مارک زاکربرگ، مدیرعامل متا، در سال 2022 با کاهش 70 میلیارد دلاری ثروت خود مواجه شده است. اما چه عواملی در ریزش شدید دارایی او نقش داشتهاند؟
با افزایش هزینهها، رکود اقتصادی و عدم اطمینان جامعه جهانی از وضعیت آینده، هر گونه ابراز امیدواری نسبت به بهبود شرایط، به تاخیر افتاده و مردم در حال حاضر از لحاظ مالی شرایط سختی را تجربه میکنند. در دنیای نخبگان مالی، جاییکه میلیاردها دلار در آن، به صورت روزانه خلق میشود یا از بین میرود، برخی افراد نیز حسی مشابه را تجربه میکنند. مارک زاکربرگ، یکی از میلیاردهای شناخته شده و ثابت در فهرست 10 ثروت مند جهان محسوب میشود، که از اول ژانویه تاکنون، نیمی از دارایی خالص خود را از دست داده است.
در حالیکه بعید بهنظر میرسد، زاکربرگ از پرداخت وام مسکن خودداری کند یا او را در صف خرید موادغذایی ببینیم، با این حال ثروت او از دسامبر 2021، به میزان حیرتآور 70 میلیارد دلار کاهش یافته است.
مارک زاکربرگ یکی از شناختهشدهترین نامها در حوزه فناوری است. بنیانگذار فیسبوک در سالهای اخیر، به سوژه مستندها و فیلمهای هالیووی و همچنین چهره حاضر در جلسه استماع مجلس سنای آمریکا تبدیل شده است. او همچنین نقشی فعال در شرکتهای تحت مالکیت خود ایفا میکند و تاثیر عمدهای در سیاستگذاری و جهتگیری شرکتها دارد. زاکربرگ همچنین شخصا وظیفه برگزاری کنفرانس سالانه متا، که شرکت اصلی وی محسوب میشود را نیز برعهده دارد. تاثیر او در جهتگیری شرکتهایش، احتمالا یکی از عوامل بروز وضعیت بحرانی فعلی است.
فیسبوک سال ساختی را پشت سر گذاشت
بخش اعظم ثروت خالص مارک زاکربرگ، در قالب سهام است. همچنین دارایی اصلی او از متا بهدست آمده که به عنوان مالک فعلی فیسبوک، اکولوس و دیگر شرکتهای حوزه فناوری فعالیت دارد. قیمت سهام متا پس از رسیدن به اوج تاریخی خود در اواخر سال گذشته میلادی، ضربه بزرگی را متحمل شد و ریزش آن به طور مستقیم بر افت تراز مالی مالک آن، تاثیر گذاشت. البته این فراز و فرود تنها مختص متا و زاکبربرگ نیست. برای مثال، ثروت ایلان ماسک نیز به طور مستقیم با عملکرد تسلا در ارتباط است و افزایش سهام این شرکت بوده که باعث شده ماسک به ثروتمندترین فرد جهان تبدیل شود.
شرکت مادر فیسبوک پس از کنفرانس سالانه خود در سال گذشته، نام خود را به متا تغییر داد و بازخوردهای ضد و نقیض از محتوای آن کنفرانس، همراه با افت کلی عملکرد بازار فناوری، باعث سقوط آزاد قیمت سهام این شرکت شد. بر اساس گزارش CNBC، این شرکت در مقایسه با سقف تاریخی خود، 60 درصد از ارزش خود را از دست داده و هفته گذشته نیز، کاهش 14 درصدی را تجربه کرده است. این کاهش شدید قیمتی، باعث شده تا سهام این شرکت به محدوده نزدیک به افت قیمت شدید ناشی از همهگیری کرونا در سال 2020 برسد. این ریزش میتواند ناشی از چند عامل باشد که از جمله آنها میتوان به حبابی شدن ارزش بازار فناوری و اصلاح آن اشاره کرد. با این حال، شیب نزولی بلافاصله پس از کنفرانس متا در سال 2020 آغاز و به طور پیوسته ادامه یافت، تا نشان دهد که سهامداران از مسیری که شرکت در آن قرار گرفته، راضی نیستند.
