در حوالی سال 2000 که مردم تشنه تکنولوژیهای جدید و عجیب بودند، یک کامپیوتر پوشیدنی اختراع شد که به دلایلی تبدیل به کابوسی برای سازندگانش شد.
بیایید به سال 2000 میلادی برگردیم. در آن زمان شایعاتی مبنی بر از کار افتادن سیستمهای کامپیوتری به دلیل تغییر سال و تبدیل فرمت آن از 19XX به 2000 بسیار رواج یافته بود و بسیاری از مردم فکر میکردند با ورود به سال 2000، دنیا کن فیکون خواهد شد. اما سال 2000 هم آمد و هیچ اتفاق ناگواری نیفتاد و از همان موقع اهالی تکنولوژی با الهام از اتفاقات عجیب و غریبی که درباره آن شایعاتی شنیده میشد، دست به تولید گجتهای خلاقانه و متفاوتی زدند.
در سال 2000 اپل مک او اس – Mac OS و فلشهای USB را خلق کرد. یک سال بعد مایکروسافت ویندوز XP را عرضه کرد، اپل اولین آیپاد – iPod خود را معرفی کرد و سپس مایکروسافت از اولین Xbox خود پرده برداشت. در سال 2002 شرکت T-Mobile از گوشی خود یعنی Sidekick رونمایی کرد، بلکبری نیز اولین اسمارت فون خود را به تولید رساند و یک کمپانی کوچک به نام Xybernaut با یک کامپیوتر پوشیدنی پا به میدان گذاشت.
در آن دوران گجتهای زیادی روانه بازار میشدند و تعجبی ندارد اگر حتی نام این کامپیوتر را که بر روی سر قرار میگرفت را نشنیده باشید؛ مگر آنکه از همان دوران غرق در دنیای تکنولوژی بوده باشید. در حالی که «Poma» بیشتر به نام یک بیماری میخورد که حین گشت و گذار در جنگلهای آفریقای جنوبی ممکن است به آن مبتلا شوید، اما این کلمه در واقع مخفف «Personal Media Appliance» بوده که به معنای وسیله رسانه شخصی است. اما این دستگاه اولین محصول این کمپانی ویرجینیایی نبوده که در قالب یک کامپیوتر پوشیدنی روانه بازار شده است.
Xybernaut حال و هوایی مانند سایبرپانک را ایجاد میکرد
کمپانی زایبرنات در سال 1990 به عنوان یک شرکت محصولات و خدمات کامپیوتری توسط Ed Newman، موسس کمپانی زیراکس پایهگذاری شد. در سال 1995 روزنامه واشنگتون پست در گزارشی خبر از سرمایهگذاری چند میلیون دلاری این کمپانی روی توسعه «دستیار همراه» خبر داد که در واقع یک دیوایس پوشیدنی با وزنی بیشتر از سه پوند (1300 گرم) بود و به حالت هدست روی سر کاربر قرار میگرفت.
دستیار همراه -که پدر Poma محسوب میشد- مجهز به یک کامپیوتر سازگار با IBM بود که 486 چیپ در خود جای میداد. این کامپیوتر از یک رم به گنجایش 16 مگابایت و هارد «حجیم» 540 مگابایتی بهره میبرد. یک باتری لیتیوم یون نیز به عنوان منبع تغذیه این دیوایس بوده که آن را برای اجرای مایکروسافت ویندوز، DOS و برنامههای Unix قادر میکرد. کنترل این کامپیوتر با استفاده از دستورات صوتی (که اکثرا ناکارآمد بود) یا یک ماوس کوچک امکانپذیر شده بود.
در سال 1996 CPSI (نام قبلی زایبرنات) میان مردم شناخته شد و نامش را به زایبرنات تغییر داد. چند سال بعد این کمپانی محصول 4 کیلویی دیگری را با نام MA-IV روانه بازار کرد که در خود پردازنده 233 مگاهرتزی پنتیوم MMX و یک رم 128 مگابایتی را به همراه داشت و روی ساعد دست کاربر نصب میشد. همچنین یک کیبورد بزرگ نیز به همراه دستگاه بوده که با بند روی دور دست کاربر فیکس میشد.
