طبق برآوردها، سریال جدید حاتمی کیا برای صداوسیما با نام حضرت موسی (ع)، بیش از 4 هزار میلیارد تومان، معادل حدود 100 میلیون دلار هزینه خواهد داشت!
این روزها بحث انتشار لایحه بودجه سال 1402 بسیار داغ شده و یکی از بحثهایی که در این رابطه به راه افتاده، درخواست صداوسیما برای افزایش 47 درصدی بودجه است. روابط عمومی صداوسیما در این خصوص ادعا کرده با توجه به فاصله چهار برابری نرخهای تولید در بخش خصوصی و نمایش خانگی با نرخهای صداوسیما و عدم رشد مناسب بودجه تولید سازمان در سالهای متوالی و نیز در لایحه بودجه 1402، عملا آنتن صداوسیما با افت جدی کمیت و کیفیت مواجه خواهد شد.
روابط عمومی صداوسیما در بخش دیگری از اطلاعیه خود نوشت در سال 1402 بودجه جداگانهای برای دو مجموعه تاریخی الف ویژه فاخر و در دست ساخت «حضرت موسی (ع)» و «حضرت سلمان» در نظر گرفته نشده است و به همین دلیل انتظار میرود روند تولید این دو مجموعه نیز متوقف یا بهشدت کند شود.
سریال جدید حاتمی کیا چقدر بودجه میخواهد؟
رئیس سازمان صداوسیما گفته بود سریالهای حضرت موسی و سلمان فارسی معادل دو هزار میلیارد تومان بودجه میخواهند و با بودجه 8 هزار میلیاردی صداوسیما به جایی نمیرسند. رسانه خبرآنلاین نیز در ادامه گزارشی منتشر کرد و تخمین زد که برآورد بودجه سریال حضرت موسی به کارگردانی ابراهیم حاتمی کیا در پنج سال پیش 200 میلیارد تومان بوده و حالا ده برابر شده و احتمالا هزینه نهایی آن نیز ده برابر میشود؛ بنابراین در بهترین حالت، رقمی نزدیک به 10 هزار میلیارد تومان برای این سریال هزینه خواهد شد.
این اظهارات و گزارشها باعث شده محمود رضوی، تهیهکننده سریال حضرت موسی (ع) واکنش نشان دهد. وی در توییتر خطاب به گزارش خبرآنلاین نوشت:
یا سریال نساختید یا 10 هزار میلیارد نمیدانید چقدر است! شما که میخواستید دروغ بگید لااقل 10 هزار میلیارد دلار میگفتید که باکلاس باشه و بتونید فحش آبدارتر بدید.
البته محمود رضوی توضیح بیشتری در این رابطه نداد و فقط با نیش و کنایه به شایعات پاسخ داد و درباره هزینهی واقعی و بودجه در نظر گرفته شده برای سریال حضرت موسی شفافسازی نکرد. این را هم اضافه کنیم که این سریال در ابتدا قرار بود توسط مرحوم فرجالله سلحشور ساخته شود، اما پس از درگذشت وی، ساخت این سریال بر عهده ابراهیم حاتمی کیا گذاشته شد.
در هر صورت بحث بودجه کلان و هزینههای هنگفت ساخت سریال حضرت موسی سروصدای زیادی بهپا کرده است. مدتی پیش، میرتاجالدینی، نایب رئیس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس اظهار کرده بود که همهجانبه حمایت میکنند تا سریال حضرت موسی (ع) با شیوههای تکنولوژی جدید شروع شود و بیش از این تعلل نکنند. وی از روسای صداوسیما خواسته بود که تا پایان سال، پروژه سریال موسی (ع) را کلید بزنند و در بودجه 1402 نیز برای آن، بودجه و بحثهای حمایتی در نظر گرفته میشود. پس از آن، جواد نیک بین، عضو کمیسیون فرهنگی مجلس نیز تاکید کرد که ساخت دو سریال حضرت موسی و سلمان فارسی برای آنها اهمیت ویژهای دارد و باید این پروژهها به جریان بیفتند.
خبر آنلاین در گزارشی که در این رابطه منتشر کرده بود، خاطرنشان کرد که بودجه این سریال بعد از پنج سال و در حالی که هنوز تولید آن آغاز نشده، از 200 میلیارد به 2 هزار میلیارد تومان رسیده و تجربه نشان داده هزینه نهایی معمولا سه برابر برآورد اولیه خواهد شد. این رسانه در ادامه اضافه کرد سریال موسی (ع) در کمترین حالت ممکن 100 میلیون دلار خرج خواهد داشت که اگر بخواهیم با نرخ دلار 41 هزار تومانی حساب کنیم، معادل 4 هزار و 100 میلیارد تومان میشود.
