تعادل ایجاد شده بین سیاره های مختلف منظومه شمسی و خورشید باعث شده که در کره زمین حیات شکل بگیرد. اما اگر روزی اندازه تمام سیاره های منظومه شمسی دو برابر شود، چه اتفاقی رخ خواهد داد؟
در حال حاضر توانایی انسان برای کاوش در فضا بسیار محدود است و همین نیز باعث شده که دانشمندان بسیاری از احتمالات مختلف را به صورت نظری بررسی کنند. مثلا آیا تاکنون فکر کردهاید که اگر اندازه سیاره های منظومه شمسی دو برابر شود، چه اتفاقی برای جانداران کره زمین رخ خواهد داد؟
اگر اندازه سیاره های منظومه شمسی دو برابر شود، زندگی در زمین عذابآور خواهد بود
جالب اینجاست که این سوال و دیگر موارد فرضی فقط مختص عصر حاضر نیست و برای قرنها ذهن انسانها را مشغول کرده است. برای نمونه در اسطورهشناسی یونان باستان این باور وجود داشت که خدایان هرکدام از ستارههای مختلف را در مکانی دقیق قرار دادهاند و بسیاری از داستانهای مربوط به آنها نیز به بخشهایی از آسمان که در دید انسان نبود، مربوط میشد.
زمین برای پشتیبانی از حیات به شکل کنونی در منطقهای کاملا ایدهآل قرا گرفته است. فاصله کره خاکی با خورشید به حدی است که میدان مغناطیسی طبیعی و اتمسفر آن در کنار هم از سطح زمین در برابر تابشهای خورشیدی و فرار اکسیژن محافظت میکنند. همچنین این مجموعه باعث شده که عناصر شکل دهنده حیات همچون کربن و هیدروژن به وفور یافت شوند.
هرچند که معمولا به یک عامل مهم توجه نمیشود. این اندازه فعلی زمین است که باعث شده یک نیروی گرانشی بسیار مناسب شکل گیرد و تمامی موجودات زنده نیز متناسب با آن تکامل یابند. حال اگر اندازه سیاره های منظومه شمسی دو برابر شود، چه اتفاقی در انتظار ما خواهد بود؟
اول و مهمتر از همه اینکه دو برابر شدن اندازه سیاره به ۴ برابر شدن سطح کره زمین منجر خواهد شد. این تغییر زیاد در جرم فورا نیروی گرانش وارد شده بر بدن انسان و هر چیزی دیگری که در مدار زمین قرار دارد را تغییر خواهد داد. البته وزن فیزیکی بدن ما تغییر نخواهد کرد، اما درک ما از سنگینی دو برابر خواهد شد.
به همین شکل، فشار اتمسفر نیز دو برابر میشود و قلب هر موجود زندهای باید دو برابر بیشتر به خود فشار وارد کند تا بتواند خون را به تمامی قسمتهای بدن برساند. میتوان گفت همانطور که یک موتور یا وسیله طول عمر مشخصی برای کار در شرایط خاص دارد، طول عمر مفید قلب نیز نصف خواهد شد و بدین ترتیب عمر کل موجودات زنده ۵۰ درصد کاهش مییابد.
همچنین هر حیوانی که به اندازه سگ یا بزرگتر از آن باشد، نمیتواند بدون شکستن پای خود بدود. بدین ترتیب شکارچیان بزرگ قادر به گرفتن طعمههای بزرگ نخواهند بود و منقرض میشوند. از طرفی چرخش سیاره به دور خود نیز ۳۲ برابر آرامتر خواهد شد. در نتیجه هر روز حدود یک ماه طول میکشد.
در این شرایط اختلاف دما بین روز و شب بسیار زیاد خواهد شد و طوفانهای قدرتمند نیز تمامی ساختمانها را خراب خواهند کرد.
علاوه بر اثرات منفی فیزیکی و اجتماعی این اتفاق، دو برابر شدن اندازه سیاره های منظومه شمسی روی اکتشافات فضایی نیز تاثیر بسیار بدی میگذارد؛ زیرا برای فرستادن موشک به فضا به نیروی فوقالعاده بیشتری نیاز خواهیم داشت. در واقع انسان ممکن است برای سالها در یک زندان بزرگ قرار بگیرد و مجبور باشد وزن زیادی را تحمل کند.
دیگر مسئله مهم در این شرایط فرضی، پایداری گیاهان است. گیاهان از طریق فوتوسنتز به زندگی ادامه میدهند و اکسیژن مورد نیاز انسان را تامین میکنند. هرچند که احتمالا اتمسفر جدید به ساقههای نازک گیاهان فشار زیادی را وارد کند و حتی به تدریج حیات در کره زمین از بین برود.
البته شاید بزرگترین مشکلی که در اثر دو برابر شدن سیاره های منظومه شمسی برای ما پیش میآید، بیشتر شدن مواد رادیواکتیو در گوشته زمین باشد. بیشتر شدن این مواد به معنی گرمتر شدن ماگما خواهد بود. در نتیجه صدها آتشفشان جدید در زمین فوران میکنند و حجم زیادی از کربن دیاکسید را به اتمسفر میفرستند. این اتفاق باعث تشدید اثر گلخانهای خواهد شد و در نهایت به بزرگترین انقراض در کره زمین منجر میشود.
تغییر در سایر سیاره ها
علاوه بر تغییرات شدید در کره زمین، دو برابر شدن اندازه سیاره های منظومه شمسی میتواند به صورت اساسی ظاهر و رفتار این سیستم پیچیده را تغییر دهد. اول از همه سیارکها، قمرها و حلقههای زیبای زحل همگی به خاطر میدان گرانشی قوی در سیارات مجاور از بین خواهند رفت.
ناسا اعلام کرده است که حلقههای زحل از شهابها، سیارکها و دیگر اجرام آسمانی تشکیل شده است. این اجرام در طول میلیونها سال در میدان گرانشی سیاره گیر افتادهاند و به صورت تدریجی تکه تکه شدهاند. در نهایت نیز این ذرات کوچک در مدار اطراف زحل آرام گرفتهاند. به آنها باید حدود ۵۰ قمر تایید شده را نیز اضافه کرد.
کمی نزدیکتر به خانه، این اتفاق برای مریخ بسیار خوب خواهد بود؛ زیرا میتواند میدان مغناطیسی مهمی که پیشتر از دست داده بود را مجدد به دست آورد. این میدان مغناطیسی میتواند از سیاره در برابر تشعشعات خطرناک خورشیدی محافظت کند و بدین ترتیب زمینه را برای شکلگیری حیات در سطح سیاره پدید آورد.
فرضیاتی همچون دو برابر شدن اندازه سیاره های منظومه شمسی میتواند به کاوشهای آينده در فضا کمک کنند. به عنوان مثال اخیرا دانشمندان متوجه شدهاند که در سطح سیاره زهره فسفین تولید شده است که یعنی موجودات ناهوازی در سطح این سیاره جهنمی وجود دارند. هرچند اتمسفر زهره آنقدر متراکم است که اگر فضاپیمایی را به آن بفرستیم، برای بازگشت به انرژی فوقالعاده زیادی نیاز خواهد داشت. این انرژی دقیقا همان مقداری است که برای فرار از زمین دو برابر شده نیاز داریم.