تقریباً نزدیک به چهار هزار سال است که انسانها وقوع زلزلهها را ثبت میکنند؛ در این مطلب قصد داریم نگاهی بیاندازیم به ترسناک ترین زلزله های تاریخ. با ما همراه باشید.
زلزله بیشتر به لرزش و جنبش سطح زمین معروف است و معمولاً زمانی ایجاد میشود که دو قطعه از سطح زمین به طور ناگهانی از کنار یکدیگر میلغزند؛ این امر باعث آزاد شدن انرژی سنگها در گسلهای پوسته زمین برای مدتی کوتاه و در نتیجه به وجود آمدن لرزشهای کوچک یا شدید میشود.
زمین لرزه یکی از نابودکنندهترین بلاهای طبیعی به شمار میرود. این حادثه ممکن است آنقدر قوی باشد که یک شهری را در کسری از ثانیه نابود کند.
دانشمندان زلزله را بر اساس مقیاس ریشتر اندازه گیری میکنند. این مقیاس از یک تا نه متغییر است. زلزله با قدرت یک ریشتر ضعیفترین زلزله است که معمولاً نمیتوان آن را احساس کرد؛ اما زلزلهای با قدرت نه ریشتر قویترین زلزه است که میتواند خرابیها و خسارات جانی و مالی بسیاری به بار آورد.
تا انتهای این مطلب همراه گجت نیوز باشید تا نگاهی بیاندازیم به ترسناک ترین زلزله های تاریخ که در اقصی نقاط این کره خاکی رخ دادهاند.
25. حلب، سوریه؛ سال 1138 میلادی
شهر حلب در شمال کشور سوریه واقع شده است که بین تکتونیک صفحهای، مربوط به زمین شناسی، عربستان و آفریقا قرار دارد.
زلزله این شهر در تاریخ 11 اکتبر 1138 میلادی رخ داد که گزارش شده است تعداد تلفات آن چیزی بالغ بر دویست و سی هزار نفر بوده است. یک روز قبل از وقوع حادثه، این شهر یک زلزله کوچک را تجربه کرد که باعث شد بسیاری از ساکنان به سرعت از آنجا بروند. با این حال، زمین لرزه اصلی در تاریخ یازده اکتبر رخ داد که آسیبهای جدی را وارد کرد.
این زمین لرزه باعث ایجاد خسارات و هرج و مرج در بسیاری از مناطق اطراف سوریه مانند ترکیه نیز شده بود.
24. شاآنشی، چین؛ سال 1556 میلادی
تقریباً 465 سال پیش یک زمین لرزه مهیب شهر شاآنشی واقع در کشور چین را لرزاند. این زمین لرزه یکی از ترسناک ترین زلزله های تاریخ به شمار میرود. تخمین زده شده است که قدرت این زمین لرزه هشت ریشتر بوده و تعداد نفراتی که در این واقعه جان خود را از دست دادند چیزی بالغ بر هشت صد و سی هزار نفر هستند.
این زلزله فقط چند ثانیه پا بر جا بود، اما با لرزش شدیدی که داشت منجر گردید مسیر رودخانهها به شدت تغییر کنند که باعث روانه شدن سیلهای مرگبار شد. در مناطق اطراف این شهر نیز آتش سوزیهایی رخ داد و حتی باعث مسطح شدن کوههای وسیع شد.
محققان بر این باورند که با وقوع این زلزله، دو استان شصت درصد از جمعیت خود را از دست دادند.
23. سان فرانسیسکو، کالیفرنیا؛ سال 1906 میلادی
در صبح روز 18 آپریل 1906، وحشت سان فرانسیسکو، کالیفرنیا را فرا گرفت. یک زمین لرزهای قدرتمند این شهر را لرزاند و باعث جدا شدن گسل سن آندریاس شد. لرزههای هولناک این واقعه را میشد تا جنوب اورگان احساس کرد.
این زمین لرزه که در لیست ترسناک ترین زلزله های تاریخ قرار گرفته، باعث آتش سوزیهای وسیعی شد که تا هفت روز پا بر جا بود و تلفات آن تا سه هزار نفر گزارش شده است؛ همچنین با خرابیهایی که در شهر به بار آمد حدود دویست و پنجاه هزار نفر نیز بی خانمان شدند.
