گجت نیوز آخرین اخبار تکنولوژی، علم و خودرو 
گلوله توپخانهای Ramjet 155 نسل نوینی از مهمات قابل شلیک از هویتزرهای 155 میلی‌متری است که یک تفاوت اساسی با هر گلوله دیگری دارد.
در مقوله توپخانه دستیابی به برد بیشتر با اهمیت‌ترین هدف است که سازندگان چنین ادواتی روی آن تاکید دارند. در کل گلوله توپ نسبت به راکت ارزان‌تر است و می‌توان با آن به طور پیوسته دشمن را زیر آتش گرفت. حال هرچه برد شلیک بیشتر باشد، نه تنها آتشبار توپخانهای دست بازتری برای درگیری با اهداف بیشتر دارند، بلکه خود از گزند آتش متقابل و پاسخ طرف دیگر درگیری در امان می‌ماند. در حال حاضر راهکارهای متفاوتی برای افزایش برد گلوله توپخانهای وجود دارد.
علاوه بر بهبود آئرودینامیک گلوله، افزودن موتور راکتی سوخت جامد به انتهای آن جهت تامین رانش نیز سبب افزایش برد می‌شود. روش دیگر جهت دستیابی به برد بالا، طراحی بیس بلید (Base Bleed) است که مولد گازی در انتهای گلوله قرار می‌گیرد تا با از بین بردن خلا پشتی، پسار پایه را کاهش و برد را افزایش دهد. حال در گلوله جدید Ramjet 155 که به تازگی آزمایش شد، همانطور که از نامش مشخص است، از موتور جت نوع رم جت استفاده شده تا برد گلوله بیشتر شود.
این گلوله ساخت کمپانی هوافضا و دفاعی نروژی – فنلاندی نامو (Nammo) است که بوئینگ نیز در توسعه آن مشارکت داشت. نخستین آزمایش آن ماه پیش در منطقه آزمایشی Andøya واقع در نروژ با موفقیت انجام و گلوله از هویتزر KH179 شلیک شد. موتور رمجت گلوله نیز پس از شلیک روشن و آن را برای 50 ثانیه با سرعت فراصوت 3 ماخ به پرواز در آورد. برد گلوله نیز در پیش نمونه آزمایشی اولیه 80.5 کیلومتر است و در نسخه نهایی عملیاتی بالای 100 کیلومتر خواهد بود.
هدف نخست در این آزمایش بررسی پایداری پرواز و احتراق موتور سوخت جامدش بود که با موفقیت به آن‌ها دست یافتند. رم جت موتوری هواتنفس است و هوا با سرعت فراصوت وارد دهانه آن شده و سپس از سرعتش کاسته می‌شود. این هوا با سوخت ترکیب و در حالی که سرعت فروصوت دارد، مشتعل و مجددا با سرعت فراصوت از انتهای موتور خارج می‌شود. خروج این هوای گرم از انتهای موتور سبب ایجاد رانش می‌شود. یک موتور رم جت فاقد کمپرسور و توربین است.
گلوله Ramjet 155 برای شلیک از هویتزرهای 155 میلی‌متری استاندارد ناتو با لوله‌هایی به طول L/39 یا L/52 و L/58 طراحی شده است؛ در اینجاکالیبر توپ که 155 میلی‌متر است را در عدد پس از اسلش L/x ضرب کنیم تا طول لوله به دست آید. مثلا هویتزر کششی KH179 لوله L/39 دارد و بدین ترتیب طولش 6,045 میلی‌متر است. از انواع L/52 نیز می‌توان به سزار فرانسوی و آرچر سوئدی اشاره کرد. تنها نمونه لوله L/58 نیز هویتزر خودکشش جدید M1299 آمریکایی است.
با افزایش طول لوله برد گلوله نیز افزایش می‌یابد. به گفته نامو برد Ramjet 155 در نمونه‌ای که وارد خدمت می‌شود بالای 150 کیلومتر است. از این رو بردش از گلوله‌های روسی و چینی بسیار بیشتر بوده و سبب ایجاد برتری در عملیات‌ها خصوصا اجرای آتش ضد آتشبار می‌شود؛ در این ماموریت محل حضور آتشبارهای توپخانهای دشمن پیدا و توسط توپخانه خودی هدف قرار می‌گیرد. برد بالای گلوله جدید امکان اجرای این تاکتیک علیه سامانه‌های راکت انداز را نیز میسر می‌کند.
نوع خرج پرتاب نیز در افزایش برد موثر است و هرچه فشار بالاتری درون لوله تولید کند، گلوله با انرژی و سرعت بیشتری پرتاب و مسافت بیشتری را می‌پیماید. خرج پس از انفجار گلوله را با سرعت فراصوت از لوله به بیرون پرتاب و سپس موتور روشن می‌شود. موتور رمجت در سرعت صفر روشن نشده و برای به کار افتادن بایستی ابتدا به سرعت فراصوت برسد. این موتور بسیار مقاوم طراحی شده که با وجود انفجار خرج پرتاب پشت خود، همچنان سالم می‌ماند و روشن می‌شود.
