بررسیها نشان داده که بزرگترین کوه یخ جهان که از یخهای اصلی قطب جنوب جدا شده، در مسیر برخورد با جزیرهای مهم قرار دارد که محل زندگی بسیاری از حیوانات محلی است.
بزرگترین کوه یخ جهان تکه عظیمی از یخ بوده که هماکنون در مسیر تخریب جزایر قطب جنوب قرار دارد؛ محققان میگویند که در صورت برخورد این جرم غول پیکر با محل زندگی پنگوئنها و فکها، احتمال تخریب کلی زیستگاه مورد نظر وجود دارد.
یکی از جزیرههای قرار گرفته در مسیر این کوه یخ که با نام “A68a” شناخته میشود، محل اصلی زندگی پنگوئنها و فکها بوده و از آثار چنین برخوردی میتوان به از بین رفتن شانس تغذیه بچه این جانوران اشاره کرد. متخصصان میگویند که A68a در سال 2017 از یخهای اصلی قطب جنوب جدا شد و از آن زمان تاکنون، در مسیر حرکت به سمت شمال جغرافیایی قرار دارد.
هماکنون کوه یخ مورد نظر به شکل خطرناکی به جزیره جورجیای جنوبی (South Georgia Island) نزدیک شده است؛ این جزیره محل زندگی میلیونها جاندار ساکن قطب شمال بوده که شامل انواع پنگوئنها و همچنین دو نوع فک خزدار و فیلی میشود. البته قسمتهایی از A68a در مسیر حرکت از آن جدا شدهاند، اما همچنان پس از گذشت سه سال، این کوه رکورد بزرگترین تکه یخ جدا شده از قطبهای زمین را برای خود نگه داشته است.
ردگیری بزرگترین کوه یخ جهان
اندازهگیریها نشان داده که بزرگترین کوه یخ جهان 151 کیلومتر طول داشته و عرض آن هم 48 کیلومتر است. این در حالی بوده که جزیره جورجیای جنوبی با داشتن طول و عرض 169 و 38 کیلومتر، تقریبا اندازهای برابری با A68a دارد. یکی از پیامدهای نزدیک شدن این کوه یخی عظیم به جزیره مورد نظر، تخریب بستر دریا و قفسه زیر آبی محل بوده که باعث نابودی آبزیانی میشود که در آن بخش از قطب جنوب زندگی میکنند. به این ترتیب اکوسیستم زیر آبی منطقه آسیب جدی خواهد دید و گونههای جانوری متنوعی تحت تاثیر قرار خواهند گرفت.
در تصویر ماهوارهای بالا که در 14 دسامبر امسال ثبت شده، فلش سمت چپ کوه یخ A68a را نشان میدهد و در سمت راست این جرم عظیم هم جزیره جورجیای جنوبی را میبینیم. با وجود پیشبینیهای نگران کننده در مورد سرنوشت جزیره مورد نظر، بوم شناس گراینت تارلینگ (Geraint Tarling) میگوید که این تکه یخ عمق زیادی نداشته و این احتمال وجود دارد که بدون گیر کردن به بستر دریا در اطراف جزیره، به ساحل جورجیای جنوبی برسد.
در صورت بروز چنین اتفاقی، آسیبهای جدی به جانداران ساکن جزیره وارد خواهد شد و بزرگترین کوه یخ جهان پس از رسیدن به ساحل میتواند تا مدت 10 سال در محل مورد نظر باقی بماند. با توجه به ابعاد عظیم A68a میتوان انتظار داشت که حضور این تکه یخ در خط ساحلی دسترسی پنگوئنها و فکهای بزرگتر به بخشی از اقیانوس را قطع خواهد کرد و از آنجایی که این جانداران نمیتوانند برای بچههای خود غذا تهیه کنند، این بچهها در مدت کوتاهی از گرسنگی تلف خواهند شد.