این دیوایس تجهیزات نسبتا کاملی از جمله هدفون، یک میکروفون و یک نمایشگر با رزولوشن 640×480 پیکسل را با خود داشت که با استفاده از یک سیستم پیچیده، LCD یک اینچی دستگاه تصویر را روی صفحه دو اینچی نیمه شفاف پخش میکرد که مستقیما در دید کاربر قرار میگرفت. فروشگاههای مختلف این کامپیوتر را با قیمتی بین 7500 تا 9687 دلار به فروش میرساندند.
در سال 2001 روزنامه نیویورک تایمز از همکاری زایبرنات با IBM و Texas Instruments خبر داد که روی پنجمین نسخه از دستیار همراه (Mobile Assistant) در حال کار هستند. این نسخه تغییر محسوسی در ابعاد و وزن داشته و با وزن 600 گرمی خود، ابعادی در حدود یک واکمن سونی را داشت. حالا این کامپیوتر از پردازنده 500 مگاهرتزی اینتل Celeron توان میگرفت و مجهز به 256 مگابایت رم و 5 گیگابایت حافظه ذخیرهسازی شده بود. همچنین امکان افزایش هارد دستگاه تا 32 گیگابایت نیز وجود داشت.
این دیوایس از قابلیتهایی مانند بلوتوث و FireWire و هچنین کارت صدای دو طرفه استریو برخوردار شده بود. چیپ ATI Technologies Rage Mobility با ظرفیت 8 مگابایتی SDRAM پردازشهای گرافیکی سه بعدی را بر عهده داشت. نمایشگر تمام رنگی Olympus Monocular Eye-Trek با رزولوشن 800×600 پیکسلیاش تنها بین 85 تا 140 گرم وزن داشت تا کاربر کمتر احساس ربات بودن داشته باشد.
این کامپیوتر پوشیدنی همچنان قادر به اجرای سیستم عاملهای ویندوز، لینوکس و یونیکس بوده و امکان ارتباط با آن از طریق نمایشگر فلت لمسی، کیبورد و ماوس فراهم شده بود. با این وجود همچنان دستورات صوتی به عنوان روش ارجح برای ارتباط با دستگاه شناخته میشد. در کنفرانس خبری مشترک Xybernaut و Texas Instruments، قیمت 4000 دلاری انتخاب کرده بودند.
من زایبرنات هستم، مقاومت بیفایده است
سپس Poma پا به میدان گذاشت. این دستگاه با همکاری شرکت هیتاچی در سال 2002 ساخته و قیمت 1500 دلاری برای آن گذاشته شد. هیتاچی این محصول را در ژاپن تحت عنوان وسیله اینترنتی پوشیدنی WIA-100NB به فروش رساند و زایبرنات در ایالات متحده آن را با نام وسیله رسانهای شخصی روانه بازار کرد.
سیستم عامل پوما ویندوز CE بوده که توسط پردازنده 128 مگابایتی 32 بیتی RISC ساخت هیتاچی در کنار 32 مگابایت رم اجرا میشد. این دستگاه 277 گرمی پورتهایی برای فلش مموری کامپکت و فلشهای USB نیز داشت. به جای دستورات صوتی، پوما با یک قلم نوری کنترل میشد که کاربر باید آن را روی صفحه میکشید. این وسیله کاربردی مشابه با ماوس را داشت اما ظاهرش هرگونه شباهتی با ماوس را تکذیب میکرد. هدست نیز تنها 85 گرم وزن داشته و به یک مانیتور با رزولوشن 640×480 پیکسل مجهز شده بود که امکان تماشای تصاویری به ابعاد 13 اینچ را امکانپذیر میکرد.
واشنگتن پست میگوید زایبرنات در فعالیت 15 ساله خود نتوانست بیشتر از 10 هزار واحد کامپیوتر پوشیدنی بفروشد. شاید استفاده از این کامپیوترها برای ارتکاب اعمال مجرمانه توسط سه نفر در سال 1996 برای عرضه اولیه سهام در بورس نیز روی ذهنیت مردم از این دستگاه تاثیر منفی گذاشته بود. همچنین زایبرنات از سال 1990 حدود 162 میلیون دلار از دست داده بود و در سال 2005 اعلام ورشکستگی کرد.
ممکن است مقایسه کاربران این کامپیوترها با ربات کمی کلیشهای باشد، اما تقریبا تمامی محصولات زایبرنات چنین احساسی را به کاربر و سایرین که او را از بیرون میدیدند منتقل میکرد. و البته شاید محکومیت قضایی کاربران محصولات این کمپانی باعث شد که درب شرکت زایبرنات برای همیشه بسته شود.