گجت نیوز آخرین اخبار تکنولوژی، علم و خودرو 
مدیر پروژه طراحی رصدخانه ملی ایران اظهار کرد نصب و راه‌اندازی رصدخانه ملی از تابستان سال جاری در کاشان آغاز خواهد شد.
دکتر حبیب خسروشاهی، عضو هیأت علمی نجوم پژوهشگاه دانش بنیادی طی مصاحبه‌ای در ارتباط با آخرین وضعیت رصدخانه ملی ایران در قله گرگش کاشان عنوان کرد که آبان ماه سال 1399 سازه گنبد تلسکوپ در این رصدخانه نصب شد و قرار است تا مراحل تکمیلی نصب و راه‌اندازی در سال 1400 به‌انجام برسد.
خسروشاهی با بیان این‌که آزمون‌های عملکردی تلسکوپ از دی‌ماه 1399 در کارخانه آغاز شده است، اظهار کرد که هم‌اکنون این تلسکوپ در حال گذراندن آزمون‌های فنی در کارخانه است. وزن تلسکوپ مذکور 90 تن است و با حرکت سه محور سمتی، ارتفاعی و محور اپتیکی رهگیری اجرام آسمانی و تصحیح چرخش زمین را انجام می‌دهد. قطر آینه اصلی آن 3.4 متر و وزن آینه 4 تن است و این در حالی است که دقت حرکت‌هایی که این تلسکوپ انجام می‌دهد بسیار زیاد و مقدار آن برابر با 1 روی 36 هزارم درجه است. گنبد نیز سازه بزرگی محسوب می‌شود و نزدیک به 270 تن وزن دارد و لازم است که چرخش آن بسیار دقیق و آهسته باشد.
بر اساس اظهارات مدیر رصدخانه ملی ایران، آزمون‌های تلسکوپ از نظر نرم‌افزاری و… تا اردیبهشت سال 1400 ادامه پیدا خواهد کرد و در صورت کسب موفقیت در آزمون‌ها، تجهیزات به قله گرگش انتقال پیدا خواهند کرد. همزمان با این فرآیند، سامانه لایه نشانی آینه‌های تلسکوپ هم در قله قرار می‌گیرد.
فرآیند نهایی تجهیز رصدخانه ملی ایران
خسروشاهی با بیان این‌که لایه نشانی و نصب آینه های تلسکوپ، فرآیند نهایی تجهیز رصدخانه ملی ایران است عنوان کرد که فرایند لایه نشانی با گنبد و تلسکوپ متفاوت است و در گردش کار روزانه رصدخانه قرار نمی گیرد؛ اما در هر صورت رصدخانه‌ها به آن احتیاج دارند، به همین خاطر نصب لایه نشانی مرحله نهایی نصب و راه‌اندازی رصدخانه محسوب می‌شود.
قرار است تا در سال 1400 منجمان و مهندسان از طریق تنظیمات دقیق‌تر، کیفیت تصویر تلسکوپ را افزایش دهند و فرآیند آماده‌سازی در راستای داده‌برداری علمی انجام شود.
وی با تأکید بر این که فرآیند راه‌اندازی رصدخانه ملی ایران از سال 1400 آغاز شده و همچنان تا یک سال ادامه دارد بیان کرد که ما قصد داریم تا در سال 1401 به مرحله‌ای برسیم که داده‌برداری‌های نجومی انجام شود و از روز راه‌اندازی نقش مهندسان در این فرآیند کم‌رنگ‌تر و نقش منجمان پررنگ‌تر می‌شود. پس از راه‌اندازی، بیشترین زمان در اختیار کارهای علمی و رصدهای نجومی قرار داده می‌شود. در حقیقت منجمان تا سال 1401 بررسی‌های علمی را انجام می‌دهند.
قرار است تا بعد از سال 1401 رصدهای نجومی برای منجمان آغاز شود. در حقیقت در فاصله زمانی راه‌اندازی تا بهره‌برداری دقت رهگیری تلسکوپ و بقیه اجرام آسمانی بررسی می‌شود و تصویربرداری‌های طولانی مدت از اجرام آسمانی صورت می‌گیرد.
مدیر پروژه و طراحی رصدخانه ملی ایران در پاسخ به این سؤال که این رصدخانه در مقایسه با رصدخانه‌های دیگر چگونه است اظهار کرد که این رصدخانه از نظر توان تلسکوپ و طراحی و ساخت یکی از بهترین رصدخانه‌ها در سطح منطقه و جهان خواهد بود و می‌توان آن را با رصدخانه‌های تحقیقاتی جدید هند و آنچه در کشور ترکیه در حال انجام است مقایسه کرد. رصدخانه ملی ایران به عنوان مجهزترین رصدخانه در کشور شناخته می‌شود. لازم به ذکر است که این رصدخانه نسبت به سایر رصدخانه‌های کشور بسیار پیشرفته‌تر است.
بر اساس گزارش‌های جدید، ترکیه و هند نیز همزمان با ایران راه‌اندازی رصدخانه را آغاز کرده‌اند و دارای تلسکوپ‌های هم‌رده با ایران نیز هستند؛ اما میان سایت رصدخانه‌ها تفاوت‌هایی وجود دارد و در ارتباط با این موضوع سایت رصدخانه ملی ایران در مقایسه با سایت رصدخانه‌های هند و ترکیه از امتیاز بیشتری بهره‌مند است.
سایر تفاوت‌های رصدخانه ایران با رصدخانه چین و ترکیه
تمام تجهیزات رصدخانه ملی ایران مانند تلسکوپ، لایه نشانی و گنبد به وسیله مهندسین ایرانی طراحی و توسط صنعت داخلی توسعه پیدا کرده، اما کشورهای هند و ترکیه تلسکوپ را خریداری نموده‌اند. تلسکوپ‌های پیشین ایران نیز وارداتی هستند.
مدیر پروژه و طراحی رصدخانه ملی در ارتباط با اقداماتی که می‌توان در این رصدخانه انجام داد بیان کرد که این تلسکوپ در رصدخانه ملی برای آسمان شب طراحی شده و می‌توان از آن برای رصد اجرام آسمانی و عالم دور دست استفاده نمود. در حقیقت می‌توان از طریق این تلسکوپ سیاره‌های خارج از منظومه شمسی و در کهکشان راه شیری را رصد کرد.
وی با اشاره به این که پس از آغاز بهره‌برداری علمی رصدخانه ملی علاوه بر منجمان ایران و منجمان جهان، پژوهشگاه دانش‌های بنیادی پروژه‌های طولانی مدتی را پیگیری می‌کند اظهار کرد که علاوه بر این که منجمان می‌توانند پروژه‌های خود را پیشنهاد نمایند، رصدخانه ملی ایران نیز پروژه‌هایی را به عنوان پروژه‌های گنجینه‌ای درازمدت به اجرا می‌رساند.
در اختیار داشتن این داده‌ها برای منجمان ایرانی و کشورهای دیگر بسیار کارآمد است و در کنار داده‌های رصدی سایر تلسکوپ‌ها و رصدخانه‌ها مجموعه‌ای از اطلاعات گنجینه‌ای تولید و مورد استفاده قرار می‌گیرند.