تلسکوپ فضایی جیمز وب تنها پس از گذشت یک هفته از کشف دورترین کهکشان جهان، حالا باری دیگر رکورد خود را شکسته است. در ادامه شاهد جزئیات باشید.
منجمان با استفاده از تلسکوپ فضایی جیمز وب یک لکه قرمز با فاصله 35 میلیارد سال نوری را مشاهده کردهاند که به نظر میرسد دورترین کهکشانی باشد که انسان تاکنون موفق به رصد آن شده است.
شکار دورترین کهکشان توسط تلسکوپ فضایی جیمز وب
این کهکشان که CEERS-93316 نام گرفته، 235 میلیون سال پس از بیگ بنگ وجود داشته و با دوربین مادون قرمز نزدیک جیمز وب که میتواند سوسوهای اولین ستارههای هستی را کند و کاو کند، از آن تصویربرداری شده است.
البته کشف جدید تلسکوپ فضایی جیمز وب هنوز نهایی نیست و باید پس از بررسی طیف نور این کهکشان تایید بشود. با این حال، رکورد قبلی این تلسکوپ که همین هفته گذشته ثبت شده بود حالا با این کشف تازه شکسته شده است. هفته قبل تیم دیگری کهکشان GLASS-z13 را رویت کرده بودند که 400 میلیون سال بعد از بیگ بنگ وجود داشته است.
نو سرعت محدودی دارد و هرچه دورتر رفته باشد، بیشتر در زمان عقب رفته است. طی فرآیندی با نام «انتقال به سرخ» (Redshift) طول موجهای نور قدیمیترین و دورترین کهکشانها با میلیاردها سال سفر در بافت رو به گسترش فضا-زمان کش میآیند. از این رو، دوربینهای مادون قرمز پیشرفته جیمز وب نقشی اساسی در بررسی ابتدای هستی دارند.
محققان میگویند که این کهکشان تازهکشفشده رکورد انتقال به سرخ 16.7 را دارد. به زبان ساده، انتقال به سرخ نشان میدهد که نور ناشی از یک کهکشان با انبساط جهان چقدر کش آمده است. بنا بر این، هرچه انتقال به سرخ بیشتر باشد، کهکشان مورد نظر هم دورتر از ما است. البته اکتشافات محققان هنوز به دست کارشناسان بررسی نشده است.
جالب است بدانید محققانی که این تصویر را پیدا کردهاند، اصلاً هدف از کشف دورترین کهکشان ثبت شده در جهان نداشتند. در واقع آنها داشتند لیستی از 55 کهکشان اولیه (که 44 مورد از آنها پیشتر رصد شده بودند) جمعآوری میکردند تا میزان روشنایی آنها در زمانهای مختلف بعد از بیگ بنگ را بررسی کنند. گفتنی است که محققان طبق این معیار، دیدی کلیدی نسبت به تکامل هستی جوان پیدا خواهند کرد.
منجمان برای تایید قدمت این کهکشان مطابق انتقال به سرخ آن، از طیفسنجی بهره خواهند گرفت. آنها از این طریق قدر نور (Magnitude of Light) در طول موجهای کهکشانهایی را تحلیل میکنند که طیفنگار مادون قرمز وب تا به اینجا کشف کرده است.
این ابزار تلسکوپ فضایی جیمز وب، از آینههای قابل تنظیم خیلی کوچکی با طول 0.1 و عرض 0.2 میلیمتر استفاده میکند. این آینهها فقط به نور کهکشانهای هدف اجازه ورود میدهند و تشعشعات پسزمینه را حذف میکنند تا منجمان بتوانند ستارههای یک کهکشان را بر اساس رنگ تفکیک کنند. از این راه میتوان نه تنها از قدمت نور کهکشانها بلکه ترکیب شیمیایی، اندازه و دمای آنها آگاهی پیدا کرد.
به عقیده منجمان، اولین ستارهها که حدود 100 سال پس از بیگ بنگ با فروپاشی ابرهای گازی شکل گرفتند، عمدتاً از عناصر سبکتری نظیر هیدروژن و هلیوم تشکیل شده بودند. ستارههای بعد از آنها این عناصر سبکتر را برای تشکیل عناصر سنگینتر مثل اکسیژن، کربن، سرب و طلا ترکیب کردند.
با توجه به اکتشافات چشمگیری که تلسکوپ فضایی جیمز وب تا به اینجا داشته و همچنین توانایی آن در رصد 100 میلیون سال پس از بیگ بینگ، بعید به نظر میرسد که نتواند کهکشانهای دورتری را کشف کند. انتظار میرود این تلسکوپ طی ماههای آتی چندین بار دیگر رکورد خود را بشکند و حقایق بیشتری از جهان پر از رمز و رازمان را فاش کند.