ناسا خبر خوشحال کننده موفقیت اولین پرواز هلیکوپتر مریخی نبوغ در سطح سیاره سرخ را همراه با تصاویری دیدنی از این اتفاق تاریخی منتشر کرد.
اولین پرواز هلیکوپتر مریخی نبوغ (Ingenuity) با موفقیت انجام شد. آژانس فضایی آمریکا به تازگی اعلام کرد که وسیله پروازی مورد نظر در اقدامی تاریخساز موفق به جدا شدن از سطح مریخ و پرواز در آسمان این سیاره شده است.
در روزی که گذشت، پهپاد نبوغ از سطح سیاره سرخ جدا شد، برای مدت کوتاهی در آسمان ماند و سپس، به سلامت مجددا روی سطح نشست. این اتفاق شگفتانگیز ثابت میکند که بشریت میتواند یک وسیله پروازی را در سطح جرم آسمانی دیگری به پرواز درآورد؛ پروازی که از راه دور زیر نظر گرفته شد و خود وسیله پروازی هم به مدت شش ماه در سفر بود تا به مقصدش برسد.
هلیکوپتر کوچک مورد نظر در تابستان گذشته، در زیر قسمت پایینی جدیدترین مریخنورد آژانس فضایی آمریکا، مریخ نورد استقامت (Perseverance) به سمت سیاره سرخ پرتاب شد و پس از شش ماه طی مسیر بین زمین تا مقصدش، در تاریخ 18 فوریه گذشته به مریخ رسید. ناسا از مدتها پیش خبر ارسال پهپاد نبوغ به سیاره سرخ را منتشر کرده بود؛ از آنجایی که تاکنون سابقه نداشته که بشریت در سطح یک جرم آسمانی دیگر به غیر از زمین، وسیله پروازی را به آسمان بفرستد، هیجان زیادی با هرکدام از اخبار مربوط به این بالگرد، همراه است.
در ادامه و پیش از ارائه توضیحات در مورد اقدام تاریخساز سازمان ناسا، شما را به دیدن تصاویر حیرتانگیز پرواز نبوغ در سطح مریخ دعوت میکنیم.
ویدیو اولین پرواز هلیکوپتر مریخی نبوغ
در حالی که مریخ نورد استقامت تا چندین سال آینده، در محلی به نام دهانه جزرو (Jezero Crater) در مریخ، مشغول کاوش خواهد بود، دانشمندان نبوغ را با هدفی متفاوت به سیاره سرخ فرستادند. استقامت در ادامه ماموریت خود آزمایشهای علمی فراوانی را انجام میدهد و به دقت، به دنبال نشانههایی از حیات باستانی در دهانه مورد نظر میگردد، اما پیش از جلب شدن توجهها به هرکدام از اکتشافاتی که این ربات شگفتانگیز عملی میکند، ناسا علاقهمندان را دائما با انتشار اخبار مختلف مربوط به پرواز هلیکوپتر مریخی نبوغ در جریان یکی از هیجانانگیزترین ماموریتهای عملی شده توسط این آژانس میگذاشت.
ناسا از طریق آزمایشگاه پیشرانش جت (JPL) خود نبوغ را با بودجهای 80 میلیون دلاری ساخت و برای عملی کردن اولین پرواز کنترل از راه دور تاریخ در سطح یک جرم آسمانی دیگر به غیر از زمین، به مقصد مریخ، سوار بر فضاپیمای حامل کاوشگر استقامت کرد.
اولین پروازی که JPL برای نبوغ برنامهریزی کرده بود، به دلایل مختلف که یکی از آنها نقص آزمایش چرخشی بود، به تاخیر افتاد؛ در هفته گذشته، بعد از به زمین نشاندن نبوغ در سطح مریخ و جدا شدن آن از استقامت، دانشمندان ناسا در تلاش برای تایید سالم بودن تجهیزات این وسیله پروازی آزمایشهایی را انجام دادند. یکی از این آزمایشها با نام تست چرخشی شناخته میشود که در آن پرههای پهپاد با حداکثر سرعت خود به گردش درمیآیند؛ در همین رابطه، به تازگی اعلام شده بود که در تست مورد نظر مشکلی به وجود آمده و به همین دلیل، برنامه اولین پرواز هلیکوپتر مریخی نبوغ به تاخیر افتاده است.