حمایت همهجانبه از متاورس، یکی از عوامل ریزش ثروت مارک زاکربرگ
در ماه فوریه، متا اعتراف کرد که بیش از 10 میلیارد دلار در پروژه VR (واقعیت مجازی) خود از دست داده و سهماهه پایانی سال 2021، بدترین دوره مالی این شرکت بوده است. با این وجود، بخشهای دیگر این شرکت، مانند خدمات تبلیغاتی فیسبوک، سودآوری باورنکردنی دارند. مبالغ بهدست آمده از این راه، تنها صرف ساخت هدستها و بازیها نمیشود. در واقع همه اینها بخشی از تلاشهای مارک زاکربرگ برای پیریزی پایههای متاورس است که او از آن به عنوان نسل بعدی اینترنت یاد میکند. به بیان ساده، زاکربرگ متاورس را به عنوان اینترنتی میبیند که میتوانید در آن قدم بزنید، بنشینید، کار کنید و در رویدادهای مجازی شرکت کنید. در واقع، حضور شما در دنیای مجازی مذکور، به استفاده از هدست VR متکی خواهد بود.
با این حال، همه به اندازه بنیانگذار فیسبوک، از این ایده استقبال و پشتیبانی نکردهاند. افشای گزارش مالی اخیر این شرکت، باعث واکنشهای تندی شده که هیئتمدیره شرکت همچنان در حال دستوپنجه نرم کردن با آنها است. در ماه ژوئن، هدست پرچمدار متا که مدل پایه آن کمتر از 300 دلار قیمت داشت، به 400 دلار رسید. برای مدتها، گمانهزنیهایی مبنی بر اینکه متا سختافزار خود را با ضرر و شکست مالی، صرفا در تلاش برای تسلط بر بازار فروخته، وجود داشته است. مشکلات این شرکت تنها به بخش سختافزاری محدود نیست. طی چند ماه گذشته، متا از پلتفرمهای اجتماعی واقعیت مجازی “HorizonWorlds” رونمایی کرد و با نقدهای تند و تیزی در مورد عملکرد آن مواجه شد.
همه شواهد حاکی از آن هستند که قمار واقعیت مجازی زاکربرگ، که بخش اصلی پروژه Meta Connect 2021 را تشکیل میدهد و احتمالا در رویداد 2022 این شرکت نیز حضوری فعال خواهد داشت، عامل اصلی ناامیدی سهامداران شده است. اما علیرغم آنکه اوضاع در کوتاهمدت تیره و تار بهنظر میرسد، حمایت زاکربرگ از متاورس، ممکن است سرانجام در آینده، به ثمر بنشیند.
پروژه متاورس میتواند در بلندمدت نتیجهبخش باشد
علیرغم عدم قطعیت مالی و ریزش ثروت مارک زاکربرگ، این میلیاردر نامآشنا ممکن است در نهایت ثابت کند که حمایت از متاورس، ایده خوبی بوده است. در صورتیکه حق با او باشد، نتایج بسیار متفاوت خواهند بود. اگرچه این مفهوم مکررا به عنوان منبعباز معرفی شده و متا از همان ابتدا تلاش کرده تا دیگر شرکتهای بزرگ را نیز وارد این پروژه کند، اما همچنان نقش اصلی را ایفا خواهد کرد و در صورت آغاز به کار رسمی متاورس، این تجارت میتواند سود بالقوه باورنکردنی را برای متا به همراه داشته باشد.
به لحاظ سختافزاری، به نظر میرسد متا آنچه که پیشتر قصد انجامش را داشت، علیرغم زیان روی کاغذ، قابل دسترسی است. چنانکه Quest 2 محبوبترین هدست واقعیت مجازی در جهان است و طیف وسیعی از مردم را با پدیدهای آشنا کرده که زمانی تنها به داستانهای تخیلی تعلق داشت.
چشمانداز مارک زاکربرگ، افرادی را مجسم کرده که برای کار، بازی و معاشرت وارد دنیای متاورس میشوند. همچنین این فناوری شامل افرادی میشود که برای نسخههای دیجیتال اقلام روزمره مانند صندلی و تلویزیون هزینه میکنند. اگر متاورس در اجرا به آنچه که زاکربرگ مطرح کرده، نزدیک باشد و شرکت موفق شود حتی کسری ناچیز از مقدار پولی که برای آن خرج کرده را بهدست آورد، قمار سرمایهگذاری متا کاملا نتیجهبخش خواهد بود. فعلا در کوتاهمدت، نگاهها به کنفرانس آینده کانکت 2022 متا خواهد بود که طی آن، جدیدترین هدستهای واقعیت افزوده و واقعیت مجازی معرفی خواهند داشت.