گجت نیوز آخرین اخبار تکنولوژی، علم و خودرو 
در طول چند دهه اخیر سفرهای فضایی پیشرفت قابل توجهی داشته‌اند. ما چندین کاوشگر را به مریخ فرستاده‌ایم و قصد ساخت پایگاه دائمی را در ماه داریم. اما چرا تاکنون پروژه فرستادن فضانورد به مریخ عملی نشده است؟
چندی پیش ناسا اعلام کرد که در حال توسعه یک راکت انقلابی به نام Pulsed Plasma Rocket است. با کمک این راکت می‌توان فاصله بین زمین تا مریخ را در تنها ۲ ماه طی کرد. این در حالی است که با فناوری‌های فعلی این سفر حدود ۹ ماه طول می‌کشد. فناوری جدید ناسا می‌تواند هزینه و خطرات فرستادن فضانورد به مریخ را نیز کاهش دهد. ناسا حتی امیدوار است که بتواند با نسل جدید راکت‌ها کاوش‌های فضایی را به‌طورکامل دگرگون کند.
راکت جدید تنها یکی از نوآوری‌های ناسا برای فرستادن فضانورد به مریخ است. در اوایل دهه ۱۹۶۰ دانشمندان قصد داشت با فضاپیماهای قدرت گرفته از بمب اتم امکان سفر به مریخ را فراهم کند. در واقع سال‌ها پیش از قدم نهادن اولین انسان روی سطح ماه، آمریکایی‌ها پول و وقت زیادی را صرف بررسی روش‌های رسیدن به مریخ می‌کردند. هرچند که هیچکدام از آنها تاکنون موفق نشده‌اند.
مشکلات و چالش‌های فرستادن فضانورد به مریخ
اگر پیگیر اخبار نجوم باشید حتما یادتان هست که هرچند سال یکبار گفته می‌شود ما تنها ۲۰ سال با سفر به مریخ فاصله داریم. اما دلیل عدم موفقیت آمریکا در فرستادن فضانورد به مریخ چه بوده است؟ برخی تصور می‌کنند که فناوری بشر هنوز برای رسیدن به سیاره سرخ کافی نیست و برخی دیگر نیز مسائل مالی را مطرح می‌کنند. هرچند به باور بسیاری از دانشمندان ناسا دلایل سیاسی نقش بسیار مهمی در این زمینه بازی می‌کنند.
در واقع رخدادهای مختلف سیاسی همچون مانعی در برابر ناسا قرار داشته‌اند. برای بررسی چالش‌ها و مشکلات فرستادن فضانورد به مریخ باید نگاهی به پروژه‌های مختلف در طول دهه‌های گذشته داشته باشیم. در پایان این مطلب کاملا مشخص خواهد شد که تصمیمات سیاسی بیشتر از مشکلات دیگر جلوی سفر به مریخ را گرفته‌اند.
فهرست کلی:
دهه ۱۹۵۰: اولین تلاش برای فرستادن فضانورد به مریخ
دهه ۱۹۶۰: سفر به مریخ با بمب اتم
سال ۱۹۶۵: اولین تصاویر از سیاره سرخ
سال ۱۹۸۹: تنها ۲۰ سال تا فرستادن فضانورد به مریخ
دهه ۱۹۹۰: فرستادن فضانورد به مریخ تا پایان قرن
دهه ۲۰۰۰: تصمیم‌های سیاسی مشکل‌ساز
دهه ۱۹۵۰: اولین تلاش برای فرستادن فضانورد به مریخ
در دهه ۱۹۴۰ و ۱۹۵۰ هیچکس واقعا نمی‌دانست که چه‌چیزی در مریخ منتظر ماست. در آن زمان بشر تنها متوجه شده بود که سفر به مریخ فوق‌العاده سخت است. اولین فردی که این مسئله را بهصورت جدی بررسی کرد Wernher von Braun نام داشت. در طول جنگ جهانی دوم براون یکی از اعضای حزب نازی آلمان بود و توانسته بود موشک‌های فوق‌العاده V-2 را توسعه دهد.
پس از پایان جنگ و در نتیجه عملیات گیره کاغذ براون به همراه تعداد زیادی دانشمندان آلمانی به آمریکا پیوست. براون مدت‌ها روی برنامه موشکی آمریکا کار کرد و در همان زمان نیز به بررسی ایده فرستادن فضانورد به مریخ پرداخت. وی برنامه‌ای با جزئیات بالا در مورد سفر به سیاره سرخ نوشته بود. دانشمند آلمانی تصور می‌کرد که این سفر در سال ۱۹۸۵ انجام شود. در باور براون سفر به مریخ با ۱۰ فضاپیما و ۷۰ فضانورد انجام می‌شد و ۲۶۰ روز طول می‌کشید.
