موشکهای هایپرسونیک کینژال روسیه جدیدترین جنگافزاری است که روسها در نبرد اوکراین به کار بستهاند. اما مزیت این موشکها چیست؟
روسیه مدعی شده که برای اولین بار در نبرد اوکراین از موشکهای هایپرسونیک کینژال (Kinzhal) استفاده کرده است. جنگافزارهایی که شاید نقطه آغازی بر نسل جدید سلاحهای فوقسریع در جنگهای مدرن باشند.
بنابر گزارشی از خبرگزاری رویترز و به نقل از خبرگزاری مستقل اینترفاکس، روسیه روز شنبه 19 مارس اعلام کرد که از موشکهای مافوق صوت کینژال Kh-47M2 که در زبان روسی معنای خنجر دارد برای انهدام یک انبار تسلیحات در غرب اوکراین استفاده کرده است.
موشکهای مافوق صوت کینژال روسیه
خبرگزاری دولتی روسیه TASS گزارش داده که این سامانه موشکی جدید از سال 2017 روی جتهای جنگنده میگ 31K سوار شده و در جنوب روسیه در ماموریتهای آزمایشی امتحان شده است. البته در گزارش اینترفاکس آمده که این اولین استفاده رسمی از موشکهای هایپرسونیک روسیه در میدان نبرد است و روسیه هرگز پیش از نبرد روسیه و اوکراین، از فناوری جدید در جای دیگری استفاده نکرده است.
درباره حمله اخیر، سخنگوی وزارت دفاع روسیه، ایگور کوناشنکوف در یک نشست خبری گفته که موشکهای هایپرسونیک کینژال روسیه یک انبار زیرزمینی حاوی موشک و مهمات هواپیماهای اوکراینی را منهدم کردهاند. رویترز نیز گزارش داده که سخنگوی نیروی هوایی اوکراین، حمله موشکی روسیه به منطقه ایوانو فرانکیوسک در غرب اوکراین را در روز جمعه تایید کرده است، اما جزئیات بیشتری ارائه نداده است.
روز شنبه، وزارت دفاع روسیه ویدیویی منتشر کرد که بنابر توضیحات ارائه شده، مربوط به انهدام انبار تسلیحات اوکرایی با موشکهای مافوق صوت کینژال بوده است.
موشکهای هایپرسونیک کینژال روسیه
موشکهای مافوق صوت کینژال، از جمله چند سلاح پیشرفتهای است که روسیه در سال 2018 رونمایی کرد. رئیس جمهور روسیه، ولادیمیر پوتین این موشکها را که حالا بر جنگندههای مهم روسها مانند میگ 31K سوار شدهاند، «سلاح ایدهآل» خوانده است.
وزن این موشکها چیزی حدود 1000 پوند (480 کیلوگرم) است که معمولا یک کلاهک انفجاری بسیار قدرتمند را حمل میکند. البته کینژالهای روسیه میتوانند کلاهکهای هستهای با همان اندازه را نیز حمل کنند. چیزی معادل 100 تا 500 کیلوتن TNT انفجاری.
به گزارش منابع روسی، موشکهای کینژال روسیه بلافاصله بعد از پرتاب به سرعتی بیش از 4 برابر سرعت صوت (3000 مایل یا 5000 کیلومتر بر ساعت) میرسند و حد نهایی سرعت آنها 12 برابر سرعت صوت (9200 مایل یا 14800 کیلومتر بر ساعت) است. همچنین این سلاحها برد مفید 1800 مایلی (3000 کیلومتر) دارند.
ایده اساسی در طراحی موشکهای هایپرسونیک کینژال روسیه این است که آنقدر سریع حرکت کنند که رهگیری و ردیابی آنها تقریبا غیرممکن باشد. همچنین گفته شده که این موشکها در پرواز در سرعتهای مافوق صوت، مانورهای سریعی انجام میدهند تا از دفاع موشکی دشمن فرار کنند.
از سویی سرعت بالای موشکهای کینژال روسیه سبب شده تا به سادگی بتوانند به اهداف زرهی سنگین نفوذ کنند. اهدافی مانند همین انبار زیرزمینی تسلیحات در غرب اوکراین.
سلاح های مافوق صوت
در سالیان اخیر چند کشور از جمله ایالات متحده و چین در حال توسعه موشکهای مافوق صوت بودهاند. اما به نقل از رادیو ملی چین، موشکهای چینی کاملا آزمایشی هستند. از سوی دیگر به گزارش انجمن کنترل تسلیحات، ایالات متحده تا قبل از سال 2023 برنامهای برای توسعه موشکهای مافوق صوت آمریکایی ندارد.
در عین حال و بنابر مقالهای از سال 2018 که در مجله دیپلمات به چاپ رسیده، موشکهای مافوق صوت کینژال روسیه میتوانند به شدت در برهم خوردن توازن قوا در اقیانوس آرام موثر باشند.
در شرایطی که موشکهای مافوق صوت چینی به نظر برای حمله به ناوهای هواپیمابر در دریای چین جنوبی و شرقی طراحی شدهاند، موشکهای کینژال روسیه به مراتب تهدید بزرگتری به نظر میرسند. زیرا بسیار بزرگتر هستند و سرعت بیشتری هم دارند. این بدان معناست که انرژی جنبشی آنها به تنهایی (فارغ از مواد منفجره و کلاهک) میتواند آنقدر نیرومند باشد که یک کشتی جنگی بزرگ را از کار انداخته یا نابود کند.
از سویی تجهیز جنگندههای روسی به این موشکها سبب میشود تا جتهای روسی بتوانند از فاصله حدود 2200 مایلی (3500 کیلومتری)، کشتیهای جنگی آمریکایی را هدف قرار دهند. البته در حالی که بسیاری از کارشناسان نظامی، قدرت و سرعت موشکهای کینژال روسی را تهدید مهمی میدانند، یکی از تحلیلگران بر جنبه روانی آنها بیش از جنبه استراتژیکی تاکید کرده است. پاول فلگنهاور، تحلیلگر و روزنامه نگار روسی بعد از حمله اخیر در مصاحبهای با یورونیوز گفته:
این موشکها میدان جنگ را به طور بنیادین تغییر نمیدهند، اما طبیعتا از جنبه پروپاگاندای روانی تاثیر مهمی دارند تا هرکسی را بترسانند.