22. مسینا، ایتالیا؛ سال 1908 میلادی
در تاریخ 28 دسامبر 1908، شهر مسینا یکی از ترسناک ترین زلزله های تاریخ را تجربه کرد که باعث ویران شدن کامل جنوب کشور ایتالیا شد. این زلزله در ساعت 5:20 بامداد با قدرت 7.5 ریشتر رخ داد و به مدت بیست ثانیه پا بر جا بود.
سونامی با امواج چهل فوتی در سواحل شمال سیسیل نیز با وقوع این زلزله گزارش گردید. تخمین زده است که تعداد تلفات این واقعه بین صد هزار تا دویست هزار نفر بوده است.
21. توکیو، ژاپن؛ سال 1923 میلادی
در تاریخ 1 سپتامبر 1923 در عرض چند دقیقه، زمین لرزهای مرگبار، ویرانیهای عظیمی در منطقه کانتو واقع در ژاپن به بار آورد.
اولین لرزه در ساعات ابتدایی ظهر در سی مایلی جنوب توکیو رخ داد. چند دقیقه بعد، شهرهای توکیو و یوکوهاما بابت امواج خروشان سونامی سی و نه فوتی در ویرانی و آشوب قرار گرفتند. شدت این زلزله 7.9 ریشتر بوده و تکانهای زمین بین 4 تا 10 دقیقه ادامه داشته است.
تخمین زده شده است که پس از وقوع این بلای طبیعی، حدود صد و چهل هزار نفر از شهروندان جان خود را از دست دادند.
20. عشق آباد، ترکمنستان؛ سال 1948 میلادی
تنها حدود پانزده ثانیه طول کشید تا یکی از ترسناک ترین زلزله های تاریخ بیش از چهل روستا در عشق آباد، ترکمنستان را ویران کند.
بزرگی این بلای طبیعی که در تاریخ 7 اکتبر 1948 در ساعت 20:12 رخ داد، 10 در مقیاس ریشتر اعلام شده است و حدود صد و ده هزار نفر از شهروندان در این واقعه جان خود را از دست دادند.
پس از ویرانیهای این زمین لرزه، مردمانی از سراسر اتحاد جماهیر شوروی سابق برای کمک کردن به آسیب دیدگان گرد هم آمدند. آنها در بازسازی مدارس و خانهها فعالیتهای بسیاری داشتند و در کنار آن برخی دیگر غذا، دارو، پوشاک و سایر وسایل ضروری را فراهم میکردند.
بسیاری از کسانی که بر اثر این زمین لرزه بی خانمان شدند، با عبور از مرز، به کشور ایران پناهنده آورند و فرزندان و نوادگان آنان امروزه شهروند ایران هستند.
19. های یوان، چین؛ سال 1920 میلادی
هنگامی که یکی از مرگبارتارین زلزله های تاریخ در شهر های یوان رخ داد، کشور چین در میانه جنگ داخلی قرار داشت. در غروب روز شانزده دسامبر، بر از این زمین لرزه فجیع صدها هزار نفر انسان جان خود را از دست دادند.
بزرگی این زمین لرزه 8.5 در مقیاس ریشتر بود که خسارات جانی و مالی بسیاری به همراه داشت. تعداد کشته شدگان این زلزله به حدود دویست و پنجاه هزار نفر میرسد و هزاران نفر دیگر نیز زخمی و بی خانمان شدند؛ این بلای طبیعی همین جا به پایان نرسید و میلیونها نفر تحت تاثیر عواقب پس از آن که شامل خشکسالی و قحطی در شمال کشور چین بود قرار گرفتند.
18. والدیویا، شیلی؛ سال 1960 میلادی
یکی دیگر از ترسناک ترین زلزله های تاریخ در سواحل والدیویا، شیلی رخ داده است. اولین لرزش این واقعه با بزرگی 9.5 در مقیاس ریشتر ثبت شده که منجر به ایجاد یک سونامی مرگبار گردید. در حالی که به واسطه این سونامی مرگبار، شهرهای ساحلی ویران گردیدند، خرابیها هاوایی، ژاپن و فیلیپین نیز پیش رفت.