براون در اواخر دهه ۱۹۵۰ به ناسا در مورد برنامه ۱۰ ساله سفر به مریخ مشورت داد. بر اساس این برنامه ابتدا قرار بود چند ربات به مریخ فرستاده شود و سپس نوبت به انسان برسد. چند سال بعد براون به ناسا پیوست تا ایده‌های خام اولیه بیشتر به واقعیت نزدیک شوند. این دانشمند آلمانی نقش مهمی در عملی شدن پروژه سفر به ماه داشت.
دهه ۱۹۶۰: سفر به مریخ با بمب اتم
در اواخر دهه ۱۹۵۰ دو دانشمند مطرح جهان به‌نام‌های تئودور تیلور ( از همکاران اوپنهایمر در توسعه بمب اتم) و فریمن دایسون (ارائه‌دهنده ایده کره دایسون) پروژه‌ای جاه‌طلبانه را آغاز کردند. آنها می‌خواستند یک فضاپیما متکی بر انفجار اتمی را بسازند تا ایده فرستادن فضانورد به مریخ عملی شود. این پروژه با نام Orion شناخته می‌شد و به ۱۲ سال زمان برای توسعه نیاز داشت.
این دو دانشمند اعلام کرده بودند که توسعه چنین فضاپیمایی به ۱.۲ میلیارد دلار بودجه نیاز دارد. هرچند که در نهایت امکان فرستادن ۱۵۰ فضانورد را به مریخ فراهم خواهد کرد. آنها حتی برای این پروژه شعار «مریخ تا ۱۹۶۵ و زحل تا ۱۹۷۰» را انتخاب کرده بودند. اگرچه این پروژه بسیار جذاب به‌نظر می‌رسد، اما مقامات ناسا با نگرانی توسعه آن را دنبال می‌کردند.
این فضاپیمای خاص برای سفر به مریخ به صدها بمب اتم نیاز داشت. اگر یکی از آنها بهصورت ناخواسته منفجر می‌شد، چه اتفاقی رخ می‌داد؟ البته کار به آنجا نرسید. در سال ۱۹۶۳ تیم پروژه اوریون با مشکل جدی برای دریافت بودجه مواجه شده بود. در همان سال پیمان منع جزئی آزمایش هسته‌ای امضا شد که جلوی تست و بررسی فضاپیما را می‌گرفت. یکسال بعد نیز پروژه بهصورت کامل کنسل شد تا اولین تلاش جدی برای فرستادن فضانورد به مریخ به نتیجه نرسد.
سال ۱۹۶۵: اولین تصاویر از سیاره سرخ
در طول دهه ۱۹۷۰ ناسا به‌شکل دیوانه‌واری روی سفر به ماه کار می‌کرد؛ اما آنها هنوز پروژه فرستادن فضانورد به مریخ را رها نکرده بودند. در سال ۱۹۶۲ یک دانشمند موشکی آلمانی به‌نام Ernest Stuhlinger روی پروژه‌ای سری در ناسا کار می‌کرد. هدف از این پروژه فرستادن ۵ فضاپیما به مریخ تا اوایل دهه ۱۹۸۰ بود. فضاپیماهای مورد نیاز برای سفر به مریخ بسیار بزرگ بودند و ارتفاع آنها به ۱۵۲ متر می‌رسید.
برای مقایسه باید بدانید که شاتل‌های فضایی ناسا کمتر از ۶۱ متر ارتفاع دارند. در آن زمان سیاست‌های آمریکا و رقابت با شوروی سبب شد که مقامات ناسا تمرکز خود را روی فضاپیماهای کوچکتر و سبکتر بگذارند. این تغییر باعث شد که رسیدن به ماه زودتر ممکن شود. هرچند یک گام رو به‌عقب برای پروژه فرستادن فضانورد به مریخ محسوب می‌شد. کاهش قابلیت‌های آپولو در مراحل مختلف توسعه سبب شد که دیگر نتوان از آن برای سفر به مریخ بهره برد.
البته ناسا می‌دانست که پیش از سفر به مریخ به داده‌های بیشتری نیاز دارد. به‌همین‌خاطر در سال ۱۹۶۴ فضاپیمای بدون سرنشین مارینر 4 را به سمت مریخ پرتاب کرد. مدتی بعد اولین تصاویر مریخ به زمین مخابره شد.
