پس از بررسیهای انجام شده، مشخص شد که تخلفی در افزایش تعرفه اینترنت صورت نگرفته است. حالا برنامه رگولاتوری برای افزایش قیمت اینترنت چیست؟
اپراتورها قیمت بستههای اینترنتی را افزایش میدهند و سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی به فکر بستههای جبرانی برای اقشار کم برخوردار جامعه میافتد. چند روز پیش رگولاتوری اعلام کرد که هیچ مجوزی برای افزایش تعرفه اینترنت صادر نشده است و حالا به طور ضمنی این افزایش قیمتها را تأیید میکند.
جزئیات برنامه رگولاتوری برای افزایش قیمت اینترنت
به گفته صادق عباسی شاهکوه، رئیس سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی، مرجعی که میتواند تعرفههای اینترنتی را دستکاری کند کمیسیون تنظیم مقررات و ارتباطات است. وی در ادامه توضیح میدهد که آخرین مصوبه پیرامون افزایش نرخ تعرفهها در اینترنت همراه مربوط به سال 1395 و در خصوص اینترنت ثابت به سال 1396 بر میگردد. پس از این مصوبه نیز هیچگونه مصوبه جدیدی نبوده است.
همانطور که پیشتر نیز گفتهایم، کمیسیون مربوطه برای تعرفهها حداقل و حداکثری معین میکند و اپراتورها و سرویس دهندگان خدمات اینترنت ثابت میتوانند در این بازه به قیمت گذاری بستههای خود بپردازند. طبق آنچه شاهکوه میگوید، اگر اپراتورها در بازه کف و سقف خدمات خود را ارائه کنند هیچ تخلفی صورت نگرفته است.
البته این بدان معنا نیست که اپراتورها بتوانند به یکباره قیمتها را به سقف مصوب از سوی کمیسیون تغییر دهند و باید برای این کار خود به سازمان رگولاتوری دلیل موجه ارائه دهند. در صورتی که دلایل توجیهی مورد توافق سازمان باشد، اشکالی پیش نخواهد آمد. برای مثال یک اپراتور در صورتی میتواند قیمتها را افزایش دهد که کیفیت اینترنت خود را نیز بهبود بخشیده باشد. رئیس رگولاتوری ایران در ادامه خاطرنشان ساخت:
این سازمان تنها در یک مورد دستور میدهد آن هم زمانی که اپراتوری بالاتر از سقف قانونی یا پایینتر از کف قیمتگذاری کند. اگر بالاتر از سقف باشد باید فوری برگردند و اگر پایینتر از کف باشد معمولا دستور نمیدهیم بالاتر از کف سرویس بدهند، بلکه مطابق مقررات دستور میدهیم حداقل سه سال ادامه دهند؛ یعنی به طور کلی دستورهای رگولاتوری همیشه به سمت حمایت از مصرفکننده است. پس دستور افزایش نمیتواند از سمت رگولاتوری صادر شود.
به گفته عباسی شاهکوه، شاید سوال پیش بیاید که چرا قیمت خدمات و تعرفهها از حداقل مصوب پایینتر نمیآید؟ علت این امر آن است که اپراتورهای قدرتمندتر نتوانند رقبای ضعیفتر خود را به راحتی از میدان رقابت خارج کنند. در واقع آنها میتوانند با پایین کشیدن یکباره قیمتها، رقبای خود را از میدان به در کنند. آنچه تنظیم کننده بازار است، رقابت است و انحصار همواره ناخوشایند و موجب کاهش کیفیت شده است. وی خاطرنشان کرد اوایلی که اپراتورها مثل امروز نبودند، هم قیمت سیمکارتها زیاد بود و هم نوبتهای دریافت سیم کارت یک ساله بودند.
رئیس رگولاتوری معتقد است که هم اکنون هزینههای جاری شبکهها رشد زیادی داشته و در سالهای 96 الی 97 اپراتورها سالیانه حدود یک میلیارد دلار برای کیفیت خدمات خود هزینه میکردند، اما هم اکنون این رقم به خاطر افزایش نرخ ارز، رشد 300 تا 400 میلیون دلاری داشته است. به گفته وی در شرایط کنونی درآمدی وجود ندارد و سرمایهگذاری نیز برای این کار پیدا نمیشود و تجهیزات مورد نیاز به شدت کاهش یافته است. اگر اوضاع به همین منوال بماند، در آیندهای نزدیک بسیاری از اپراتورها قادر به خدماترسانی با کیفیت نخواهند بود.