هم در اثر زمین لرزه و هم در اثر سونامی خسارات جانی و مالی زیادی به وجود آمد. تخمین زده شده است که حدود هزار و هفتصد نفر جان خود را از دست دادند و سه هزار نفر نیز مجروح گردیدند. این زمین لرزه قدرتمندترین زمین لرزه ثبت شده در تاریخ از زمان اختراع دستگاه زلزله نگار است.
17. یونگای، پرو؛ سال 1970 میلادی
در تاریخ 31 می 1970، شهر یونگای در کشور پرو، نه فقط یکی بلکه دو بلای طبیعی مرگبار را تجربه کرد. اولین آن یک زمین لرزه به بزرگی 7.9 در مقیاس ریشتر در زیر آب بود که منجر به ایجاد یک بهمن مرگبار در دیواره شمالی کوه اوآسکاران گردید.
هزاران تُن از سنگ و یخ شهرهای یونگای و رانراهیرکا را در خود غرق کرد. تخمین زده شده است که در این حوادث حدود هفتاد و پنج هزار نفر جان خود را از دست دادند و حدود بیست و پنج هزار نفر نیز گمشده اعلام گردیدند. تعداد افرادی که به دلیل این حوادث بی خانمان شدند چیزی بالغ بر هشتصد هزار نفر گزارش شده است.
16. ماناگوئه، نیکاراگوئه؛ سال 1972 میلادی
شهر ماناگوئه واقع در کشور نیکاراگوئه تا قبل از سال 1972 میلادی دو زمین لرزه ویرانگر را تجربه کرده بود؛ با این حال، زلزلهای که در تاریخ بیست و دسامبر رخ داد اصلاً قابل قیاس با حوادث دیگر این منطقه نبود.
پس از لرزشهای شدید، آتش سوزی مرگباری به جریان افتاد که علاوه بر وارد کردن خسارات میلیون دلاری، جان بیش از ده هزار نفر از شهروندان را گرفت. به موجب این حادثه حدود بیست هزار نفر مجروح گردیدند و بالغ بر دویست هزار نفر نیز بی خانمان شدند.
15. تانگشان، چین؛ سال 1976 میلادی
در صبح روز 28 جولای سال 1976، اهالی شهر تانگشان چین، در پی یک فاجعه هولناک از خواب بیدار شدند. حادثهای بود که قبلاً عینش را ندیده بودند. اولین زمین لرزه حدود ساعت 3:42 بامداد رخ داد.
لرزشهای این زمین لرزه هولناک را میشد تا فاصله ششصد و هشتاد مایلی شهر تانگشان در همه جهات احساس کرد. این حادثه جان حدود دویست پنجاه هزار نفر از شهروندان را گرفت و حدود هفتصد هزار نفر نیز زخمی شدند.
پس لرزههای این زلزله با بزرگی 7.1 در مقیاس ریشتر یکی از دلایل اصلی تعداد کشته شدگان بالا و خسارات شدید بود.
همچنین بخوانید:
14. بخارست، رومانی؛ سال 1997 میلادی
تقریباً پس از گذشت 25 سال از وقوع این زلزله، مردم بخارست همچنان تحت تاثیر آن قرار دارند. روز 4 مارس 1997 یکی از ویرانگرترین روزهای تاریخ کشور رومانی بود.
زلزلهای قدرتمند و مرگبار به بزرگی 7.2 در مقیاس ریشتر به مدت پنجاه و شش ثانیه این شهر را لرزاند. پیدا کردن افرادی که زیر آوارها گیر کرده بودند، چندین روز به طول انجامید.
در این زلزله بیش از سی و پنج هزار خانه ویران گردید و حدود هزار و پانصد نفر نیز جان خود را از دست دادند.
13. مکزیکو سیتی، مکزیک؛ سال 1985 میلادی
یکی از ترسناک ترین زلزله های تاریخ کشور مکزیک در 19 سپتامبر 1985 رخ داد. بزرگی این زلزله 8.1 در مقیاس ریشتر بود و شهر مکزیکو سیتی را به مدت سه دقیقه لرزاند.
این زمین لرزه باعث نشت گاز شد که در نتیجه آن آتش سوزی و انفجارهایی در سراسر شهر به وجود آمدند. به موجب این زلزله مرگبار، بیش از سه هزار ساختمان تخریب گردید و حدود ده هزار نفر نیز جان خود را از دست دادند.