تصاویر مارینر 4 کیفیت چندان بالایی نداشتند؛ اما به‌خوبی نشان می‌دادند که ما با سیاره‌ای مرده و خالی از سکنه طرف هستیم. در آن زمان بود که برای اولین‌بار دانشمندان در مورد فرستادن فضانورد به مریخ مردد شدند. پیشتر مردم امیدوار بودند که بتوان نشانه‌هایی از وجود یوفو و موجودات فضایی را در مریخ دید.
دهه ۱۹۷۰: پس از آپولو
در سال ۱۹۶۹ ناسا موفق شده بود به‌عنوان بخشی از برنامه آپولو اولین انسان‌ها را به ماه بفرستد. آنها آماده گام بعدی خود بودند و می‌خواستند سفرهای فضایی را با قدرت ادامه دهند. در همان سال نیز کارگروهی فضایی تشکیل شد تا گزارش‌هایی را در مورد آينده آماده کند. در گزارش این کارگروه از فرستادن فضانورد به مریخ در سال ۱۹۸۲ حمایت شده بود.
هرچند رئیس‌جمهور آمریکا ریچارد نیکسون بیشتر پیشنهادات گزارش را نادیده گرفت و تنها از برنامه شاتل فضایی حمایت کرد. برنامه‌ای که در آن سفر به مریخ وجود نداشت. همین نیز نقطه‌عطفی در تلاش‌های ناسا برای فرستادن فضانورد به مریخ بود. در دوران ماموریتهای آپولو ناسا هیچ‌مشکلی از نظر بودجه نداشت؛ اما در دوران نیکسون کاهش بودجه‌های فضایی آغاز شد.
در آن زمان جنگ ویتنام شدت گرفته بود و بسیاری از آمریکایی‌ها می‌خواستند که دولت مرکزی روی فقر، محیط‌زیست و دیگر مسائل داخلی تمرکز کند. ماه در مقایسه با مریخ فوق‌العاده به زمین نزدیک‌تر بود. هرچند که سفر به ماه نیز هزینه‌های فوق‌العاده زیادی را روی دست دولت آمریکا گذاشته بود. در آن زمان هیچکس در دولت آمریکا از فرستادن فضانورد به مریخ حمایت نمی‌کرد.
دهه ۱۹۸۰: گزارش سالی راید
در سال ۱۹۸۵ رئیس‌جمهور آمریکا رونالد ریگان کمیته ملی فضایی را تشکیل داد تا چشم‌‌اندازه ۵۰ ساله سفرهای فضایی را ترسیم کنند. در آن زمان هنوز فرستادن فضانورد به مریخ منتفی نشده بود. هرچند که ناگهان فاجعه انفجار شاتل فضایی چلنجر رخ داد. این اتفاق سبب شد که نگاه‌ها در مورد سفرهای فضایی انسان بهصورت کامل تغییر کند.
حتی درون ناسا نیز نسبت به استفاده از فضاپیماهای گران‌قیمت و خطرناکی همچون شاتل تردید وجود داشت. در نهایت یکسال بعد مدیریت ناسا از فضانوردی به‌نام سالی راید خواست که آینده کاوش‌های فضایی این سازمان را ترسیم کند. وی در گزارش خود با جزئیات کامل نیازمندی‌های فرستادن فضانورد به مریخ تا سال ۲۰۰۵ را عنوان کرد.
برای رسیدن به برنامه زمانی راید، ناسا می‌بایست در دهه پیش‌رو سه‌برابر بودجه بیشتری دریافت می‌کرد. اتفاقی که هرگز رخ نداد.
سال ۱۹۸۹: تنها ۲۰ سال تا فرستادن فضانورد به مریخ
در سال ۱۹۸۹ رئیس‌جمهور جدید آمریکا جورج اچ‌دبلیو بوش با یک سخنرانی خاص علاقه‌مندان به سفرهای فضایی را فوق‌العاده خوشحال کرد. وی در پاسخ به چرایی سفر به مریخ گفت که سرنوشت انسان با تلاش، جستجو و یافتن گره خورده است و آمریکا نیز باید در این مسئله نقش رهبر را ایفا کند. بنابراین به‌نظر می‌رسید که پروژه فرستادن فضانورد به مریخ بار دیگر جدی شده است.