هزینه سریال گیم آف ترونز و موفقیتهای آن
این در حالی است که بسیاری از سریالهای مطرح خارجی و حتی برخی از پرهزینهترین سریالهای جهان، کمتر از 100 میلیون دلار برای تولید هزینه میکنند. بهعنوان مثال سریال بازی تاج و تخت یا Game of Thrones یکی از محبوبترین و البته پرهزینهترین سریالهای تاریخ است که برای هر فصل آن حدود 60 میلیون دلار و برای فصل آخر که پرهزینهترین فصل سریال بود، 100 میلیون دلار هزینه شد. سریال بازی تاج و تخت با این میزان هزینه، انواع و اقسام رکوردها را جابهجا کرد، کلی جایزه بهدست آورد و بهصورت رسمی در 170 کشور جهان پخش شد؛ اگر هم ساکنان کشورهایی که بهصورت غیرقانونی سریال را دیدهاند بخواهیم در نظر بگیریم، میتوان گفت سریال گیم آف ترونز تقریبا در تمام دنیا بیننده داشت.
بازی تاج و تخت در هشت کشور مثل ایرلند شمالی، کرواسی، ایسلند، اسپانیا، کانادا و آمریکا فیلمبرداری شد و انواع تکنولوژیهای روز و جلوههای ویژه برای ساخت آن به کار رفت. موسسه اسکرین در ایرلند شمالی، لوکیشنی را برای فیلمبرداری این سریال تعبیه کرده بود که در مجموع بیش از 18 میلیون دلار برای آن هزینه کرد؛ اما جالب است بدانید که راهی شدن توریستها به این مکان و موارد دیگر باعث شده این موسسه بیش از 224 میلیون دلار سود کسب کند.
ساخت سریال 100 میلیون دلاری حضرت موسی در این شرایط چه سودی دارد؟
حالا باید به این سوال پاسخ داد که سریال حضرت موسی با صرف هزینه 100 میلیون دلاری میتواند چنین موفقیتهایی را کسب کند؟ اصلا این سریال قرار است در چند کشور بیننده داشته باشد؟ احتمالا سریال حضرت موسی هم به سریالهای مختارنامه و حضرت یوسف میپیوندد و قرار است هر سال از شبکههای مختلف صداوسیما پخش شود. از طرفی باید به این موضوع اشاره کنیم که ابراهیم حاتمی کیا سابقه چندانی در تولید سریال، آن هم سریال تاریخی ندارد. خود حاتمی کیا وقتی سریال «حلقه سبز» را در دهه 80 شمسی تولید و از صداوسیما پخش کرد، گفت «به این نتیجه رسیدم که سریالساز نیستم؛ من مثل خلبانی هستم که 90 دقیقه میتواند بپرد و توانایی پرواز بلندمدت ندارم.»
مثال دیگری از خرج شدن هزینههای هنگفت برای برخی پروژههای سینمایی یا تلویزیونی میزنیم. فیلم سینمایی «محمد رسولالله» به کارگردانی مجید مجیدی نیز پروژه بسیار پرخرجی بوده است. مجید مجیدی در سال 1393 در برنامه تلویزیونی هفت اعلام کرد برای ساخت این فیلم سینمایی حدود 100 میلیارد تومان هزینه شده است. در زمان شروع این پروژه، دلار 900 تومان بود و در زمان پایان پروژه، قیمت دلار به 3100 تومان رسید. اگر میانگین قیمت دلار را 2000 تومان در نظر بگیریم، این پروژه نیز حدود 50 میلیون دلار هزینه داشته است و چه بسا بیشتر!
هزینه 50 میلیون دلاری برای ساخت یک فیلم سینمایی، حتی در جهان هم رقم کمی نیست. حال این فیلم سینمایی توانست چه موفقیتهایی را بهدست بیاورد و در چند کشور جهان به نمایش دربیاید؟ طبق آماری که ما در دست داریم، این فیلم در ایران کمتر از 15 میلیارد تومان فروش داشته و از لحاظ درآمدهای کسب شده، اصلا به میزان هزینهای که برای آن شده، نزدیک هم نشده است.
حالا در روزهایی که مردم کشورمان و کسبوکارهای مختلف در بدترین وضعیت اقتصادی قرار دارند، بحث هزینه 100 میلیون دلاری برای سریال حضرت موسی، نمک پاشیدن به زخم مردم است. این در حالی است که با توجه به تورم و بحران اقتصادی که تجربه میکنیم، ممکن است هزینه تولید سریال تا پایان پروژه خیلی بیشتر از اینها بشود. آیا در چنین وضعیت بدی که هموطنان در تنگنا هستند، صرف هزینه چند هزار میلیاردی برای سریال جدید حاتمی کیا منطقی است؟ آن هم در این روزها که کمتر کسی رغبت میکند برنامهها و سریالهای صداوسیما را ببیند!