دنیای باستان شناسی اتفاقات جالبی را در سال میلادی گذشته به خود دید. در این مطلب میخواهیم به ۱۰ اکتشاف باستانی جذاب و هیجان انگیز سال 2021 بپردازیم.
با وجود مشکلات فراوانی که همهگیری کرونا متوجه اکتشافات باستان شناسی کرد؛ پژوهشگران توانستند موارد جالبی را در رابطه با گذشته متوجه شوند که از میان آنها میتوان به قدیمیترین نقشه اروپا، شهر گمشده طلایی در مصر و یک زمین نگاره بزرگ در هند اشاره کرد. با گجت نیوز همراه باشید تا به ۱۰ اکتشاف هیجان انگیز باستانی سال 2021 بپردازیم.
۱۰ اکتشاف باستانی جذاب سال 2021
زمین نگاره بزرگ هند
یک زمین نگاره بزرگ که شاید بتوان آن را بزرگترین زمین نگاره دنیا دانست، در بیابان تار در هند کشف شده است. این زمین نگاه که در نزدیکی مرز هند با پاکستان قرار دارد، مساحتی نزدیک به ۲۰.۸ هکتار را پوشش میدهد و با نگاه به آن نیز خطوطی مارپیچ و خمیده را مشاهده خواهید کرد.
البته اگر تصمیم بگیرید در امتداد این خطوط حرکت کنید، مسیری ۴۸ کیلومتری در پیش خواهید داشت. قدمت این زمین نگاره تقریبا به ۱۵۰ سال پیش برمیگردد؛ اما هدف از ایجاد آن هنوز مشخص نیست. این زمین نگاره از روی زمین آنچنان مشخص نیست و پژوهشگران نیز برای اولین بار وقتی در حال ارزیابی منطقه با Google Earth بودند، متوجه آن شدند.
شهر گمشده طلایی
باستان شناسان همچنین در سال میلادی گذشته یک شهر گمشده طلایی را در نزدیکی اقصر (همان تبای در مصر باستان) در مصر کشف کردند. دستور ساخت این شهر که با نام «ظهور آتن» نیز شناخته میشود، توسط فرعون آمنهوتپ سوم صادر شده است. وی بین سالهای ۱۳۹۱ تا ۱۳۵۳ پیش از میلاد مسیح حکمرانی میکرد.
باستان شناسان توانستهاند تاکنون چندین خانه، ساختمان حکومتی، یک نانوایی بزرگ، محل ساخت آجرهای گلی و چند آرامگاه را در این شهر پیدا کنند. بر اساس اسناد تاریخی، آمنهوتپ سوم سه قصر سلطنتی هم در این شهر داشته است و حفاریها به امید یافتن آنها ادامه دارد.
پژوهشگران با توجه به اسناد تاریخی میدانستند که چنین شهری وجود داشته است؛ اما تا سال جاری موفق به کشف آن نشده بودند. Zahi Hawass، وزیر سابق باستانشناسی مصر و مدیر گروه حفاری شهر طلایی گمشده در این رابطه گفت:
باستان شناسان خارجی زیادی به دنبال این شهر گشتند؛ اما هیچکدام نتوانستند چیزی پیدا کنند.
مصلوب رومی
در کمبریج شایر بریتانیا باستان شناسان بدن مرد مصلوبی را پیدا کردند که در هنگام مرگ بین ۲۵ تا ۳۵ سال سن داشته است. یک میخ به حداقل یکی از استخوانهای پاشنه پا او زده شده بود و دستهایش نیز در حین به صلیب کشیده شدن، بسته شده بودند. همین وضعیت نیز باعث شده بود که وی به خاطر خفگی جان خود را از دست دهد.
باستان شناسان متوجه شدند که استخوانهای پا فرد مصلوب باریکتر از حد عادی است که یعنی احتمالا او پیش از مرگ برای مدتی طولانی در غل و زنجیر بوده است. احتمالا این اتفاق در قرن سوم یا چهارم میلادی رخ داده و فرد به صلیب کشیده شده نیز یک برده بوده است.
به این خاطر که موارد بسیار کمی از به صلیب کشیده شدن در امپراتوری رم باستان در حفاریهای باستانی پیدا شده، این مورد در زمره ۱۰ اکتشاف هیجان انگیز باستان شناسی در سال 2021 قرار گرفته است.