ناسا نیز خیلی سریع اهداف فضایی بوش را بررسی کرد تا هزینه آنها را تخمین زند. در نهایت مشخص شد که برای سفر به مریخ بین ۴۰۰ تا ۵۰۰ میلیارد دلار پول لازم است. با وجود این بودجه نیز سفر به مریخ تا سال ۲۰۱۰ عملیاتی نخواهد شد.
هرچند مشکلات بودجه‌ای و نبود پشتیبانی سیاسی سبب شد که پروژه سفر به مریخ بوش در سال ۱۹۹۳ به پایان راه برسد.
دهه ۱۹۹۰: فرستادن فضانورد به مریخ تا پایان قرن
در دهه ۱۹۹۰ علاقه‌مندان به مریخ امیدوار بودند که فرستادن فضانورد به سیاره سرخ تا پایان قرن عملی شود. حتی یک مهندس هوافضا به‌نام Robert Zubrin نیز گروهی به‌نام جامعه مریخ را ایجاد کرد. هدف از این گروه جلب حمایت برای کاوش در مریخ و ساخت پایگاهی دائمی در آن بود.
هرچند در آن زمان ناسا درگیر مشکلات جدی‌تری بود. آنها در سال ۱۹۹۳ ارتباط خود را با فضاپیمای دیده‌بان مریخ از دست داده بودند و نمی‌دانستند چطور می‌خواهند اطلاعات بیشتری از مریخ به‌دست آورند. هنوز مسائل بسیار زیادی در مورد مریخ نامشخص بودند؛ بنابراین سفرهای بدون سرنشین به‌عنوان گزینه معقول انتخاب شدند.
مریخ‌نورد سوجورنر
البته در دهه ۱۹۹۰ موفقیت‌های مهمی نیز حاصل شد. ماموریت Pathfinder توانست اولین کاوشگر رباتیک را روی سطح سیاره سرخ قرار دهد و ماموریت Mars Global Surveyor نیز توانست تصاویر و داده‌های ارزشمندی را از مریخ برای ما بفرستد.
هرچند چند سال بعد ناسا دو فضاپیمای بدون سرنشین Mars Polar Lander و Mars Climate Orbiter را از دست داد.
دهه ۲۰۰۰: تصمیم‌های سیاسی مشکل‌ساز
در سال ۲۰۰۳ جهان شاهد تراژدی شاتل فضایی کلمبیا بود. اتفاقی که باعث شد تمامی ۷ سرنشین شاتل کشته شوند. هرچند یکسال بعد کاوشگرهای اسپیریت و آپورچونیتی ناسا با موفقیت روی سطح مریخ قرار گرفتند. همین نیز سبب شد که بار دیگر صحبت از فرستادن فضانورد به مریخ شود.
مریخ‌نورد آپورچونیتی
در سال ۲۰۰۴ یعنی ۱۵ سال پس از سخنرانی بوش پدر، رئیس‌جمهور جورج دبلیو بوش از برنامه صورت فلکی صحبت کرد. در نتیجه این برنامه انسان می‌بایست روی مریخ قدم بگذارد. هرچند که زمان مشخصی برای اینکار تعیین نشده بود.
بوش حتی گفته بود که پیش از سفر به مریخ باید یکبار دیگر زمینه سفر به ماه فراهم شود. هرچند متاسفانه باراک اوباما در سال ۲۰۱۰ این پروژه را کنسل کرد. البته او گفت که فرستادن فضانورد به مریخ تا دهه ۲۰۳۰ انجام خواهد شد.
دهه ۲۰۱۰: تجاری‌شدن مریخ
در دهه ۲۰۱۰ شرکت‌های فضایی خصوصی همچون اسپیس‌ایکس برنامههای خود برای فرستادن فضانورد به مریخ را شروع کردند. ایلان ماسک در سال ۲۰۱۶ گفت که تیم تحت هدایت وی می‌تواند در کمتر از یک دهه رویای سفر انسان به مریخ را به واقعیت بدل کند.
هرچند که مدیرعامل نورالینک بعدها زمان سفر به مریخ را سال ۲۰۲۹ اعلام کرد. وی همچنین گفت که مستعمره‌کردن مریخ تا سال ۲۰۵۰ انجام خواهد شد. باید یادآوری کنیم که متاسفانه اسپیس‌ایکس تاکنون چیزی را به مریخ نفرستاده است.
