یکی از مهمترین چالش های سازمان فضایی ناسا، مشکل غذای فضانوردان است. ناسا گفته اگر کسی بتواند این مشکل را حل کند، 1 میلیون دلار جایزه میگیرد.
شاید شما هم علاقه شدیدی به فضانورد شدن داشته باشید و فکر کنید که فضانورد بودن کار راحتی است اما متاسفانه دشواری این شغل آن قدر زیاد است که تنها عاشقان واقعی میتوانند دوام بیاورند. از طرفی اگر از آن دسته افرادی هستید که عاشق غذا خوردن هستید، باید بین غذا و فضا رفتن یکی را انتخاب کنید.
مشکل غذای فضانوردان و جایزه 1 میلیون دلاری!
همانطور که گفتیم یکی از مهمترین مشکلات فضانوردان در مقطع کنونی، تامین غذای مورد نیازشان است. فضانوردان طی مدتی که در اعماق فضا شناور هستند، گزینههای محدودی در لیست منوی خود دارند. ناسا قصد دارد مجددا فضانوردان را به میان ستارهها بفرستد اما این بار میخواهد منبع سوخت آنها را نیز مجهزتر از پیش کند.
خوردن غذاهای مقوی و سرشار از انرژی و کالری باعث میشود آنها بتوانند انرژی بیشتر برای کار بیشتر داشته باشند و بتوانند کاوشهای عمیقتری انجام دهند. ماموریتهای طولانی و خسته کننده انرژی زیادی از فضانوردان میگیرد و نیاز آنها را به خوردن غذا افزایش میدهد.
اکنون ناسا به کمک آژانس فضایی کانادا برنامهای طراحی کرده و طی آن از افرادی که توانایی دارند درخواست کرده در این مسابقه سراسری شرکت کنند. در واقع ناسا از دانشمندان سراسر جهان خواسته تا سیستم غذایی را طراحی کنند که هم زباله کمتری تولید کند و هم حداقل منابع را برای تولید نیاز داشته باشد.
سازمان فضایی ناسا نام این مسابقه را «Deep Space Food Challenge» یا چالش غذایی فضای عمیق، گذاشته و در آن از شرکت کنندگان خواسته تا نمونههای اولیهای که تولید کردهاند را به نمایش بگذارند.
همه ما میدانیم هر غذایی ارزشی دارد که پس از گذشت مدت زمان معینی، آن را از دست خواهد داد. این یعنی اگر فضانوردان بخواهند غذاهای بستهبندی شده را برای مثال به سیاره مریخ ببرند، مسلما بعد از چند ماه دیگر قابل استفاده نخواهند بود و سلامت فضانوردان را به خطر خواهد انداخت.
عدم برخورداری از امنیت غذایی معضلی است که روی زمین هم وجود دارد، چه برسد به فضای خارج از جو و سیاراتی چون مریخ و کره ماه. ناامنی غذایی در درازمدت باعث میشود تا کمبود مواد غذایی بیشتر از قبل به چشم آید. اقدام ناسا نه تنها برای فضانوردان میتواند کاربردی و راهگشا باشد، بلکه میتواند چالشهای حفظ و نگهداری از مواد غذایی روی زمین را نیز حل کند.
طرح چالش غذایی فضای عمیق میتواند پاسخهای بشردوستانهای به پرسشهای بسیار بدهد. همچنین در خصوص دوران پس از وقوع بلایای طبیعی نیز میتواند کاربرد زیادی داشته باشد. مدیر ماموریت فناوری فضایی ناسا، جیم رویتر گفته:
تغذیه فضانوردان در ماموریتهای طولانی در چارچوب محدودیتهای سفر فضایی به راهحلهای نوآورانه نیاز دارد. حل این مشکل با کمک ایدههای نوین، جسم فضانوردانی که در آینده به فضا سفر خواهند کرد را سالم نگه میدارد و حتی میتواند راه حلی مناسب برای افراد ساکن زمین نیز باشد.