مشکلات نرمافزاری
طبق اطلاعات موجود، تیم کنترل کننده نبوغ موفق شدهاند تا به کمک یک نرمافزار مشکل مورد نظر را برطرف کنند، اما به هر حال بروز این نقص در چرخاندن پرهها باعث شد تا اولین پرواز این هلیکوپتر مریخی تاریخساز به تاخیر بیافتد. با این تفاسیر، تیم آژانس فضایی آمریکا در روزهای گذشته خبر انجام موفقیتآمیز آزمایش چرخشی پهپاد پس از برطرف کردن نقص مورد نظر را منتشر کرده.
آزمایش مورد نظر در تاریخ 16 آوریل 2021، یعنی در صد و پنجاه و چهارمین سالگرد تولد ویلبر رایت (Wilbur Wright)، یکی از مخترعان هواپیما، انجام شد. گفته شده که انجام تست مورد نظر بخش بسیار مهمی از ماموریت اولین پرواز نبوغ بود و پیش از آنکه بتوان این وسیله را به آسمان فرستاد، باید تایید میشد که تمامی پرههای آن توانایی چرخش با حداکثر سرعت خود را دارند.
با تمامی اینها، اولین پرواز هلیکوپتر مریخی نبوغ با موفقیت تمام، در دوشنبه 19 آوریل 2021، در ساعت 6:46 دقیقه صبح به وقت ساحل شرقی آمریکا انجام داد. همانطور که در مقالههای پیشین، برنامه نخستین پرواز نبوغ را مورد بررسی قرار دادیم، تیم آزمایشگاه پیشرانش جت ناسا در این مرحله از ماموریت، بالگرد را به ارتفاع از پیش تعیین شده 3 متر برد و بعد از نگهداشتن آن در همان ارتفاع به مدت 30 ثانیه، نبوغ را به سلامت به زمین نشاند.
تصویر بالا پهپاد نبوغ را از دید کاوشگر استقامت نشان میدهد. گفته شده که کل پروازی که در ابتدای مقاله ویدیو آن را دیدیم، 39.1 ثانیه طول کشیده است. البته باید گفت که امروز به صورت اتفاقی برای عملی کردن اولین پرواز هلیکوپتر مریخی نبوغ انتخاب نشده بود؛ به گفته دانشمندان ناسا، شرایط پروازی و انرژی این وسیله پروازی در این تاریخ، در بهترین وضعیت ممکن بوده است.
پرواز هلیکوپتر مریخی نبوغ کاملا اتوماتیک بود
در نظر گرفتن فاکتورهایی که پرواز این وسیله را امکانپذیر میکنند، بسیار مهم بوده چرا که نبوغ به کمک نور خورشید انرژی خود را تامین میکند و به علاوه، اتمسفر رقیق سیاره سرخ باعث میشود تا کوچکتر شرایط نامساعدی تیغههای 120 سانتیمتری پهپاد را در بلند کردن این وسیله دو کیلوگرمی از سطح ناتوان کند.
همانند فرود شگفتانگیز مریخ نورد استقامت در سیاره سرخ، اولین پرواز هلیکوپتر مریخی نبوغ هم به صورت کاملا اتوماتیک انجام شد. در واقع به دلیل فاصله زیاد بین زمین و مریخ، ارسال سیگنالها و فرمانهای لازم برای به پرواز درآوردن پهپاد و یا فرود کاوشگر مادر مدت زمان زیادی طول میکشد و به همین دلیل، دانشمندان ناسا روش سادهتری برای عملی کردن این بخش از ماموریت خود، یعنی اتوماتیک کردن مراحل تا حداکثر میزان ممکن را انتخاب کردند.
