باستان شناسان موفق شدند یک مقبره باستانی با قدمت دو هزار سال را پیدا کنند. در این مقبره علاوه بر بقایای انسان، استخوان های حیوانات خانگی نیز دیده میشود که فوقالعاده عجیب است.
پیش از آنکه امپراتوری روم بهوجود آید و بخش قابلتوجهی از اروپا را زیر سایه خود بگیرد، مردمانی با فرهنگ سلتی در آنچه امروزه شهر ورونا ایتالیا نام دارد، زندگی میکردند. حالا نیز یک گورستان ۲۰۰۰ ساله در این منطقه پیدا شده است که جزئیات بیشتری از روزگار این افراد ارائه میدهد. دانشمندان متوجه شدند که درون قبرها علاوه بر استخوان انسان، بقایای حیوانات نیز دیده میشوند.
مقبره باستانی از ارتباط خاص حیوانات و انسانها پرده برمیدارد
در این گورستان انواع حیوانات مختلف عصر آهن همچون سگ، اسب و خوک همراه با انسانها آرام گرفته بودند. برخی از حیوانات همچون خوک و مرغ آثار قصابی را روی استخوانهای خود داشتند که نشان میدهد احتمالا بهعنوان پیشکشی به خدایان دفن شده بودند. هرچند برخی دیگر همچون سگ یا اسب بدون کوچکترین آسیبی دفن شده بودند. بد نیست بدانید که سگ و اسب در عصر آهن حیواناتی بسیار ارزشمند بهحساب میآمدند و البته برای سلتها نیز ارزش مذهبی نمادین داشتند.
هرچند برخی از پژوهشگران دیدگاه دیگری دارند. بهباور آنها سگ و اسب در طول زندگی یک فرد سلتی همیشه دیده میشدند. در واقع آنها حیوانات خانگی خود را دوست داشته و میخواستند با اینکار در دنیای دیگر نیز پیوندی دائمی داشته باشند. این مقبره باستانی در قسمت Seminario Vescovile شهر ورونا کشف شد، جایی که مردم فرهنگ سلتی از قرن سوم تا یکم پیش از میلاد زندگی میکردند.
آنها قسمتی را در بستر رودخانه آدیژ برای دفنکردن مردگان خود اختصاص داده بودند. در میان ۱۶۱ فردی که در این منطقه دفن شده بودند، حداقل در آرامگاه ۱۶ نفر از آنها بقایایی از حیوانات دیده شد. دانشمندان همچنین برای بررسی بیشتر، DNA موجود در این مقبره های باستانی را جمعآوری و بررسی کردند. نتایج نشان داد که هیچکدام از این ۱۶ نفر با هم نسبت نزدیکی نداشتهاند. بدینترتیب نمیتوان گفت که دفنکردن حیوانات رسم یک خانواده خاص بوده است.
در ۱۳ مقبره باستانی تنها تکههای قصابیشده حیواناتی همچون خوک و مرغ پیدا شد. خوردن این حیوانات بهعنوان غذا در آن زمان کاملا رایج بود. بنابراین میتوان گفت که یا بازماندگان آنها را برای گرسنه نماندن فرد متوفی در جهان دیگر قرار داده بودند و یا اینکه هدایایی برای خدایان قلمداد میشدند. در چهار مقبره دیگر (از نوزاد گرفته تا زن و مرد میانسال) بقایای دستنخورده از سگ و اسب پیدا شد. حیواناتی که بهعنوان غذا خورده نمیشدند. در واقع دفن آنها میتوانند معانی عمیقتری را منتقل کند.
در فرهنگ سلتی برخی از خدایان با حیوانات ارتباط داشتند. بهعنوان مثال اپونا، ایزدبانوی باروری و محافظ اسبها بود و سیرونا، ایزدبانوی درمان و رشد بود و اغلب بههمراه یک سگ کوچک تصویر میشد. همچنین سلتیها اعتقاد داشتند که سگها روح مردگان را به دنیای دیگر میبرند. ژولیوس سزار نیز در خاطرات خود از جنگهای گالی (که کمی پس از این تدفینها رخ دادند) از یک آیین محلی صحبت میکند که در آن افراد حیوانات فرد متوفی را قربانی میکردند.