قدیمیترین نقشه اروپا
قدیمیترین نقشه اروپا در واقع مجموعهای از حکاکیها است که روی یک تکه سنگ ۴۰۰۰ ساله نقش بستهاند. در این تکه سنگ مجموعهای از خطوط مشاهده میشود که رودخانه اوده و روستاهای اطراف آن در غرب فرانسه را به تصویر میکشند. این نقشه مربوطه به منطقهای به ابعاد ۳۰ در ۲۱ کیلومتر است.
البته این نقشه برای اولین بار در سال ۱۹۰۰ کشف شد، ولی باستان شناسان به ارزش آن پی نبرده بودند. تا اینکه در سال گذشته با استفاده از روش تصویر سنجی، تصویری سهبعدی با جزئیات بسیار زیاد از آن تهیه شد. این تصویر به پژوهشگران کمک کرد تا ثابت کنند خطوط روی سنگ یک نقشه را شکل میدهند.
احتمالا یک شاهزاده یا پادشاه از این نقشه سنگی برای نشان دادن قلمرو خود استفاده میکرده است.
آخرین آغوش عشاق
حدود ۱۵۰۰ سال پیش یک زوج (مرد و زن) در آغوش هم به خاک سپرده شدند. وقتی باستان شناسان بقایای آنها را کشف کردند، متوجه شدند که گذر زمان هم نتوانسته آنها را از هم جدا کند.
Qian Wang، استادیار کالج علوم پزشکی دانشگاه A&M تکزاس و پژوهشگر ارشد این کاوش در این رابطه گفت:
این اولین بار است که یک زوج را بدین صورت عاشقانه در آغوش هم در چین پیدا میکنیم.
سن مرد بین ۲۹ تا ۳۵ سال تخمین زده میشود. همچنین پژوهشگران با بررسیهای بیشتر متوجه آسیبهای وارده به بدن وی از جمله بازوی شکسته و انگشت بریده شده از دست راست شدند. سن زن نیز بین ۳۵ تا ۴۰ سال تخمین زده میشود. در بدن زن برخی آسیبهای کوچک رویت شدهاند؛ اما هیچکدام جدی نیستند.
پژوهشگران بر این باورند که پس از مرگ مرد، زن نیز دست به خودکشی زده است تا برای ابد در آغوش معشوقش قرار گیرد.
قدیمیترین آرامگاه حیوانات خانگی در جهان
یک آرامگاه ۲۰۰۰ ساله حیوانات خانگی که شاید حتی قدیمیترین نمونه در نوع خود باشد، در سال میلادی گذشته در بندر برنیس مصر در نزدیکی دریای سرخ کشف شد. ظاهرا به حیواناتی که در این آرامگاه قرار دارند در طول حیات توجه زیادی شده است و در نهایت نیز به دلایل طبیعی مردهاند.
در سایر بخشهای مصر نیز مکانهایی برای دفن حیوانات مشاهده شده است؛ اما در آنها حیوانات قربانی شده بودند و همین نیز سبب میشود که این آرامگاه به یک اکتشاف باستانی هیجان انگیز تبدیل شود. در این آرامگاه حیوانات مختلفی یافت شدند که از میان آنها میتوان به یک سگ بزرگ که در میان تشکی از برگهای نخل قرار گرفته بود، اشاره کرد.
همچنین در این آرامگاه تعدادی سگ و گربه بدون دندان نیز مشاهده شدند که در هنگام مرگ سن بالایی داشتند و احتمالا به کمک صاحبان خود غذا میخوردند. Marta Osypińska باستان جانورشناس آکادمی علوم ورشو در این رابطه گفت:
کشف ما نشان دهنده نیاز عمیق ما انسانها به داشتن حیوانات به عنوان همراه است.
رژه ۱۱ هزار ساله
یک منطقه ماقبل تاریخی ۱۱ هزار ساله که امروزه در ترکیه Karahantepe نامیده میشود، برای سان گرفتن از رژه سربازان استفاده میشده است. در این منطقه ساختمانهایی به شکل آلت تناسلی مردانه وجود دارد که قسمت بالایی آنها به شکل سر انسان درآمده است. این ساختمانها تنها بخشی از یک مجموعه بزرگتر هستند.