حوالی اکتبر سال 2021 بود که فاز اول این طرح اجرایی شد و ناسا جمعا مبلغ 450 هزار دلار به 18 تیم شرکت کننده اعطا کرد. این تیمها توانسته بودند غذاهایی مقوی، خوش طعم و مغذی را که علاوه بر ایمن بودن، پایدار و با دوام نیز بودند، تولید کنند. در پایان فاز اول این مسابقات، 10 تیم بینالمللی با همکاری ناسا و آژانس فضایی کانادا به عنوان تیمهای نوآورانه انتخاب شدند و بنیاد Methuselah نیز به دو تیم برتر که خلاقیت شگرفی برای تولید غذا به کار بسته بودند، جایزهای اعطا کرد. علاوه بر این آژانس فضایی کانادا جمعا به 10 تیم برنده، 300 هزار دلار هدیه داد.
شرکت کنندگان فاز اول این مسابقه، آشپزها، دانش آموزان و مشاغل خرد بودند که میبایست ایدههای خود را برای غذای فضانوردان مطرح میکردند. ناسا برای این گروههای برنده جایزه 25 هزار دلاری تعیین کرده بود و برخی از ایدهها واقعا جذاب و کاربردی بودند.
برای مثال ایده یکی از تیمها، رشد ریزجلبکها در فضا و خشک کردن آنها بود. آنها معتقد بودند که فضانوردان میتوانند از این ریزجلبکهای خشک شده به عنوان اسنک ترد استفاده کنند. ایده دیگر این بود که از سلولهای حشرات به جای گوشت استفاده کنند. از دیگر ایدههای این تیمها میتوان به مخمر، قارچ و گیاهانی که در فضای سه بعدی رشد میکنند، سیستم فتوسنتز مصنوعی و… اشاره کرد.
شاید برخی از ایدهها عجیب و غیر عقلانی به نظر برسند اما آنچه برای یک فضانورد اهمیت دارد، حفظ سلامت جسمی و ذهنی است نه طعم خوش غذا یا شکل و نحوه خوردن آن. اکنون ناسا فاز دوم این طرح را آغاز کرده و از تیمهای جدید خواسته همچون فاز یک عمل کنند. رویتر در ادامه گفته:
ما از ادامه همکاری با آژانس فضایی کانادا برای انجام مرحله بعدی این چالش و شناسایی راهحلهای نوین دیگر از سراسر جهان هیجانزده هستیم.
نکاتی راجع به مسابقه
چالش پیش روی شرکت کنندگان به این نحو است که در آن باید سیستم غذایی فناورانه و نوآورانهای طراحی کنند که بتواند نیازهای 4 خدمه یک فضاپیما را برای یک ماموریت سه ساله در اعماق فضا پوشش دهد. تمامی شرکت کنندگان میبایست روی فرآیند صفر تا صد تولید تا دفع زباله تفکر کنند و راه حل ارائه دهند.
همانطور که پیشتر هم گفته شد، فاز اول تجربه خوبی بود و بسیاری از شرکت کنندگان ایدههای ساده و گاها پیچیدهای را مطرح کرده بودند که شامل نان و پودرهای کم آب میشد. ایدههای دیگر شامل رویش قارچ و کشت سلولهای گوشتی در محیطی سه بعدی بود.
به گفته ناسا تمامی تیمهایی که در فاز اول شرکت کردهاند، میتوانند در فاز دوم نیز شرکت کنند. همچنین تیمهای جدید نیز قادر خواهند بود تا در این رقابتها حاضر شوند. آخرین مهلت ثبت نام و تکمیل اطلاعات، 28 فوریه 2022 است.
به چنین پروژههایی جمعسپاری گفته میشود. جمعسپاری یعنی جمعیت و برونسپاری و به معنای این است که یک پروژه به جمعیت عظیمی از مردم محول شود و هر کس هر ایدهای دارد، بتواند مطرح کند. حال باید ببینیم که ناسا در این جمعسپاری به چه دستاوردهایی خواهد رسید و آیا به این ترتیب مشکل غذایی فضانوردان حل میشود یا خیر!
لازم به ذکر است که ناسا این طرح را با کمک بنیاد Methuselah اداره میکند و در این مسیر کارشناسان متخصص موضوعی مرکز فضایی جانسون ناسا در هیوستن و مرکز فضایی کندی ناسا در فلوریدا از آن حمایت خواهند کرد. آیا شما نیز ایدهای برای مشکل غذای فضانوردان دارید؟