12. ارمنستان؛ سال 1988 میلادی
کشور کوچک ارمنستان در بعد از ظهر 7 دسامبر 1988 یک اتفاق ویرانگر را تجربه کرد. زمین لرزهای به بزرگی 6.8 در مقیاس ریشتر باعث شد تا تقریباً به یک سوم از این کشور خسارت وارد شود.
به موجب این زمین لرزه مرگبار، ساختمانهای حیاتی و واجب مانند بیمارستانها و مدارس تخریب شدند و منابع آب آشامیدنی نیز قطع شد. این زمین لرزه باعث شد که برخی از مردم چندین ماه بدون برق سر کنند و تعداد کشته شدگان آن بیست و پنج هزار تا شصت هزار نفر تخمین زده شده است.
11. ازمیت، ترکیه؛ سال 1999 میلادی
شهروندان ازمیت ترکیه، صبح روز 19 آگوست 1999 با زمین لرزهای شدید از خواب بیدار شدند. آنها خبر نداشتند که در حال تجربه زمین لرزهای به بزرگی 7.4 در مقیاس ریشتر هستند. دقایقی بعد دو پس لرزه دیگر در پنجاه مایلی شمال ازمیت نیز رخ داد. در مجموع حدود هفده هزار نفر جان خود را از دست دادند و بیش از پنج هزار نفر نیز بی خانمان شدند.
ترکیه با کمک یونان و بسیاری از آژانسهای بین المللی شروع به بازسازی کشور خود از ابتدا کرد. خانههای قویتر به جای خانههای ضعیف قدیمی ساخته شدند. برخی از پیمانکارانی که در ابتدا آن خانههای ضعیف را ساختند، به دلیل استفاده از مصالح ناکافی ارزان تحت تعقیب قضایی قرار گرفتند.
10. سوماترا، اندونزی؛ سال 2004 میلادی
زمین لرزه سوماترا در سال 2004 به عنوان چهارمین زمین لرزه بزرگ در صد سال اخیر شناخته میشود.این زمین لرزه گسلی را سوراخ کرد که تقریباً 900 مایل طول داشت.
لرزشهای این زلزله مرگبار برای نزدیک به ده دقیقه ادامه یافت. این امر باعث شد که برخی از جزایر به زیر آب رفته و برخی دیگر بلند شوند. اختلالات ناگهانی که به موجب این زلزله در اقیانوس پیش آمد باعث گردید تا مجموعهای از امواج سونامی صد فوتی را ایجاد شود.
وضعیت مردم و کشورهای متاثر از حوادث این زمین لرزه، واکنشهای بشردوستانهٔ سراسر جهان را به همراه داشت و در مجموع، کمکهای مالی بیش از 14 میلیارد دلار برای این منظور جمعآوری گردید. در این حادثه کشورهای زیادی آسیبهای جانی و مالی فراوانی را متحمل شدند که بیشتر شامل کشورهایی با وضعیت بد اقتصادی میشود.
تخمین زده شده است که بیش از دویست و سی هزار نفر به موجب از زلزله مرگبار جان خود را از دست دادند و یک میلیون ششصد هزار نفر نیز بی خانمان شدند.
9. کشمیر، پاکستان؛ سال 2005 میلادی
صبح روز 5 اکتبر 2005، وحشت در منطقه کشمیر در شمال غربی کشور پاکستان بیداد میکرد. زمین لرزهای به بزرگی 7.6 در مقیاس ریشتر باعث گردید تا بخشهایی از شهر بهطور کامل نابود گردد و هزاران نفر کشته شوند.
خسارات ناشی از این زمین لرزه باعث شد تا کار امدادگران در نجات دادن بازماندگان بسیار دشوار شود. به موجب این زمین لرزه حدود هشتاد هزار نفر جان خود را از دست داند و میلیونها نفر نیز بی خانمان گردیدند.
8. سیچوان، چین؛ سال 2008 میلادی
برخورد صفحات در امتداد گسل لانگمنشان باعث ایجاد زلزله بزرگ سیچوان در سال 2008 میلادی گردید. این زمین لرزه در نزدیکی شهر دوجیانگیان به بزرگی 7.9 در مقیاس ریشتر به وقوع پیوست.
