آیا هدست های واقعیت مجازی برای چشم ما ضرر دارند؟

همیشه از فواید و لذت‌پذیری هدست های واقعیت مجازی گفته‌ایم. در اینجا بررسی می‌کنیم که آیا فناوری VR برای چشم ما ضرر دارد یا خیر؟

واقعیت مجازی یا VR راهی برای رها کردن دنیای واقعی و ورود به یک مکان مجازی است که در آن می‌توانید هر کاری که دوست دارید را انجام دهید و به هر کجا که قلبتان در آنجا می‌تپد بروید. تمام کاری که برای ورود به این دنیای مجازی لازم است انجام دهید، استفاده از یک هدست واقعیت مجازی مثل Oculus Quest 2 است. اما سوالی که وجود دارد این است که آیا استفاده از این هدست‌ها برای چشم ما ضرری ندارد؟

برای پاسخ به این سوال ابتدا نگاهی به نحوه کار کردن واقعیت مجازی می‌پردازیم و سپس به تأثیراتی که می‌تواند روی انسان بگذارد اشاره خواهیم کرد.

واقعیت مجازی چگونه کار می‌کند؟

همچنان که واقعیت مجازی به طوفان خودش در جهان ادامه می‌دهد، بسیاری از مردم بر این باور هستند که VR آینده‌ی فناوری پوشیدنی خواهد بود. این فناوری از روش‌های مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرد، اما مهم‌ترین آن استفاده به عنوان یک هدست است. شما یا باید از یک جفت عینک برای تماشای یک صفحه نمایش تقسیم شده یا دو نمایشگر مستقل از یکدیگر استفاده کنید و یا گوشی‌تان را داخل یک هدست قرار داده و از نمایشگر آن استفاده کنید.

علاوه بر بسیاری از بازی‌های واقعیت مجازی فوق‌العاده‌ای که وجود دارد، از فناوری VR در حوزه پزشکی، درمان‌های ورزشی و تمرینات نظامی هم استفاده می‌شود.

به زبان ساده، واقعیت مجازی از نرم افزار برای ساخت یک دنیای تعاملی سه بعدی استفاده می‌کند که شما حس می‌کنید جزوی از آن هستید. VR بخش‌های مختلفی دارد که مهم‌ترین آن عمق میدان، نرخ فریم، صدای ۳۶۰ درجه‌ای و ردیابی حرکتی است.

تأثیرات منفی هدست های واقعیت مجازی روی چشم

استفاده‌ی طولانی مدت از صفحه نمایش می‌تواند روی چشم شما تأثیرات منفی بگذارد و این قضیه در مورد هدست های واقعیت مجازی نیز صدق می‌کند. اما اثرات واقعیت مجازی، از آنجا که صفحه نمایش در چند سانتی‌متری چشم شما قرار دارد، در استفاده طولانی مدت بسیار بیشتر خواهد بود. یکی از رایج‌ترین مشکلاتی که برای شما به همراه خواهد داشت، خستگی چشم است.

به نقل از کلینیک پزشکی Mayo، از نشانه‌ها و علائم خستگی چشم می‌توان به درد یا خارش چشم، دو بینی، سردرد و گردن درد اشاره کرد. هرچند خستگی چشم در اثر استفاده کمتر از نمایشگرها از بین می‌رود، اما در هر صورت تجربه‌ی ناراحت کننده‌ای برای شما خواهد داشت.

استفاده‌ی بیش از اندازه از هدست های VR اثرات منفی دیگری مثل انقباض چشم یا ماهیچه را نیز به همراه دارد. در حالی که خستگی چشم تأثیرگذاری طولانی مدتی ندارد، اما انقباض چشم می‌تواند ساعت‌ها یا حتی روزها شما را آزرده خاطر کند. در صورت مواجه شدن با این مشکل، حرکت دادن چشم‌ها برای شما سخت خواهد شد.

اگر زیاد از هدست واقعیت مجازی استفاده می‌کنید یا هر بار مدت زمان طولانی از آن استفاده می‌کنید، ممکن است تاری دید را تجربه کرده باشید. این یکی از رایج‌ترین نشانه‌های سندرم بینایی کامپیوتری است. آنطور که محققان می‌گویند، شما می‌توانید با استفاده از قانون ۲۰-۲۰-۲۰ خطر ابتدا به این مشکلات را کاهش دهید. استفاده از این قانون چگونه است؟ هر ۲۰ دقیقه، به مدت ۲۰ ثانیه فاصله‌ی ۲۰ فوتی (۶ متری) را نگاه کنید. این به چشم‌های شما اجازه می‌دهد از تمرکز طولانی مدت روی یک نمایشگر فاصله بگیرید.

واقعیت مجازی می‌تواند باعث بروز بیماری حرکتی نیز شود. بسیاری از افرادی که برای نخستین بار از یک هدست VR استفاده می‌کنند، عنوان می‌کنند که حالت ناراحتی و بیماری به آن‌ها دست داده است. احتمالاً تاکنون هنگام سفر با قایق، عبور از مسیرهای پرپیچ و خم با اتومبیل یا سوار شدن روی ترن هوایی، مشکل حرکتی بعد از استفاده از هدست را تجربه کرده‌اید. بیماری حرکتی وقتی رخ می‌دهد که چشم‌ها، گوش‌ها و بدن شما پیام متفاوتی را به مغز ارسال می‌کنند که در درک آن‌ها دچار مشکل می‌شود.

