راکتور خورشید مصنوعی نام نوعی راکتور همجوشی هستهای بوده که از مدتها پیش خبر ساخت و آمادهسازی آن در چین، سر و صدای زیادی به پا کرده بود.
چینیها راکتور خورشید مصنوعی خود را به راه انداختند؛ بر اساس اطلاعات منتشر شده، به تازگی راکتور همجوشی هستهای که چینیها نام خورشید مصنوعی را برای آن انتخاب کردهاند، شروع به کار کرده و قابلیتهای شگفتانگیزی را در اختیار بشریت قرار داده است.
خبر این اتفاق جمعه گذشته منتشر شد و خبرگزاریهای چینی اعلام کردند که تحقیقات هستهای و قابلیتهای اتمی این کشور هماکنون به سطح جدید و قابل توجهی از پیشرفت رسیده است. نام این راکتور توکاماک بوده و برخی آن را با نام رسمی “HL-2M Tokamak” هم میشناسند. گفته شده که چین هیچ راکتور همجوشی هستهای آزمایشی که از توکاماک بزرگتر باشد را تاکنون به راه نینداخته و دانشمندان امیدوارند که دستاورد اخیر پیشرفتهای شگفتانگیزی را در تلاش بشر برای دستیابی به انرژیهای پاک ممکن کند.
بر اساس اخبار منتشر شده، این خورشید مصنوعی از میدان مغناطیسی قدرتمندی برای همجوشی پلاسمای داغ استفاده کرده و میتواند به دمای ترسناک 150 میلیون درجه سلسیوس هم برسد؛ این دما ده برابر از هسته خورشید داغتر است!
به خاطر توانایی رسیدن به همین دما و قدرت حیرتانگیز به وجود آمده توسط تجهیزات مورد نظر، نام راکتور خورشید مصنوعی برای توکاماک انتخاب شده است؛ محل کنونی این راکتور قسمت جنوب غربی استان سیچوان (Sichuan) بوده و یک سال پیش بود که مقامات از تکمیل شدن توکاماک خبر دادند. گفته شده که از سال 2006 دانشمندان چینی مشغول تلاش برای ساخت ورژن کوچکتری از این راکتور همجوشی هستهای بودند و تا به امروز تلاشهای آنها با این مقیاس به موفقیت نرسیده بود.
تحقیقات راکتور خورشید مصنوعی
محققان چینی قصد دارند تا با همکاری دانشمندان مسئول راه اندازی راکتور آزمایشی ITER که در فرانسه قرار گرفته، از خورشید مصنوعی برای انجام پیشرفتهترین تحقیقات هستهای استفاده کنند. ITER به عنوان بزرگترین پروژه تحقیقاتی در رابطه با راکتورهای همجوشی هستهای هم شناخته میشود و فرانسویها اعلام کردهاند که کل پروژه مورد نظر تا سال 2025 تکمیل خواهد شد.
جالب است بدانید که در بحث تولید انرژی، پدیده همجوشی به عنوان یکی از داغترین و جالبتوجهترین موضوعات شناخته میشود و خورشید منظومه شمسی هم از طریق همین فرآیند گرما و حرارت کنونی خود را به سمت سیاره زمین میفرستد. در این فرآیند هسته اتمها برای تولید مقدار فوقالعاده زیادی انرژی، با هم ترکیب میشوند و در واقع، آنچه در راکتورهای همجوشی هستهای برای تولید انرژی به کار گرفته میشود، پروسه معکوس رخ داده در بمبهای هستهای است.
برای ایجاد تاثیرات مخرب یک بمب هستهای، هسته اتمها متلاشی میشوند و مقدار زیادی گرما و حرارت در حجم بالایی از فضا آزاد میشود. با این وجود میبینیم که پروسه معکوس همین فرآیند در راکتور خورشید مصنوعی و راکتورهای مشابه، میتواند برای فعالیتهای غیر مخرب و فوقالعاده مفید و پاکیزه به کار گرفته شود.
از طرف دیگر فرآیند همجوشی هستهای باعث آزاد شدن گازهای گلخانهای نمیشود و خطر وقوع اتفاقات مخرب و مرگبار در راکتورهای همجوشی بسیار کمتر از راکتورهای اتمی دیگر است. با این وجود تمامی فواید این پروسه بدون هزینه نبود و در کنار دشواری فراوان عملی کردن فرآیند مورد نظر، باید پول زیادی برای این منظور صرف شود. تخمین زده شده که راکتور آزمایشی ITER تا زمان تکمیل شدن بیش از 22 میلیارد دلار هزینه خواهد برد.