در سرطان معده، سلولهای دیواره معده یا بافتهای مختلف آن رشد بیرویه دارند. این رشد بیرویه عملکرد سلولهای سالم را مختل میکند و در نتیجه معده کارایی خود را به تدریج از دست میدهد. فاکتورهایی مانند سابقه خانوادگی، رژیم غذایی ناسالم، استعمال دخانیات و عفونت هلیکوباکتر پیلوری (Helicobacter pylori) ریسک بروز این بیماری را افزایش میدهند. اگر جزو گروههای پرخطر هستید، لازم است با علائم و شیوههای تشخیص این بیماری بیشتر آشنا شوید.
بهترین راه برای تشخیص سرطان معده چیست؟
بهترین و مطمئنترین راه برای اینکه بدانید به سرطان معده (Stomach cancer) مبتلا هستید یا خیر، آزمایش است. در ادامه آزمایشهایی را به شما معرفی میکنیم که پزشکان گوارش اغلب آنها را برای تایید سرطان معده و رد سایر احتمالات پزشکی توصیه میکنند:
- آزمایش خون: این تست میتواند شامل آزمایش CBC و تومور مارکرها مانند CEA باشد. این تست سرطان معده در منزل بهراحتی انجام میشود و نیازی نیست حتما به آزمایشگاه مراجعه کنید. برای این آزمایشها به نمونه خون نیاز دارید که از ورید بازویی گرفته میشود.
- تستهای تصویربرداری پزشکی مانند سیتی اسکن
- آزمایش بلع باریم (Barium swallow): این تست یک روش تصویربرداری پزشکی است که برای تشخیص مشکلات و بیماریهای مرتبط با دستگاه گوارش فوقانی مانند معده و مری استفاده میشود.
- آندوسکوپی فوقانی: در این آزمایش لوله ظریف و باریکی به نام آندوسکوپ از راه دهان وارد مری و معده میشود. در انتهای آن یک لنز قرار دارد که از وضعیت داخلی اندامهای گوارشی تصویر تهیه میکند. پزشک با بررسی این تصاویر در مانیتور بروز سرطان معده را بررسی خواهد کرد.
- بیوپسی: در واقع این آزمایش بهطور دقیق مشخص میکند که آیا سرطان معده رخ داده است یا خیر. پزشک در طی آندوسکوپی نمونهای از بافت معده را خارج میکند و به آزمایشگاه میفرستد.
علائم اولیه سرطان معده چیست؟
سرطان معده مانند بسیاری از سرطانهای دیگر در مراحل ابتدایی نشانه خاصی ندارد یا علائم آن با سایر بیماریهای گوارشی همپوشانی دارد. بسیاری از بیماران به بهانه مشکلات گوارشی به دکتر گوارش مراجعه میکنند و در ادامه متوجه میشوند به این بیماری مبتلا شدهاند. در واقع آنها زمانی متوجه سرطان معده میشوند که بیماری پیشرفت کرده است. از علائم اولیه سرطان معده میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
سوء هاضمه
این مشکل گوارشی اغلب با احساس ناراحتی در قسمت بالایی یا میانی شکم، سوزش معده، احساس پُری شکم و ترشی دهان همراه است. سوءهاضمه میتواند به دلایل مختلف مانند پُرخوری، استرس و مصرف بیش از حد غذاهای چرب نیز ایجاد شود.
تهوع و استفراغ
سرطان معده به تدریج باعث تخریب بافتهای سالم معده و کاهش اسید معده میشود. این فرآیند باعث اختلال در فرآیند جذب و هضم غذا خواهد شد و میتواند با تهوع و استفراغ همراه باشد. از سوی دیگر، تومورهای سرطانی بهطور مستقیم بر سیستم گوارش فشار وارد میکنند. این موضوع نیز منجر به بازگشت اسید معده به مری، حالت تهوع و استفراغ میشود. همچنین سرطان معده ممکن است سطح هورمونها و مواد شیمیایی در بدن را تحت تاثیر قرار دهد، این مشکل نیز میتواند با تهوع و استفراغ همراه باشد.