البته برخلاف کاوشگر استقامت که در ابعاد نسبتا بزرگ خود، مجموعه عظیمی از تجهیزات آزمایشی گوناگون را به صورت فشرده جا داده، پهپاد نبوغ خود به عنوان یک وسیله آزمایشی به مریخ فرستاده شد. به گفته ناسا، این بالگرد کوچک که حدودا 50 سانتیمتر ارتفاع دارد، با کنار هم گذاشتن قطعاتی مخصوص ساخته شد.
هدف اصلی از فرستادن آن همراه با استقامت هم نشان دادن این مسئله بود که بشریت میتواند وسیلهای پروازی را در جرم آسمانی دیگری مثل مریخ به پرواز دربیاورد. چنین موضوعی برای کاوشهای آینده آژانس فضایی ناسا بسیار مهم بوده، چرا که در صورت عملی بودن امکان پرواز هلیکوپتر مریخی نبوغ میتوان انتظار داشت که در ماموریتهای آینده از پهپادهای بیشتری برای جستجوی دقیق قسمتهای مختلف سیاره سرخ استفاده شود.
ادای احترام به برادران رایت
طبق اطلاعاتی که ناسا امروز منتشر کرده، منطقه پروازی نخستین مرحله از ماموریت نبوغ که ویدیوی آن را دیدیم، با نام میدان برادران رایت شناخته خواهد شد. به گفته توماس زورباچن (Thomas Zurbuchen)، از مدیران ناسا، این نامگذاری ادای احترام به برادرانی بوده که دههها پیش اولین هواپیماها را اختراع کرده و امکان پرواز در آسمان سیاره زمین را برای بشریت فراهم کردند.
زورباچن میگوید که هماکنون، 117 سال پس از موفقیت تاریخساز برادران رایت در انجام اولین پرواز در آسمان زمین، ناسا توانست پهپاد مریخی خود را در آسمان سیاره سرخ به پرواز درآورد. به گفته این دانشمند با اینکه بیش از یک قرن فاصله زمانی و 200 میلیون کیلومتر فاصله مکانی بین این دو اتفاق تاریخی وجود دارد، اولین پرواز هلیکوپتر مریخی نبوغ و اقدام شگفتانگیز برادران رایت تا همیشه به یکدیگر متصل خواهند ماند.
زورباچن در ادامه صحبتهایش گفت که منطقه فعالیت نبوغ به عنوان ادعای احترامی به دو بردار آمریکایی دوچرخهساز که هواپیما را اختراع کردند، از این پس با نام میدان برادران رایت شناخته میشود؛ نامگذاری که قدمی نخست در مسیری خواهد بود که بشریت با عملی کردن تعداد بیشماری پرواز سرنشین دار و بدون سرنشین در اجرام آسمانی دیگر، آن را ادامه میدهد.
پرواز بعدی پهپاد نبوغ
هماکنون، کاوشگر استقامت که حدودا 70 متر از محل پرواز هلیکوپتر مریخی نبوغ پارک شده، به عنوان دوربینی از راه دور فعالیت و مراحل مختلف عملیات این پهپاد را زیر نظر دارد. دلیل این فاصلهگذاری، جلوگیری از مسدود شدن نوری بوده که برای شارژ کردن باتریها باید به پنلهای خورشیدی نبوغ تابیده شود.
در بالا، تصویر ثبت شده توسط دوربین نصب شده زیر پهپاد نبوغ را میبینیم. در روزها و هفتههای آینده، استقامت تصاویر بیشتری از مراحل بعدی ماموریت نبوغ به زمین مخابره میکند. کارشناسان JPL اعلام کردهاند که زمان پرواز بعدی این پهپاد مریخی هنوز مشخص نیست. گفته شده که علاوه بر دادههای جمعآوری شده توسط خود بالگرد، تصاویر و ویدیوهایی که توسط استقامت تهیه شدهاند برای برنامهریزی قدم بعدی ماموریت نبوغ مورد استفاده قرار میگیرند. ناسا اعلام کرده که انجام یک پرواز دیگر تا قبل از 22 آوریل امکانپذیر نیست. البته در صورت بروز مشکلات مختلف محیطی و تکنیکی، امکان دارد که تاریخ مورد نظر چندین روز جابهجا شود.