دولت پین بلافاصله برای مدیریت این بحران دست به کار شد. آنها حدود صد و سی هزار نیرو فرستادند تا به هر نحوی که شده به خسارت دیدگان کمک کنند. متأسفانه خسارت شدید ایجاد شده، دسترسی به روستاهای دورافتاده را دشوار کرد. نه تنها هزاران نفر جان خود را از دست دادند، بلکه میلیونها نفر نیز تحت تأثیر جراحات یا بی خانمانی قرار گرفتند.
آماره کشته شدگان این زمین لرزه 87587 نفر و آمار مفقودان به 18627 نفر است و 374000 نفر نیز زخمی شدهاند.
7. لاکوئیلا، ایتالیا؛ سال 2009 میلادی
پس از اینکه زلزلهای به بزرگی 6.3 در مقیاس ریشتر بخش غربی کشور ایتالیا را لرزاند، حدود بیست و شش شهر آسیب دیدند. تخمین زده شده است که به موجب این زلزله حدود هزار و پانصد نفر مجروح شدند و بسیاری نیز ناپدید گردیدند. شمار کشتگان نزدیک به 295 نفر گزارش شده است.
این زمین لرزه باعث شد به بیش از ده هزار ساختمان خسارت وارد شود و بیش از سه هزار نفر نیز خانههای خود را از دست دهند. نخست وزیر وقت ایتالیا، سیلویو برلوسکونی، از تمام قدرتی که داشت برای بازسازی کشور استفاده کرد. وی پس از وقوع این زلزله به بی بی سی گفت:« هیچ کس به حال خود رها نشده است و ما بیشترین تعداد امدادگران را داریم».
6. پورتو پرنس، هائیتی؛ سال 2010 میلادی
حدود ساعت 4:53 بعد از ظهر اولین لرزه با قدرت 7 در مقیاس ریشتر در پانزده مایلی پایتخت هائیتی رخ داد. تقریباً پس از گذشت سه قرن بود که مردم پورتو پرنس زلزله ای به این بزرگی را تجربه کردند. پس از این زمین لرزه، پس لرزههایی با بزرگی 5.9 و 5.5 در مقیاس ریشتر به وقوع پیوستند.
پس لرزههای این زلزله باعث خرابی بسیار شد. مجموع قربانیان این حادثه احتمالاً به سی صد هزار نفر میرسد، که در اینصورت زمین لرزه هائیتی را مرگبارترین فاجعه در تاریخ مدرن بشر میکند. هزاران نفر از بازماندگان بدون خانه، آب، غذا و مراقبتهای پزشکی باقی ماندند.
گروههای امدادی زیادی از کشورهای گوناگون وارد هائیتی شدند، ولی نبود زیرساختهای مناسب و از میان رفتن تأسیسات موجود در این کشور کمک رسانی به قربانیان را با دشواری رو به رو ساخت.
جمهوری اسلامی ایران نیز پس از وقوع این حادثه یک فروند هواپیمای حامل کمکهای اولیه، خوراک، و دارو به هائیتی ارسال کرد.
5. ژاپن؛ 2011
برای ژاپنیها، زمین لرزه یک اتفاق غافلگیرکننده محسوب نمیشود. آنها معمولاً حدود هزار و پانصد لرزش جزئی را در طول سال تجربه میکنند.
در حالی که زمین لرزهها بسیار آزاردهنده هستند، ژاپنیها را مجبور کرده است برای هر اتفاقی آماده باشند. با این حال، زمین لرزهای که در تاریخ 11 مارس 2011 رخ داد، چیزی بود که آنها هرگز انتظار وقوعش را نداشتند.
دانشمندان ژاپنی زمانی که زمین لرزه عظیم 9.1 در مقیاس ریشتر منطقه شمالی هونشو ژاپن را لرزاند، مات و مبهوت ماندند. متأسفانه، فاجعه به همین جا ختم نشد. این زمین لرزه امواج سونامی به ارتفاع پانزده متر در ژاپن و امواج کوچکتری در کشورهای دیگر ایجاد کرد. بیش از هجده هزار نفر در این سونامی جان خود را از دست دادند که پیکر 2531 نفرشان هرگز پیدا نشده است.