نفخ بعد از غذا خوردن
سرطان معده بهطور مستقیم یا غیرمستقیم باعث ایجاد تغییراتی در عملکرد دستگاه گوارش میشود که ممکن است به نفخ و تورم شکمی پس از غذا خوردن منجر شود. برای مثال تومورهای سرطانی باعث ایجاد فشار در قسمتهای مختلف دستگاه گوارش میشوند. این فشار میتواند عصب و بافتهای حسی در دیواره معده را تحریک کند و باعث ایجاد نفخ شود.
کاهش حجم معده
همینطور که تومورها رشد میکنند، حجم معده را نیز اشغال خواهند کرد. به همین دلیل معده خیلی زودتر از ظرفیتش پُر میشود. در این حالت بیمار با خوردن مقدار کمی از غذا احساس سیری پیدا میکند. همچنین تومورهای سرطانی با تحریک عصبهای معده باعث میشوند بیمار زودتر از حد طبیعی احساس سیری داشته باشد. این مشکل در طولانیمدت با کاهش وزن همراه میشود.
اگر بهطور مکرر با این علائم گوارشی مواجه هستید باید برای بررسیهای بیشتر و تشخیص دقیق به پزشک متخصص گوارش مراجعه کنید. همچنین به یاد داشته باشید بروز این علائم به این معنی نیست که حتما به سرطان معده مبتلا شدهاید. گاهی اوقات مشکلات ناشی از غدد میتوانند منجر به بروز علائمی مانند کماشتهایی یا کاهش وزن شوند، اگر تشخیص این باشد پزشک گوارش شما را به دکتر غدد ارجاع میدهد.
علائم سرطان معده در مراحل پیشرفته چیست؟
زمانی که بیماری پیشرفت میکند، علائم سرطان معده نیز بهطور خاص دیده میشوند. از رایجترین علائم سرطان معده در مراحل پیشرفته میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
درد
درد ناشی از سرطان معده به فاکتورهایی مانند مکان و اندازه تومور بستگی دارد. این درد میتواند در ناحیه معده و یا بافتهای اطراف آن حس شود. بیماران اغلب آن را دردی تیز و مزمن توصیف میکنند که میتواند به سایر نواحی بدن مانند پشت، شکم، شانهها و حتی قفسه سینه منتشر شود. همچنین بسیاری از بیماران پس از غذا خوردن با تشدید این درد مواجه میشوند.
خون در مدفوع یا مدفوع سیاه
یکی از عوارض متداول سرطان معده خونریزی معده است. تومور با آسیب رساندن به عروق خونی در دیواره معده باعث خونریزی داخلی میشود. این خون در فرآیند هضم قرار میگیرد و باعث سیاه شدن مدفوع خواهد شد. باید بدانید خون روشن و تازه در مدفوع اغلب نشانه خونریزی اندامهای گوارشی تحتانی است و در بیشتر مواقع به بیماریهایی مانند بواسیر و هموروئید مرتبط است.
استفراغ خونی
تومورهای سرطانی به عروق خونی آسیب میزنند و باعث خونریزی میشوند. این خون وارد دیواره معده وارد میشود و به دلیل حساسیتی که این قسمت از دستگاه گوارش دارد، ممکن است بیمار خون را بهصورت استفراغ تخلیه کند.
آب آوردن شکم
رشد تومور در دیواره معده به انسداد آن منجر میشود و از عبور مواد غذایی جلوگیری میکند. این مشکل با انبساط معده و شکم همراه است، زیرا مواد غذایی و مایعات درون معده تجمع مییابند.
به این موضوع توجه داشته باشید که این علائم جدی هستند و در صورت بروز آنها به مشاوره با پزشکان متخصص نیاز دارید. با این حال بروز این علائم اصلا به این معنا نیست که حتما سرطان معده رخ داده است.
عاقبت سرطان معده چه میشود؟
بسیاری از ما میدانیم سرطان معده چیست؟، چه علائمی دارد و چگونه درمان میشود. با این حال زمانی که با این بیماری درگیر میشویم عاقبت بیماری یکی از مهمترین نگرانیهایمان است. عاقبت بیماران سرطان معده به فاکتورهایی مانند مرحله بیماری، نوع سلولهای سرطانی، نوع درمان و وضعیت عمومی بیمار بستگی دارد. اگر بیماری در مراحل ابتدایی تشخیص داده شود، شانس بهبودی افزایش مییابد در غیر این صورت درمان بیماری با چالشهای جدی همراه است.