صادق عباسی شاهکوه میگوید که سال 1400 قانون بودجه امکان افزایش قیمتها را نمیداد و اپراتورها نیز به دنبال اخذ مجوزی برای افزایش قیمتها بودند. حالا امسال این منع قانونی از بودجه 1401 برداشته شده، اما شرایط همچون سال قبل مانده و افزایش نرخ تعرفههای کنونی هم تتمه حسابهای سال 96 و 97 است.
تخلفی رخ نداده است
پس از ایجاد شائبههای فراوان در خصوص افزایش قیمت بستههای اینترنتی به طور خودسرانه، رگولاتوری اعلام کرد که به دقت این موضوع را مورد بررسی قرار خواهد داد. اکنون پس از بررسیهای صورت گرفته اعلام کرده که هیچ تخلفی رخ نداده است. البته در این زمینه یکی از اپراتورهای اینترنت ثابت ابهاماتی در تغییر تعرفهاش داشت که به سرعت اصلاح شد.
رئیس سازمان مقررات و ارتباطات رادیویی تأکید میکند که هیچ اپراتوری خارج از چارچوب مصوب کمیسیون رگولاتوری اقدام به افزایش قیمت نکرده و صرفا برخی از آنها به سمت حداکثر نرخ مصوب سال 96 حرکت کردهاند. البته به این اپراتورها اعلام شده که افزایشهای حداقلی را اعمال کنند تا فشار زیادی به اقشار کم برخوردار وارد نشود.
عباسی شاهکوه در ادامه خاطرنشان کرد که سقف فروش یک گیگابایت اینترنت برای سیم کارتهای دائمی و اعتباری حدود 40 الی 60 هزار ریال است و این رقم برای اپراتورهای ثابت به 20 هزار ریال میرسد. وی در ادامه میافزاید:
در حوزه موبایل که تاکنون بسیار پایینتر از این مبلغ عرضه میشد و در حوزه ثابت نیز کمی بیشتر از ۵۰ درصد سقف تعیینشده به فروش میرسید. البته در حال بررسی هستیم که حتی سقف تعرفه موبایل را کاهش دهیم.
وی در ادامه به درستی اشاره میکند که باید پس از افزایش تعرفهها شاهد پیشرفت و بهبود کیفیت اینترنت و پوشش حداکثری آن در اکثر نقاط باشیم. اینها همه مطالبات مردم و کارشناسان این حوزه است و قانون نیز همین را میگوید. به گفته رئیس رگولاتوری دیگر هیچ بهانهای از اپراتورها پذیرفته نمیشود و آنها باید برنامههای خود را به صورت یکساله و گام به گام برای پوشش کامل پهن باند سیار، افزایش دو برابری کیفیت و پوشش 5G حداقل برای 10 درصد از جمعیت کشور تا سه سال آینده تنظیم کنند.
توجیهاتی که اپراتورها برای افزایش قیمت داشتهاند تا حدی قابل قبول است و ما از طرف مردم وظیفه داریم پیگیری کنیم که این درآمدها صرف توسعه و افزایش کیفیت و پوشش شبکه شود. من همینجا از اپراتورها میخواهم که هم میزان افزایش مؤثر، هم دلایل خود و هم برنامههای خود برای توسعه را برای مردم عزیزمان تشریح کنند. البته با توجه به وجود فضای نسبتا رقابتی کاربران هم تا حدودی حق انتخاب دارند.
افزایش قیمت ها برای اقشار کم درآمد جبران میشود
بر اساس آمار و اطلاعات و آنطور که صادق عباسی شاهکوه عنوان میکند، 40 درصد از کاربران دیتای موبایل حجم مصرفیشان در طول ماه به زیر 2 گیگابایت میرسد. وی تأکید کرد با همکاری وزارت ارتباطات شرایطی را مهیا میکنند که اقشار کم برخوردار جامعه و حتی دیگران بتوانند به صورت عادلانه از اینترنت استفاده کنند.
به گفته وی، ما به عنوان دولت و نهاد ناظر وظیفه داریم امکان دسترسی تمام مردم را به شبکهای با کیفیت و قیمت مناسب فراهم کنیم.