تلسکوپ فضایی جیمز وب با دو ابزار NIRCam و MIRI خود، عکس های بینظیری از سحابی حلقه گرفت. این ساختار گازی را تاکنون اینگونه ندیده بودید.
سحابی حلقه یا Ring Nebula یک سحابی سیارهای در شمال صورت فلکی شلیاق با 2500 سال نوری فاصله از زمین است که نخستین بار در سال 1779 کشف شد. اخیرا تلسکوپ فضایی جیمز وب، این ساختار گازی را سوژه عکاسی خود کرد و با دو ابزار تصویربرداری اصلی خود، عکس هایی با جزئیات بیسابقه از سحابی حلقه گرفت.
این تصاویر، گلبول غنی از هیدروژن سحابی و ناحیه داخلی آن را نشان میدهند که مملو از گازهای داغ است. جیمز وب برای ثبت این شاهکار هنری، از دوربین فروسرخ نزدیک (NIRCam) و ابزار فروسرخ میانه (MIRI) خود استفاده کرد تا ساختار و ترکیب شیمیایی آن را از جنبههای مختلف بهنمایش درآورد.
عکس گرفته شده با NIRCam، ساختار الیافمانند حلقه داخلی سحابی را نمایان میکند؛ در حالی که عکس گرفته شده با MIRI، حاوی جزئیات بیشتری از نواحی خارجی سحابی است. البته این سحابی حلقه با نام علمی NGC 6720، متفاوت از سحابی حلقه جنوبی (NGC 3132) است که سال گذشته مورد رصد جیمز وب قرار گرفته بود.
بههرحال، آژانس فضایی اروپا، شکل این سحابی را به یک دونات تشبیه کرده؛ طوری که حفرهی دونات، با ترکیبی از گازها و غبارهای فضایی پر شده است.
یک سحابی در واقع، ابری از گاز و غبار در فضا است و بسیاری از آنها از مرگ یک ستاره بهوجود میآیند. بعضی از آنها هم محل تولد ستارههای جدید هستند.
در مرکز سحابی حلقه نیز یک ستاره در حال مرگ وجود دارد که با پرتاب کردن گاز به سمت بیرون، حلقه اصلی سحابی را شکل داده است. این ستاره در نهایت به یک کوتوله سفید تبدیل خواهد شد؛ سرنوشتی که شاید 5 میلیارد سال دیگر، در انتظار خورشید ما هم باشد.
خارج از حلقه اصلی سحابی، حدود 10 قوس متحدالمرکز وجود دارد که بهگفته دانشمندان، احتمالا حاصل برهمکنش ستاره در حال مرگ مرکزی با یک ستاره کمچگالیتر است. محققان امیدوارند با مطالعه بیشتر روی سحابی حلقه، به جزئیات دقیقتری از این ستاره دوم برسند.
ناگفته نماند که جیمز وب، اشیا را در طول موج فروسرخ میبیند و این یعنی تصاویر خام تلسکوپ، برای ما قابل دیدن نیستند. این تصاویر باید ابتدا پردازش و دادههای فروسرخ به طول موج نور مرئی ترجمه شوند تا ما بتوانیم آنها را ببینیم؛ فرآیندی که روی این عکسها هم انجام شد.
از زمان انتشار نخستین عکس فضایی جیمز وب، این تلسکوپ 10 میلیارد دلاری به سیراب کردن اخترشناسان و علاقهمندان مشغول شده است. از پدیدههایی در عمق کیهان و نورهای باستانی تا حلقههای سیارات منظومه شمسی و دورترین سیاره آن، نپتون؛ هیچچیز از نگاه تیزبین جیمز وب، پنهان نمیماند.