اما واقعیت مجازی چگونه باعث بیماری حرکتی می‌شود؟ بازی‌های واقعیت مجازی باعث می‌شوند که شما احساس کنید در یک محیط شبیه‌سازی شده حضور دارید و در حالی که شما واقعاً حرکتی ندارید، ولی مغز شما اینگونه فکر می‌کند. این ممکن است در برخی افراد باعث تجربه کردن حس بدی شود.

چگونه جلوی مضرات استفاده از هدست‌های VR را بگیریم؟

دانستن مضرات استفاده از این فناوری مهم است؛ اما دانستن چگونگی جلوگیری از این اثرات مخرب مهم‌تر است. راه‌های مؤثر زیادی برای مقابله با خستگی چشم بر اثر استفاده بیش از حد از نمایشگر وجود دارد که شامل پیروی از قانون ۲۰-۲۰-۲۰ می‌شود. یکی از ساده‌ترین راه‌ها برای جلوگیری از خستگی چشم، تاری دید و دیگر عوارض جانبی، پلک زدن است. بسیاری از افرادی که به نمایشگرهای دیجیتال و همینطور نمایشگر هدست های واقعیت مجازی خیره می‌شوند، کمتر پلک می‌زنند.

بنابراین اگر با این مشکلات مواجه شده‌اید، هدست را از روی صورت خود بردارید، دو دقیقه به چشم‌هایتان استراحت بدهید و تا می‌توانید پلک بزنید. اگر بازی‌های VR را اجرا می‌کنید هم می‌توانید حین بازی به چشمانتان استراحت دهید. استراحت کردن برای جلوگیری از آسیب رساندن به چشم‌ها حیاتی است. سعی کنید هر ساعتی که از هدست VR استفاده می‌کنید، به مدت چند دقیقه به خودتان استراحت دهید. شما همچنین می‌توانید هدست خود را سفارشی کنید. آنطور که راحت‌تر هستید فاصله کانونی و بند دور سر آن را تنظیم کنید.

آیا واقعیت مجازی می‌تواند برای چشم‌ها مفید باشد؟

تا اینجای کار همش از بدی‌ها و اثرات منفی استفاده از هدست های واقعیت مجازی روی چشم گفتیم. اما‌ آیا این فناوری هیچ فایده‌ای برای چشم ما ندارد؟ اگر در مسیر درستی استفاده شود، قطعاً مفید خواهد بود. VR می‌تواند در حوزه پزشکی و برای شناسایی و درمان برخی از اختلالات بینایی و مشکلات چشم مورد استفاده قرار گیرد.

در برخی موارد، واقعیت مجازی به پزشکان در تشخیص عدم تعادل عضلات چشم و تنبلی چشم، فقدان درک عمق استریو و اختلال همگرایی چشم‌ها کمک می‌کند. “Vivid Vision” یکی از اپلیکیشن‌های واقعیت مجازی بینایی درمانی است. هم کودکان و هم بزرگسالان می‌توانند به آسانی در خانه از این اپلیکیشن برای تشخیص و درمان استفاده کنند. یکی دیگر از نمونه‌های عالی مراقبت از چشم واقعیت مجازی، یک هدست به نام “IrisVision” است که به افراد مبتلا به اختلالات بینایی کمک می‌کند تا دنیا را واضح‌تر ببینند.

در عین حال “Luminopia” نیز یک روش درمانی واقعیت مجازی مورد تأیید FDA (سازمان غذا و دارو ایالات متحده) است که از یک هدست VR برای کمک به کودکان مبتلا به سندرم تنبلی چشم کمک می‌کند تا بینایی‌شان را تقویت کرده و چشمانی توانمندتر داشته باشند.

یک هدست واقعیت مجازی همچنین به این افراد اجازه می‌دهد برنامه‌های تلویزیونی و فیلم‌ها را در حالت اصلاح شده مشاهده کنند. هدست محتوا را به دو تصویر تقسیم خواهد کرد (یکی برای چشم ضعیف و دیگری برای چشم قوی). سپس با گذشت زمان ضعف چشم قوی‌تر شده و هر دو چشم با قدرت مساوی کار می‌کنند. روش‌های درمانی واقعیت مجازی، برای کودکان بسیار جذاب و هیجان‌انگیز هستند. آن‌ها اجازه می‌دهند به جای آنکه کودکان تحت عمل جراحی قرار بگیرند، از چسب‌های مخصوص چشم یا قطره‌های چشمی استفاده کنند، با استفاده از یک هدست سرگرم کننده روند درمانی را پیش بگیرند.

جمع‌بندی

چه شما با یک هدست واقعیت مجازی در حال بالا رفتن از یک صخره باشید یا در حال قدم زدن در سواحل کالیفرنیا باشید و یا یک بازی واقعیت مجازی مثل Resident Evil 4 را اجرا کنید، واقعیت مجازی می‌تواند سرگرمی بی‌پایانی را ارائه کند.

تأثیرگذاری واقعیت مجازی روی چشم‌های شما کاملاً به نحوه استفاده از آن بستگی خواهد داشت. اگر در حد تعادل باشد، می‌توانید تا حد زیادی جلوی آسیب‌های احتمالی را بگیرید و در عین حال از فناوری واقعیت مجازی لذت ببرید. اما اگر مصرف شما بیش از حد باشد، احتمال بروز آسیب‌های چشمی در شما زیاد است.