دو دهه است که حسگرهای تشخیص اثر انگشت وارد گوشی های تلفن همراه شدهاند. در این مطلب نگاهی به سیر تکامل سنسور اثر انگشت در گوشی های موبایل میاندازیم.
در اواخر سال 2000 میلادی، توشیبا از لپ تاپهایی با حسگر اثر انگشت رونمایی کرد که به ما اجازه میداد به جای حفظ کردن رمزهای عبور پیچیده، قفل دستگاه خود را با یک لمس انگشت باز کنیم. اولین گوشیهایی که به حسگر اثر انگشت مجهز شدند نیز در همان سالها ظهور پیدا کردند. ما فکر میکنیم که اولین دستگاه در این زمینه Sagem MC 959 ID بود، در حالی که ظاهرا زیمنس در اوایل سال 1998 میلادی یک نمونه اولیه را معرفی کرده بود.
این تکنولوژی به سرعت توسط سایر تولیدکنندگان مورد استقبال قرار گرفت، اما در ابتدا فقط به عنوان یک ویژگی برای دستگاههای تجاری عرضه میشد، چرا که تصور میشد در غیر این صورت کاربران معمولی به امنیت اضافی نیازی ندارند. از آن زمان به بعد، حسگرهای تشخیص اثر انگشت در دستگاههای تلفن همراه حاضر بودند، اما همچنان به ندرت در موبایلها به کار میرفتند و این تا زمانی ادامه داشت که کمپانی اپل مسیر تازهای را آغاز کرد.
مسیر سنسور اثر انگشت در گوشی های هوشمند
گوشی آیفون 5 اس اپل در سال 2013 با قابلیت جدیدی به نام تاچ آی دی رونمایی شد. Touch ID یک حسگر تشخیص اثر انگشت بود که در دکمه هوم قرار داشت و خیلی هم محبوب شد. در آن اوایل، این حسگرها به عنوان یک جایگزین سریعتر برای باز کردن رمز عبور استفاده میشد، اما اپل با معرفی آیفون 6 و آیفون 6 پلاس، مورد استفاده جدیدی را برای آن در نظر گرفت و Apple Pay را معرفی کرد.
اپل نسل دوم تاچ آی دی با سرعت بیشتر را در سری آیفون 6 اس معرفی کرد. تاچ آی دی هنوز در حال استفاده است و نسل سومی آیفون اس ای یعنی iPhone SE 2022 و آخرین آیپد ایر همچنان از این تکنولوژی استفاده میکنند، اما دیگر روش ترجیحی اپل برای احراز هویت کاربران محسوب نمیشود.
ممکن است اپل حسگر تشخیص اثر انگشت را محبوب کرده باشد، اما در سال 2017 با آیفون ایکس که این حسگر را به نفع فیس آی دی یا تشخیص چهره حذف کرد، از این ایده فاصله گرفت. فیس آی دی با استفاده از یک سنسور نور ساختار یافته، نقشه سه بعدی از چهره شما را ایجاد میکند. سازندگان گوشی های اندرویدی نیز ایدههای مشابهی را اجرا کردند، اما حسگرهای تشخیص اثر انگشت همچنان در این سمت از بازار به حضور پررنگ خود ادامه میدهند.
سمت اندروید داستان شروع بدی داشت. برخی از گوشی های اولیه مانند موتورولا آتریکس در سال 2011 و سامسونگ گلکسی اس 5 در سال 2014 دارای حسگرهای تشخیص اثر انگشت بودند که از شما میخواستند انگشت خود را روی آنها بکشید و به نوعی سوایپ کنید؛ در حالی که راه حل خازنی اپل بسیار بهتر بود و در آنجا فقط کافی بود دکمه را لمس کنید.
