سازمان ناسا گازی را در مریخ شناسایی کرده که تنها توسط موجودات زنده تولید میشود و این موضوع فرضیه حیات بیگانه در مریخ را مطرح کرده است.
طبق جدیدترین اخبار هوافضا و نجوم، مریخ نورد «کنجکاوی» (Cuiocity) ناسا در جدیدترین کشف خود تراوش متان از سطح دهانه گیل (Gale) در سیاره سرخ را گزارش داده است. بدین ترتیب دانشمندان به کشف مهمی از احتمال حیات بیگانه در این سیاره دست پیدا کردهاند.
کشف گاز متان و احتمال وجود بیگانگان در مریخ!
موجودات زنده بیشترین متان را روی سطح زمین تولید میکنند. اما دانشمندان نشانههای قانعکنندهای از حیات فعلی یا باستانی در مریخ پیدا نکردهاند و بنابراین انتظار نداشتند متان را در آنجا پیدا کنند. با این حال آزمایشگاه شیمی قابل حمل روی کاوشگر کنجکاوی معروف به SAM، با تجزیه و تحلیل نمونه در مریخ، بهطور مداوم آثاری از گاز را در نزدیکی سطح دهانه گیل، تنها مکانی روی سطح مریخ که تاکنون در آن متان شناسایی شده، استشمام کرده است. دانشمندان بر این باورند که منبع احتمالی آن مکانیسمهای زمینشناسی است که آب و سنگها را در اعماق زمین در بر میگیرد.
نظر دانشمندان این است که متان میتواند زیر نمک جامد قرار بگیرد و تنها زمانی از آن خارج شود که دما در مریخ افزایش یابد یا اینکه کنجکاوی روی پوسته مریخ بچرخد و آن را بشکافد. این مولکول ساده که از یک اتم کربن و چهار اتم هیدروژن تشکیل شده، روی زمین معمولا نشانه حیات است. حیوانات هنگام هضم غذا گاز متان تولید میکنند.
مریخ نورد کنجکاوی ناسا از سال ۲۰۱۲ روی سطح مریخ پرسه میزند و در همه این مدت، گیجکنندهترین چیزی که پیدا کرده، جریان ثابت متان بوده است که از دهانه گیل میآید. یک قسمت از دهانه گیل که از آن متان بیرون میآمد، تنها نقطه از این سیاره بود که کنجکاوی در آن گاز را شناسایی کرده است؛ اما کنجکاوی هیچ نشانه مشخصی را از وجود حیات در مریخ ندیده است؛ برای مثال، یک گاو یا افرادی که فقط مقدار زیادی کلم بخورند.
دانشمندان طی بررسیهای آزمایشگاهی در شرایط مشابه خاک مریخ توانستند آنچه را که ممکن است اتفاق بیفتد، شبیهسازی کنند. طی این مدت طولانی، نمکها از اعماق زیر سطح سنگی و غبارآلود سیاره بیرون میآیند. این نمکها که پرکلرات نام دارند، در مریخ بهوفور یافت میشوند. پرکلراتها سمی هستند و در یخی که زیر سطح سیاره به دام افتاده است، بهصورت فراوان وجود دارند. یخ به تدریج تبخیر میشود و با عبور بخار نمک از میان رگولیت، مقداری از آن را بهجا میگذارد. وقتی مقدار کافی از این نمکها در رگولیت جمع میشوند، نوعی پوسته را تشکیل میدهند که به شن و ماسه یا دانههای قهوه شباهت دارد.
دانشمندان این پژوهش جدید عنوان کردند:
روی مریخ، چنین فرآیندی میتواند بهطور طبیعی طی یک دوره زمانی طولانی در مناطق کمعمق همیشه منجمد اتفاق بیفتد و ممکن است نمک در لایه بالایی جمع شود. در همان زمان که بخار نمک بیرون میآید، متان نیز منتشر میشود. منبع این انتشار هنوز ناشناخته است. این منبع میتواند ناشی از موجودات زنده یا ناشی از فرآیندهای زمینشناسی زیر سطح سیاره باشد که هنوز برای دانشمندان نامرئی هستند. در هر حال، این متان از هر کجا که بیاید، زیر پوسته نمک به دام میافتد.
دانشمندان با پمپاژ غلظتهای متفاوتی از پرکلرات به رگولیت شبیهسازیشده مریخ دریافتند که سه تا ۱۳ روز زمان برای تشکیل شدن این پوسته نفوذناپذیر کافی است. برای ایجاد یک پوسته نمک جامد نیز به غلظت پنج تا ۱۰ درصد پرکلرات نیاز بود. دانشمندان، گاز نئون را بهعنوان جایگزین متان به زیر پوسته پمپاژ کردند و دریافتند این لایه آنقدر قوی است که گاز زیر آن به دام بیفتد؛ اما هنگامی که دمای سیاره در زمانهای خاصی از روز یا فصول خاصی افزایش مییابد، این پوسته میشکند و متان را بیرون میفرستد. آن زمان بود که مریخ نورد کنجکاوی، متان را در هوا تشخیص داد. فقط دما نیست که میتواند پوسته را بشکند. پژوهشگران نوشتند: پوسته احتمالا حدود دو سانتیمتر ضخامت دارد که کمی کمتر از یک اینچ است و کنجکاوی به اندازهای سنگین است که بتواند هنگام حرکت کردن آن را بشکند.
در مقالهای که در ماه مارس در مجله تحقیقات ژئوفیزیک منتشر شده بود، دانشمندان دریافتند که متان، صرفنظر از اینکه چگونه تولید میشود، میتواند در زیر نمک جامد شدهای که که خاک ساخته شده از سنگ و غبار شکسته است، مهر و موم شود. هنگامی که درجه حرارت در فصول گرمتر یا زمانهای روز افزایش مییابد و باعث تضعیف مهر و موم میشود، متان میتواند به بیرون نشت کند.
محققان به رهبری الکساندر پاولوف، دانشمند سیارهشناسی در مرکز پرواز فضایی گودارد ناسا در گرینبلت مریلند، پیشنهاد میکنند که این گاز همچنین میتواند زمانی که مهر و مومها تحت فشار هستند، مثلا وقتی یک مریخ نورد بهاندازه یک SUV کوچک روی آن میراند، فوران کند. پاولوف گفت که فرضیه این تیم ممکن است به توضیح اینکه چرا متان فقط در دهانه گیل کشف میشود، کمک کند. این یکی از دو مکان روی مریخ است که یک ربات در حال چرخش و حفاری سطح است. دیگر دهانه Jezero است، جایی که مریخ نورد Perseverance ناسا در آن کار میکند؛ اگرچه آن مریخ نورد ابزار تشخیص متان ندارد.
پاولوف منشأ این فرضیه را در آزمایش نامربوطی که در سال 2017 رهبری کرد، دنبال میکند که شامل رشد میکروارگانیسمها در یک خاک منجمد مریخی شبیهسازیشده با نمک است؛ همانطور که بیشتر منجمد مریخ است. همچنین ناسا اعلام کرد که تجزیه و تحلیل نمونه در آزمایشگاه شیمی مریخ روی مریخنورد کنجکاوی، مولکولهای آلی باستانی را کشف کرد که میلیاردها سال در سنگها حفظ شده بودند. یافتههایی مانند این به دانشمندان کمک میکنند تا قابلیت سکونت مریخ اولیه را درک کنند و راه را برای ماموریتهای آینده به سیاره سرخ هموار نمایند.