نائوتو کان، نخست وزیر ژاپن اعلام کرد:« پس از پایان جنگ جهانی دوم در طی 65 سال گذشته این بدترین و سختترین بحران ژاپن است». تعداد کشته شدگان این زمین لرزه چیزی بیشتر از دویست و سی هزار نفر تخمین زده شده است.
4. پوکارا، نپال؛ سال 2015 میلادی
ایمنی بناهای تاریخی گرانبها و ارزشمند نپال در صبح روز 25 آپریل 2015 به خطر افتاد. زمین لرزهای به بزرگی 7.8 در مقیاس ریشتر، مردم و شهر را به سمت ویرانی کشاند.
چند معبد تاریخی، یک برج نه طبقه و بخشهایی از یک کاخ سلطنتی همگی در مسیر تخریب زلزله قرار داشتند. در آن روز نحس، حدود پنج هزار نفر جان خود را از دست دادند و بیش از ده هزار نفر نیز مجروح شدند.
زمین لرزه باعث سقوط بهمن در اورست هم شد که در اثر آن دست کم 18 نفر کشته و 61 نفر هم زخمی شدند. این زلزله در حالی اتفاق افتاد که یک هفته قبل از آن، نزدیک به 50 کارشناس زلزله از نقاط مختلف جهان کنفرانسی در کاتماندو برگزار کردند که هدف آن آمادگی برای وقوع زمین لرزه و بهبود شرایط ساختمان سازی در این شهر اعلام شده بود.
3. اکوادور؛ سال 2016 میلادی
در تاریخ 16 آپریل 2016، زلزلهای به بزرگی 7.8 در مقیاس ریشتر استانهای مانابی، اسمرالداس، سانتا النا، سانتو دومینگو و لوس ریوس در کشور اکوادور را لرزاند.
شدت این زمین لرزه به سواحل اکوادور رسید و به هزاران خانه و بناهای حیاتی مانند مدارس و بیمارستانها آسیب جدی وارد کرد. تخمین زده شده است که موجب این زلزله مرگبار، حدود هفتصد نفر جان خود را از دست دادند و بیش از ده هزار نفر بی خانمان گریدند.
2. مکزیکو زیستی، مکزیک؛ سال 2017 میلادی
در روز 19 سپتامبر 2017، تاریخ در مکزیکو سیتی بار دیگر تکرار شد. در سی و دومین سالگرد یکی از ترسناک ترین زلزله های تاریخ مکزیک، زلزلهای مرگبار دیگر در این شهر رخ داد. بزرگی این زمین لرزه 7.1 در مقیاس ریشتر بود که بلافاصله خرابی و خساراتی به بار آورد.
این زمینلرزه باعث ایجاد خسارت در ایالت مکزیکو، پوئبلا، مورلوس و منطقه بزرگ مکزیکو سیتی شد. حداقل 248 نفر در این زلزله کشته شدند و تعداد زیادی ساختمان نیز تخریب گردید.
مکزیک یکی از مناطق زلزله خیز فعال در جهان است. در مکزیک روز 19 سپتامبر به عنوان یک روز یادبود برای زمین لرزه سال 1985 مکزیکو سیتی تعیین شده است که طی آن حداقل ده هزار نفر کشته شدند. هر ساله در ساعت 11 صبح، از طریق استفاده از بلندگوهای عمومی در سراسر مکزیکو سیتی، یک مانور آمادگی برای مقابله با زمین لرزه در کشور اجرا میشود. بر همین اساس در 19 سپتامبر 2017 نیز براساس برنامه مشخص شده این مانور در ساعت 11 صبح، حدود دو ساعت قبل از وقوع زلزله برگزار گردید.
1. لومبوک، اندونزی؛ سال 2018 میلادی
در تاریخ 5 آگوست 2018، شهر لومبوک در کشور اندونزی، نه تنها یکی بلکه چهار زمین لرزه مهیب را تجربه کرد. این زمین لرزههای قدرتمند باعث رانش زمین مرگبار میشد و اوضاع را بسیار بدتر میکرد.
مردم برای نجات جان خود پا به فرار گذاشتند. این رخداد ویرانگر حدود پانصد نفر را کشت و صدها نفر را بی خانمان کرد.