در نهایت گوشی های اندرویدی به حسگرهای خازنی مجهز شدند و آنها را به روشهای مختلف (در پشت یا کنار یا به صورت ترکیب شده با دکمه پاور) به کاربران ارائه دادند. در نمایشگاه MWC شانگهای سال 2017، ویوو نمونه اولیه یک گوشی هوشمند را به نمایش گذاشت که حسگر اثر انگشت آن در زیر صفحه نمایشگر قرار داشت؛ چیزی که امروزه با حسگر اثر انگشت زیر نمایشگر شناخته میشود. این تکنولوژی در آن زمان هنوز به کار نیاز داشت، اما بسیار آیندهنگرانه بود. ویدیوی این کانسپت را در ادامه مشاهده کنید:
برند چینی ویوو خیلی زود اولین گوشی هوشمند تولید انبوه با حسگر اثر انگشت زیر نمایشگر را عرضه کرد. این گوشی ویوو ایکس 20 یو دی – Vivo X20 UD نام داشت که پس از آن مدل X21 نیز این راه را ادامه داد. در آن سال یک انفجار ناگهانی از گوشی های مجهز به حسگرهای زیر نمایشگر رخ داد. ما باید از این نسل به هواوی میت آر اس پورشه دیزاین اشاره کنیم. این گوشی نه تنها اولین گوشی هواوی با حسگر اثر انگشت زیر نمایشگر بود، بلکه در واقع از دو سنسور تشخیص اثر انگشت بهره میبرد که یکی در زیر نمایشگر و دیگری در پشت قرار گرفته بود.
این روزها بیشتر سنسورهای تشخیص اثر انگشت یا از نوع خازنی هستند که روی بدنه (در پشت یا کنار) قرار گرفتهاند یا از نوع اپتیکال هستند که در زیر صفحه نمایش حضور دارند. اما علاوه بر این دو نوع، سنسورهای دیگری نیز وجود دارند. در اوایل سال 2019 میلادی سامسونگ از سری گلکسی اس 10 رونمایی کرد. این گوشیها برای اولین بار از حسگر اثر انگشت اولتراسونیک بهره بردند.
سامسونگ این نوع حسگرها را بسیار ایمنتر معرفی کرد. سنسورهای اولتراسونیک میتوانند انگشت شما را به جای دو بعدی در سنسورهای اپتیکال، به صورت سه بعدی بخوانند و به همین دلیل فریب دادن آنها بسیار سختتر خواهد بود. با این حال این نوع حسگرها هم ایرادهایی دارند؛ از جمله این که برخی از محافظهای صفحه نمایش باعث میشوند فرایند خواندن اثر انگشت با مشکل مواجه شود.
نسل دوم سنسور 3D Sonic کوالکام مساحت بیشتری از سطح را پوشش میداد و بسیار سریعتر بود و بهتر از همه این که از گوشی های تاشو یا منعطف نیز پشتیبانی میکرد. ویوو ایکس فولد این تکنولوژی را برای ما به ارمغان آورد که حسگر اثر انگشت زیر نمایشگر را هم در صفحه نمایش کاور و هم در صفحه نمایش داخلی تاشو به کاربران ارائه میداد.
در چند سال اخیر حرکت نوآورانه و جدیدی در زمینه سنسورهای تشخیص اثر انگشت انجام نشده است. این حسگرها حتی در دستگاههای ارزانقیمتتر نیز رایج شدهاند، اما هیچ پیشرفت فنی عمدهای در آنها مشاهده نشده است. سازندگان در تلاش هستند تا این نوع حسگرها را سریعتر و بزرگتر کنند تا استفاده از آنها راحتتر باشد، اما این را نمیتوان یک حرکت انقلابی دانست.
در اوایل سال 2018 میلادی، گوشی مفهومی ویوو Apex معرفی شد. این گوشی مفهومی از حسگر اثر انگشتی بهره میبرد که نیمی از صفحه نمایش را پوشانده بود. شما همچنین میتوانید به صورت همزمان دو انگشت را اسکن کنید که امنیت بیشتری را در اختیار کاربران قرار میدهد. این فناوری در اوایل سال جاری با ویوو ایکس 80 پرو به یک واقعیت در بازار تولید انبوه تبدیل شد.
به این ترتیب سنسورهای تشخیص اثر انگشت در طول دو دهه اخیر سفر جالبی را پشت سر گذاشتند و تحولاتی را تجربه کردند؛ از شروع محدود تا تبدیل شدن به یک ویژگی معمول که در همه جا حاضر است. آیا این تکنولوژی اکنون به فرم نهایی خود رسیده و از این به بعد فقط پیشرفتهای جزئی برای آن باقی مانده است؟ یا فکر میکنید باز هم یک تغییر انقلابی مانند قرار دادن حسگر در زیر نمایشگر اتفاق میافتد؟