGUE FIRES

علاوه بر موشک‌های تاماهاوک بلاک 5، این قوا قصد خرید نمونه خشکی پرتاب از موشک ضدکشتی هارپون – Harpoon ساخت کمپانی هوافضا، امنیتی و دفاعی آمریکایی بوئینگ – Boeing را نیز دارد؛ بوئینگ نیز خود بزرگ‌ترین کمپانی هوافضا در دنیا محسوب می‌شود.

سپاه تفنگدران دریایی آمریکا همچنین موشک‌های کروز ضدکشتی NSM را از ریتیان خریداری و قرار است آن‌ها را روی خودرو پرتابگر چالاک و بدون سرنشین جی‌ال‌تی‌وی روگ فایرز – JLTV ROGUE FIRES سوار کند. این ربات‌های موشک انداز به سرعت به نقطه مورد نظر رسیده، موشک‌های خود را شلیک و سریعا فرار می‌کنند. در صورت هدف قرار گرفتن نیز کسی کشته نمی‌شود