حفاریها از سال 2019 در این مکان آغاز شد و همچنان نیز ادامه دارد. قدمت این بنا همانند Gobekli Tepe به ۱۲ هزار سال پیش میرسد. Gobekli Tepe نیز یک منطقه باستانی با ساختمانهای بزرگ و نقوشی از سر انسان و حیوانات است. هر دو بنا جزء قدیمیترین بناهای یادبودی هستند که توسط انسانها ساخته شدهاند.
قدیمیترین یادبود جنگ
باستان شناسان بر این باورند که شاید تل بنات در سوریه که میزبان یک آرامگاه ۴۳۰۰ ساله است، قدیمیترین یادبود جنگ جهان باشد. در این آرامگاه جسد حداقل ۳۰ جنگجو در کنار اسبها و نوعی ساچمه یافت شد. گویا سربازان سواره در دستههای جداگانهای نسبت به افراد مسلح دیگر قرار میگرفتهاند.
کتیبههای باستانی یافت شده در منطقه بینالنهرین نیز به موضوع قرار دادن کشتههای جنگی به صورت سازماندهی شده در یک سازه مشخص اشاره میکنند. مردمی که امروزه در این منطقه زندگی میکنند، این بنا را یادبود سفید مینامند؛ زیرا به خاطر سنگ گچ استفاده شده در آن در نور آفتاب میدرخشد.
Anne Porter، استاد تمدنهای خاور نزدیک و خاورمیانه در دانشگاه تورنتو و یکی از پژوهشگران این بنا گفت:
مردمان باستان نیز همانند ما به افراد کشته شده در جنگ احترام میگذاشتند.
مرد اژدهایی
دانشمندان چینی اعلام کردند که گونه جدیدی از انسان را به نام Homo Longi (به معنی مرد اژدهایی) کشف کردهاند. داستان این گونه جدید به یک جمجمه برمیگردد که در سال ۱۹۳۳ کشف شده بود؛ اما آن را در طول دوران اشغال چین توسط ژاپن در یک چاه پنهان کرده بودند. این جمجمه به مدت ۸۵ سال در همان چاه قرار داشت تا اینکه بالاخره مجددا کشف و بررسی شد.
این جمجمه بزرگ نشان میدهد که مرد اژدهایی نزدیکترین گونه به انسان خردمند (هومو ساپینس) بوده است. مشخص نیست چه زمانی این گونه از انسانها زندگی میکردهاند و چه زمانی منقرض شدهاند؛ اما قدمت خود جمجمه به ۳۰۹ تا ۱۳۸ هزار سال قبل برمیگردد.
البته برخی از دانشمندان اینکه مرد اژدهایی یک گونه جدید از انسان است را زیر سوال بردهاند و بر این باورند که شاید جمجمه به انسانتباری به نام دنیسووا که تاکنون فسیلهای کمی از آنها کشف شده، تعلق داشته باشد.
قدیمیترین نقاشی روح
وقتی با چشم غیر مسلح به این لوح نگاه میکنید، چیز زیادی را تشخیص نخواهید داد؛ اما یک متصدی موزه توانست نشان دهد که حکاکیهای این لوح بابلی ۳۵۰۰ ساله قدیمیترین نقاشی جهان از روح است. در این لوح تصویر روح یک مرد بد خلق با ریش دیده میشود که زنی او را به طناب به سمت دنیای مردگان میبرد.
این لوح دارای طلسمی برای دفع ارواح است. طلسم روح را به یک پیکر کوچک تبدیل میکند و از Shamash، خدای خورشید میخواهد که به روح کمک کند به جهان مردگان برود. آخرین خط طلسم هشدار میدهد که «پشت سرت را نگاه نکن». این لوحه که در موزه British Museum قرار دارد، در قرن نوزدهم میلادی کشف شد؛ اما تنها در سال میلادی گذشته بود که تصویر پنهان در آن به چشم آمد.
این لوح را شاید بتوان جذابترین اکتشاف باستانی سال 2021 نامید؛ به نظر شما کدام مورد جذابتر است؟