پنگوئنها و فکها در خطر هستند
تارلینگ در نوامبر گذشته اعلام کرد که اگر چنین اتفاقی بیفتد و دسترسی موجودات ساکن جزیره به آن بخش از اقیانوس قطع شود، فکها و پنگوئنها مجبور میشوند تا برای تامین غذا از طرف دیگر جزیره استفاده کنند. چنین مسئلهای باعث خواهد شد تا زمان بیشتری صرف رفتن به سمت دیگر و آوردن غذا برای بچهها شود و به همین دلیل، احتمال مرگ این بچهها از گرسنگی بسیار زیاد است.
تمام اینها در حالی بوده که هماکنون جانداران ساکن جزیره مشغول نگهداری از تخمها و بچههای خود هستند و در واقع حرکت بزرگترین کوه یخ جهان به سمت جورجیای جنوبی در زمان بسیار حساسی رخ خواهد داد. در نوامبری که گذشت برخی پنگوئنهای جزیره لانههای مورد نیاز برای تخمگذاری را آماده کرده بودند و در حال حاضر فکها هم مشغول به دنیا آوردن بچههای خود هستند. در واقع کریسمس اوج دوران زاد و ولد این جانداران بوده و همانطور که میبینیم، یک کوه یخی فوقالعاده بزرگ دقیقا به سمت آنها در حال حرکت است.
به این ترتیب تعجبی ندارد که بعد از برخورد A68a با جزیره، شاهد از بین رفتن یک نسل از پنگوئنها و فکها ساکن جورجیای جنوبی باشیم. البته تمامی امیدها برای رسیدن به نتیجهای متفاوت از بین نرفته و برخی از کارشناسان احتمال تاثیر جریانهای اقیانوسی روی تغییر مسیر حرکت کوه یخ مورد نظر را مطرح کردهاند.
گفته شده که حتی در لحظات آخر هم یک جریان اقیانوسی قوی میتواند تکه یخ A68a را از بستر دریا در اطراف جزیره مورد نظر دور کرده و نگذارد که قسمتهای زیرین کوه یخ، به آبهای کمعمق اطراف جورجیای جنوبی گیر کند. البته تارلینگ میگوید که احتمال بروز چنین اتفاقی چندان هم بالا نیست.
تاثیرات اجتناب ناپذیر
استف لرمیت (Stef Lhermitte)، یکی از دانشمندانی که حرکت بزرگترین کوه یخ جهان را برای مدتها دنبال کرده، اخیرا گیف زیر را از چرخش این تکه یخ منتشر کرده است. اینطور که به نظر میرسد، احتمال تغییر مسیر A68a در لحظه آخر وجود داشته و هماکنون این جرم عظیم در جریان اقیانوسی قرار گرفته که مشغول چرخاندن آن است. با این وجود همچنان فاصله بین قسمت پایینی کوه یخ و کفه دریا فوقالعاده کم بوده و امکان گیر کردن جرم مورد نظر هم بالاست.
از طرف دیگر گفته شده که حتی اگر جریانهای مورد نظر کوه یخ را از قسمت پایینی جزیره دور کنند، باز هم جانداران ساکن منطقه و حیواناتی که بالا و زیر سطح آب اطراف جزیره جورجیای جنوبی زندگی میکنند، کاملا از خطر پیش رو در امان نخواهند بود؛ لرمیت و همکارانش میگویند که احتمال گیر کردن تکه یخ به قسمت شرقی جزیره وجود دارد و با وجود رد شدن A68a از قسمت جنوبی، همچنان باید نگران این باشیم که کوه مورد نظر به قسمت دیگری از جزیره گیر نکند.
به علاوه حضور چنین کوه یخ عظیمی در اطراف یک جزیره که شامل موجودات زنده زیادی میشود، تاثیرات قابل توجهی روی وضعیت اکوسیستم منطقه خواهد داشت. دانشمندان میگویند که ذوب شدن قسمتهای مختلف A68a میتواند مقدار زیادی آب تازه را به اطراف جزیره وارد کرده و وضعیت جاندارانی را که به چنین آب شیرینی عادت ندارند، تغییر دهد.
هماکنون گروهی از دانشمندان مامور شدهاند تا به منطقه حرکت بزرگترین کوه یخ جهان سفر کرده و از نزدیک تاثیرات این جرم عظیم روی تغییرات جریان آب منطقه را بررسی کنند.