کشف بلوک های سازنده DNA و RNA انسان در یک شهاب سنگ فضایی بار دیگر ایده مبنی بر منشا فضایی حیات را قوت بخشیده است.
این یک باور و ایده قدیمی است که بسیاری از عناصر کلیدی و مورد نیاز برای ایجاد حیات روی زمین از جمله بلوک های سازنده DNA و RNA انسان از فضا آمده است. تصور بر این بود که منبع اصلی این مواد شهابسنگهایی باشد که میلیاردها سال پیش روی زمین فرود آمدهاند.
آیا حیات زمینی منشا کیهانی دارد؟
مطالعات انجام شده روی سنگهای فضایی سقوط کرده در طول قرن گذشته، وجود چندین باز نوکلئوتیدی حیاتی را در آنها تایید کرده است که عناصر کلیدی برای ذخیره اطلاعات ژنتیکی در DNA و RNA محسوب میشوند.
گرچه عناصر بنیادینی چون آدنین، گوانین و اورسیل روی سنگها کشف شده بود اما دو عنصر اساسیتر که برای تایید این نظریه ضروری هستند یعنی سیتوزین و تیمین هنوز یافت نشده بود و بدون وجود این دو عنصر در سنگهای فضایی، برای محققان اثبات نظریه مربوط به ارتباط حیات روی زمین با کیهان غیرممکن بود.
اما یک پیشرفت مربوط به تکنیک کشف و استخراج مواد همه چیز را تغییر داد و سرانجام دانشمندان را به شناسایی سیتوزین و تیمین روی چهار شهاب سنگی که در اواخر دهه 60 روی زمین افتاده بودند سوق داد.
تکنیک های جدید تشخیص چیست؟
گروه مطالعاتی که این مطالعه را انجام دادهاند شامل دانیل گلاوین، اخترشیمیدانی از مرکز فضایی گادرد ناسا بود که تایید کرد برای اولین بار همه بازهای DNA و RNA از یک شهابسنگ استخراج شده است. برای اطمینان از صحت تشخیص، آزمایشات مشابهی روی چهار شهاب سنگ مختلف دیگر، جمعآوری شده از دیگر نقاط زمین انجام شد و در کمال تعجب هر چهار مورد آثاری از این ترکیبات آلی حیاتی را داشتند.
در راستای هدف این مطالعه، محققان از تکنیک استخراج خاصی استفاده کردند که توسط ژئوشیمیدان یاسوهیرو اوبا از دانشگاه هاکایدو در ساپورو ژاپن طراحی شده بود. این تکنیک شامل استخراج مواد با استفاده از آب سرد بود که فرایندی به مراتب ملایمتر در قیاس با تکنیکهای قدیمیتر مانند استفاده از اسیدها محسوب میشود.
به گفته اوبا روش جدید نسبت به تکنیکهای به کار رفته در مطالعات پیشین دقت و حساسیت بالاتری دارد و کاربردی بودن آن در گذشته، زمانی که دانشمندان از آن برای کشف یک ترکیب آلی گریزان دیگر (ریبوز) از سه شهابسنگ استفاده کرده بودند، ثابت شده است.
ابهاماتی درباره نظریه منشا آسمانی حیات
در شرایطی که تشخیص این مواد حیاتی از شهابسنگهای متعدد نشانه مهمی است، هنوز ابهامات و سوالاتی وجود دارد و از همه مهمتر اینکه آیا ترکیبات یافتشده بعد از سقوط سنگها به زمین و از سطح سیاره به آنها رسیده یا خیر؟ احتمالی که دانشمندان در حال حاضر کاملا با اطمینان آن را رد نکردهاند و به بیان دقیقتر باید گفت تا زمانی که نتوان مطالعاتی روی نمونههای به دستآمده از خارج از جو انجام داد، با قطعیت نمیتوان نظری در این باره داد.
این دقیقا همان چیزی است که دانشمندان قصد دارند در آینده به آن بپردازند و در سال 2020 و طی ماموریت فضایی هایابوسا تکه سنگی از سطح سیارکی به نام ریوگو استخراج شد و برای مطالعات مشابه به زمین آورده شد. ناسا نیز در موقعیت مشابهی قرار دارد و احتمالا در سپتامبر 2023 این سازمان نمونه مشابهی را از سیارک بننو استخراج میکند تا مطالعاتی مشابه روی آنها انجام شود.
زمانی که مطالعات قطعی روی این تکه سنگهای آغشته به مواد به پایان برسد به طور قطعی میتوان به این سوال پاسخ داد که آیا مواد اصلی که به عنوان کاتالیزور حیات روی زمین عمل کردهاند از فضا آمدهاند یا خیر.