هرچند متاسفانه آنچه در این مقبره باستانی دیده میشود، آنقدر از جنبههای انسانی و حیوانی متنوع است که نمیتوان الگوی خاصی را برای تفسیر آن ارائه کرد. بهعنوان مثال درون برخی از قبرها مواردی همچون ظروف سفالی، سکه، حلقه و چاقو کشف شدند.
یکی از مقبره های باستانی به پسری ۱۰ تا ۱۷ ساله تعلق داشت. درون این مقبره استخوانهای فک و پا اسب دیده میشد؛ اما حیوان بهصورت کامل دفن نشده بود. برخی پژوهشگران بر این باورند که شاید بخشهایی از حیوان را بهعنوان نمادی از کل دفن کردهاند. درون قبر یک مرد میانسال سکهها و چاقوهای گوناگون پیدا شدند. همچنین یک سگ کوچک نیز در کنار او آرام گرفته بود.
هرچند نوزادی که پیش از تولد جان خود را از دست داده بود، در کنار یک سگ کامل دفن شده بود. بررسی رژیم غذایی سگهای دفن شده در این مقبره باستانی تفاوت فاحشی را نشان داد. سگی که با مرد میانسال دفن شده بود از رژیمی نزدیک رژیم انسانی تغذیه کرده بود. این رژیم در میان سگهای یافتشده در سایتهای باستانشناسی کاملا طبیعی است.
اما سگ دفنشده در کنار نوزاد رژیم غذایی گیاهی (آنهم بیشتر خانواده گندم) را پیش از مرگ تجربه کرده بود. دانشمندان چند توضیح را برای این مسئله ارائه کردهاند. شاید مردم سلت باستان با علم بهاین موضوع که قرار است سگ بهزودی قربانی شود، رژیم غذایی خاصی را به آن دادهاند. شاید هم صرفا رژیم غذایی سگ بهشرایط اجتماعی-اقتصادی آنزمان سلتها مربوط میشده است. البته سگ قربانی از یک شکستگی پا نیز بهبود یافته بود؛ بنابراین احتمال استفاده از یک رژیم غذایی خاص در دوران نقاهت وجود دارد.
درون مقبره باستانی یک زن میانسال (احتمالا بین ۳۶ تا ۵۰ سال) نیز اسکلت کامل یک اسب دیده میشد. درون قبر همچنین دندهها و استخوانهای چهار اسب دیگر، جمجمه یک سگ و باقیماندههای یک گاو (احتمالا بهعنوان غذای پیشکش) قرار داشتند. عجیب اینجاست که باقیماندههای یک نوزاد که اندکی پیش یا پس از تولد مرده بود نیز با استخوانهای زن میانسال ادغام شده بود. پژوهشگران بر این باورند که این زن میبایست متولی آیینهای مذهبی، درمانگر یا قابله بوده باشد.
البته سگها در مقبره های باستانی قدیمیتری نیز پیدا شده بودند که برخی از آنها بهزمان اهلی شدن سگ یعنی ۱۶ هزار سال پیش باز میگردند. بهعنوان مثال پیشتر استخوانهای یک سگ درون قبر یک انسان در آلمان پیدا شده بود. بررسیها نشان داد که سگ مریض بوده و صرفا بهخاطر مراقبتهای صاحبش زنده مانده است. در واقع این سگ متعلق به ۱۴۲۰۰ سال پیش چندان کارایی خاصی نداشته و صرفا بهخاطر ارتباط عاطفی ارزشمند بوده است.
در سرتاسر اروپا موارد متعددی دیده شده است که حیوانات (مخصوصا اسبها و سگها) بههمراه انسان دفن شدهاند. هرچند که ممکن است هرکدام از آنها دلایل خاص خود را برای اینکار داشته باشند. در برخی مواقع حتی کنار حیوانات اسباببازی نیز قرار میگرفت یا لباسهای مخصوصی را تن آنها میکردند. بههرحال مقبره های باستانی از اهرام مصر گرفته تا یک قبر ساده میتواند سرگذشت انسانهایی را روایت کنند که باورهای خاصی در رابطه با جهان داشتند و فرهنگ خود را برترین راه زندگی میدانستند.