از سال 2019 و در پاسخ به پروژه XM1155 ERAP ارتش آمریکا، بوئینگ به تیم نامو پیوست تا گلوله مورد نیاز را توسعه دهند. یکی دیگر از ویژگی‌های این گلوله هدایتی بودن آن است و از این رو در دسته مهمات هدایت دقیق جای می‌گیرد. هدایتی بودن گلوله بدان معناست که از سیستم هدایت داخلی (اینرسایی) در کنار سیستم هدایت ماهواره‌ای GPS بهره برده و با استفاده از بالک‌های کنترلی متحرکی که در جلو و انتهای بدنه دارد، در مسیر پرواز درست به سمت هدف می‌ماند.
قابلیت دیگری که برای گلوله Ramjet 155 عنوان شده، توان درگیری با اهداف متحرک است. بدین منظور گلوله بایستی در فاز پایانی حمله با کمک جستجوگر روی هدف قفل کند و به سمتش بروند. داشتن موتور جهت تامین پیوسته رانش و بالک‌های کنترلی برای تغییر مسیر کار هدایت گلوله را بسیار آسان می‌کنند. اما از این که نوع جستجوگر چیست اطلاعاتی منتشر نشده است. جستجوگر می‌تواند از نوع غیرفعال فروسرخ، نیمه فعال لیزری، فعال راداری یا ترکیبی از آن‌ها باشد.
بر خلاف گلوله راکتی و بیس بلید که اکسید کننده بایستی به همراه سوخت درون بدنه گلوله حمل شود، در گلوله Ramjet 155 از اکسیژن موجود در جو استفاده و در نتیجه فضای کمتری به حمل مواد شیمیایی پیشران اختصاص می‌یابد. نکته دیگر این است که بر خلاف گلوله راکتی که با گذشت زمان سرعت و انرژی جنبشی خود را از دست می‌دهد، در این گلوله جدید با گذشت زمان سرعت بیشتر شده و انرژی جنبشی آن افزایش می‌یابد که سبب بالا رفتن توان تخریبش می‌شود.
البته از طرف دیگر موتور رمجت به همراه سیستم هدایتی فضایی از درون گلوله را اشغال و سبب کاهش وزن موادمنفجره سرجنگی می‌شود. البته دقت و برد بالای این گلوله ارزش بیشتری دارد و پیش از آن که برای گلوله باران سنگین دشمن و ایجاد آتش پشتیبانی باشد، بیشتر برای حمله دقیق علیه هدفی خاص و با ارزش در برد بالا استفاده می‌شود. این مهمات جدید در واقع ترکیبی از موشک و گلوله توپ است و می‌تواند وظایف هر دو آن‌ها را با دقت و کارایی بالایی انجام دهد.
شلیک گلوله Ramjet 155 از هویتزر M777 در آزمایش اخیر
طراح و سازنده اصلی این گلوله نامو است و قرار است با همکاری بوئینگ 450 شلیک آزمایشی دیگر با آن انجام دهند. نامو پیش از این نیز گلوله را به روش‌هایی دیگر نیز آزمایش کرده بود که از جمله آن‌ها می‌توان به آزمایش موتور به صورت جداگانه روی زمین و شلیک مستقیم گلوله (غیر منحنی) اشاره کرد. در ساخت این گلوله واحد کنترل، ناوبری و هدایت پشت مخروط دماغه قرار داند و سرجنگی انفجاری نیز در ادامه آن‌ها و قبل از اتاقک احتراق سوخت بخار شده و هوا قرار دارد.
پس از حمله‌های 11 سپتامبر 2001 آمریکا به طور گسترده وارد نبرد با تروریسم شد و دشمنان اصلی آن گروه‌های تروریستی مانند طالبان، القاعده، شبکه حقانی، داعش و… بودند. این گروه‌ها فاقد ارتش کلاسیک بوده و به صورت پارتیزانی مبارزه می‌کردند، از این رو تهدیدی برای توپخانه آمریکا محسوب نشده و برد 30 تا 40 کیلومتری آن‌ها کافی بود. بدین ترتیب برای مدت تقریبا 2 دهه پنتاگون نسبت به افزایش برد توپخانه خود اهمیت بالایی ندادند تا اینکه شرایط عوض شد.
توپ ERCA روی هویتزر PIM
افزایش توان توپخانهای چین سبب شد آمریکا جهت مقابله با آن مجددا دست به طراحی‌های نوین بزند تا بتواند برگ برنده خود را حفظ کند. جنگ در اوکراین نیز مجددا اهمیت و ارزش توپخانه را به خوبی برجسته کرد. توپ ERCA که طول L/58 دارد، از جمله اقدامات آمریکا برای افزایش برد آتش توپخانه است. این توپ 9 متری برای هویتزر خودکشش M1299 که در اصل نمونه‌ای از هویتزر آمریکایی M109A7 PIM است ساخته و فعلا مراحل کارآزمایی خود را طی می‌کند.
این هویتزر جدید ساخت کمپانی هوافضا، امنیتی و دفاعی بریتانیایی BAE Systems برای ارتش آمریکا است. پیش از این توپ ERCA روی M109A7 نصب و در آزمایش‌های خود توانست یک گلوله M982 اکسکالیبور (Excalibur) را تا برد 70 کیلومتر شلیک و رکورد شکنی کند. برد توپ هنگام شلیک گلوله Ramjet 155 افزایش بسیار چشم گیری خواهد یافت، به گونه‌ای که دست بالاتر را در برابر رقبای چینی و روسی خود و حتی سامانه‌های راکت‌انداز چندگانه آن‌ها خواهد داشت.