با آمدن دونالد ترامپ به کاخ سفید بار دیگر برنامههای فضایی ناسا تغییر کرد. ترامپ سفر به ماه را در صدر برنامههای فضایی ناسا قرار داد. همین نیز باعث شد که پروژه آرتمیس آغاز شود. در نتیجه این پروژه باید شرایط برای بازگشت انسان به ماه فراهم شود. همچنین ساخت پایگاه‌‌های دائمی برای اقامت چند ماهه نیز در دستور کار قرار دارد.
البته ساخت پایگاه دائمی در ماه امکان فرستادن فضانورد به مریخ را از بین نمی‌برد. سفر به ماه و حضور طولانی‌مدت در آن می‌تواند داده‌های ارزشمندی در رابطه با سفرهای فضایی ارائه دهد. همچنین سفر به مریخ با پیچیدگی‌های زیاد همراه خواهد بود؛ بنابراین ناسا از حضور شرکت‌های خصوصی استقبال می‌کند.
دهه ۲۰۲۰: شبیه‌سازی فرستادن فضانورد به مریخ
در طول این دهه شرکت‌های فضایی خصوصی حسابی مشغول بوده‌اند. امسال شرکت اسپیس‌ایکس توانست اولین پرتاب موفق استارشیپ را پس از چند پرتاب ناموفق انجام دهد. راکت غول‌پیکر استارشیپ نقش بسیار مهمی در برنامههای ایلان ماسک برای مستعمره کردن مریخ دارد.
خوشبختانه در طول این مدت رئیس‌جمهور بایدن تغییری را در برنامه فضایی ناسا ایجاد نکرده است؛ اما برخی مسائل فنی باعث شده که ناسا در زمان‌بندی برنامههای خود تجدیدنظر کند. آنها اعلام کردند که اولین ماموریت سرنشین‌دار آرتمیس در سال ۲۰۲۵ انجام خواهد شد.
همچنین ماموریت آرتمیس 4 با هدف تحویل اولین بخش‌های ایستگاه فضایی قمری در سال ۲۰۲۸ انجام می‌شود. حضور طولانی‌مدت در ماه می‌تواند به ما برای درک بهتر چالش‌های زندگی در سیاره‌ای دیگر کمک کند. البته ناسا برای بررسی این مسئله منتظر انجام ماموریتهای آرتمیس نخواهد ماند.
آنها همین الان نیز ماموریت CHAPEA را آغاز کرده‌اند. در نتیجه این ماموریت افراد داوطلب داخل محلی مدت یکسال را در محلی که به مریخ شباهت دارد خواهند گذراند. این افراد از نظر سبک زندگی، ارتباط با بیرون و فعالیت‌های ممکن محدودیت‌های فوق‌العاده زیادی دارند و کاملا تحت‌نظر هستند.
دهه ۲۰۳۰ و فراتر از آن: زندگی روی مریخ
ناسا به‌خوبی می‌داند که سفر به ماه نمی‌تواند این سازمان را برای تمامی چالش‌های سفر به مریخ آماده کند.علاوه بر نیاز به سوخت زیاد و زمان‌بر بودن سفر،مشکلات ارتباطی نیز وجود دارند. در واقع ارتباط بین خدمه فضاپیما و زمین با تاخیر ۲۰ دقیقه‌ای همراه خواهد بود.
همچنین فضانوردان باید بتوانند مشکلات سخت‌افزاری را برطرف کنند و حتی در زمینه پزشکی خودکفا باشند. به‌عنوان مثال اگر مشکلی در زمینه سیستم پشتیبانی حیات فضاپیما ایجاد شود، آنها نمی‌توانند منتظر دریافت توضیحات از سوی یک مهندس در کره زمین بمانند. به‌همین‌خاطر ناسا می‌خواهد علاوه بر آموزش کامل فضانوردان، سامانه‌های خود را نیز هوشمند‌تر کند.
از دیگر مشکلات فرستادن فضانورد به مریخ می‌توان به مسئله تشعشعات اشاره کرد. همچنین گفته می‌شود که گرد‌و‌غبار مریخ به پوست انسان آسیب می‌زند. آماده کردن منابع غذایی نیز کار آسانی نخواهد بود. در واقع ما باید یک اکوسیستم را درون یک وسیله نقلیه بسازیم تا افراد سالم باقی بمانند.
فراهم کردن همه این موارد زمان‌بر خواهد بود. مدیر کنونی ناسا بیل نلسون تخمین می‌زند که تا سال ۲۰۴۰ رویای فرستادن فضانورد به مریخ به واقعیت بدل خواهد شد. آیا ممکن است شرکت‌های خصوصی زودتر از ناسا به مریخ برسند؟