چرا عضله سازی برای برخی افراد بهویژه در سنین بالاتر سختتر است و چگونه میتوان توده عضلانی خود را افزایش داد؟
اگر به دنبال عضله سازی هستید، احتمالاً با توصیههایی مبنی بر رعایت یک رژیم غذایی پر کالری و با پروتئین بالا، افزایش تدریجی وزنهبرداری و استراحت بین تمرینات مواجه شدهاید. اما چگونه این اقدامات به رشد عضلات کمک میکنند؟
بدون در نظر گرفتن سطح تناسب اندام، درک مکانیزمهای بیولوژیکی رشد عضلات میتواند در تحقق این هدف، مفید باشد. تمرین با وزنه، نه فقط برای کسانی که بدنی عضلانی دارند، بلکه برای همه مفید است. از آنجاکه ما با افزایش سن، توده عضلانی از دست میدهیم، بنابراین معکوس کردن این روند به طور فزایندهای چالش برانگیز میشود.
رشد عضلانی زمانی اتفاق میافتد که سلولهای ماهیچهای، پروتئینهای جدید را با سرعتی سریعتر از تجزیه پروتئینهای موجود سنتز کنند. در این خصوص، بدنسازی و سایر تمرینات مقاومتی باعث ایجاد تحریک شده که منجر به خلق این سنتز می شود.
آسیب و درد عضلانی، میتواند فرآیند عضله سازی را تحریک کند
همچنین آسیب عضلانی ناشی از ورزش که ممکن است باعث درد شود، در نهایت می تواند رشد عضلانی را نیز تحریک کند. با این حال، اگر بهتازگی ورزش را شروع کردهاید یا در تمرینات پرشدت شرکت میکنید، ممکن است آسیب زیادی به عضلات شما وارد شود.
بهنقل از کوین موراک، محقق رشد عضلانی دانشگاه آرکانزاس، در چنین مواردی، سنتز اغلب به جای عضله سازی، برای ترمیم و کاهش التهاب در طول دوره استراحت استفاده میشود. بنابراین طبق توصیه او بهتر است بر روی انقباض اکسنتریک تمرکز کنید، جایی که عضله تحت مقاومت کشیده و منبسط میشود تا تنش به حداکثر رسیده و آسیب به حداقل برسد.
پروتئینهای خاصی در فیبرهای عضلانی، مانند هدف پستانداران راپامایسین (mTOR)، با تنش فعال میشوند و سنتز پروتئین عضلانی را تقویت میکنند تا بدین ترتیب رشد عضلانی صورت گیرد. در مقابل، پروتئینهایی مانند میوستاتین رشد عضلات را تنظیم میکنند.
برخی از حیوانات، مانند سگهای مسابقهای عضلانی، بهطور ژنتیکی میوستاتین را برای افزایش رشد عضلات سرکوب میکنند. در انسان، تمرینات مقاومتی منظم، ترشح میوستاتین را در طول زمان کاهش میدهد و به طور بالقوه منجر به افزایش سریعتر عضلات میشود.
فیبرهای عضلانی یا سلولهای ماهیچهای لولهای حاوی چندین هسته غیرقابل تقسیم هستند که پتانسیل رشد عضلانی را محدود میکنند. با این حال، سلولهای بنیادی ماهیچهای که به سلولهای ماهوارهای معروف هستند، میتوانند برای جبران این محدودیت، هستههای خود را به فیبرهای عضلانی در حال رشد اهدا کنند.
در این میان، افزایش سن منجر به از بین رفتن سلولهای ماهوارهای می شود و به تدریج فرآیند ریکاوری عضلات را دشوارتر میکند. اینجاست که ورزش میتواند تا حدی با تکثیر سلولهای ماهوارهای با این فقدان مقابله کند.
از سوی دیگر، رشد ماهیچهها نیز تحت تأثیر ژنتیک است. هر فرد، ترکیبی منحصر به فرد از دو نوع فیبر عضلانی دارد: فیبرهای تند انقباض که برای حرکات قوی و انفجاری مناسب هستند و رشتههای کند انقباض که برای تمرینات پایدار و استقامتی و تثبیت مفاصل طراحی شدهاند.
فیبرهای تند انقباض سریعتر از فیبرهای کند انقباض رشد میکنند، بنابراین افرادی که در تلاش برای به دست آوردن توده عضلانی هستند، ممکن است تعداد کمتری از آنها را داشته باشند. بهگفته موراک، در حالیکه این نسبت عمدتاً از منظر ژنتیکی تعیین می شود، می توان آن را با انجام تمرینات قدرتی و وزنهبرداری متمرکز تغییر داد.
علاوه بر موارد فوق، تفاوتهای جنسی نیز بر رشد ماهیچه ها تأثیر میگذارند. تستسترون، که به عنوان هورمون مردانه شناخته میشود، سنتز پروتئین را افزایش داده و سلولهای ماهوارهای را فعال میکند. سطوح بالاتر تستوسترون در مردان طی دوران بلوغ میتواند اثباتی از نقش آن در توده عضلانی بیشتر نسبت به زنان باشد.
با این حال، در صورتیکه بزرگسالان برنامههای بدنسازی یکسانی را دنبال کنند، افزایش عضلات آنها نسبت به اندازه آنها معمولاً بین دو جنس، مشابه است. زیرا افزایش موقت تستسترون در طول ورزش چندان به عضله سازی کمک نمیکند.
یکی دیگر از عوامل ژنتیکی بالقوه که در افزایش توده عضلانی موثر است، ریبوزوم ها، یعنی ساختارهای مولکولی مسئول سنتز پروتئین هستند. تغییرات ژنتیکی میتوانند منجر به انواع و مقادیر مختلف ریبوزوم در افراد شوند که بر سطح سنتز پروتئین و انواع پروتئینهای ماهیچهای تولید شده اثرگذار هستند.
در حالی که این عوامل ژنتیکی میتوانند عضله سازی را برای برخی چالشبرانگیزتر کنند، تحقیقات نشان میدهد که ماهیچهها در همه افراد میتوانند با فرآیند رشد سازگار شوند. زیرا با استفاده از شواهد این مطالعه، میتوان سطح میوستاتین را کاهش داد، سلولهای ماهوارهای را تکثیر کرد و نسبت فیبر عضلانی را نیز میتوان تنظیم کرد.