تصویب آیین نامه عرضه خودروهای کارکرده وارداتی، باعث ایجاد احتمالات و شایعات زیادی پیرامون قیمت این محصولات در کشور شده است.
پس از گذشت چند روز از اعلام خبر آزادسازی واردات خودروهای کارکرده و در پی آن انتشار تعرفه گمرکی واردات خودروهای کارکرده به کشور، سرانجام طبق آخرین اخبار خودرو جزئیات آیین نامه آن نیز منتشر شده که بر اساس آن اشخاص حقیقی امکان استفاده از ارز با منشأ داخلی را ندارند و حتماً باید ارز تخصیص یافته برای واردات خودرو منشأ خارجی داشته باشد. با این تفاسیر قیمت خودروهای کارکرده وارداتی به چه رقمی میرسد و آیا با این نرخ ارز معقول و منطقی خواهد بود یا خیر؟
تخمین قیمت برخی از خودروهای کارکرده وارداتی مستعد عرضه در بازار ایران
با توجه به اینکه تعرفه واردات خودروهای کارکرده هنوز به صورت رسمی اعلام نشده و اساسا این تعرفه ها با احتساب برخی حقوق گمرکی محاسبه خواهد شد، اما اگر بخواهیم برآوردی قیمت چند خودرو پرطرفدار در بازار کشورهای حاشیه خلیج فارس داشته باشیم، میتوانیم به جدول زیر اشاره کنیم. جایی که قیمت برخی از محصولات کارکرده از جمله هیوندای النترا مدل ۲۰۲۰ با تعرفه گمرکی ۹۵ درصد از قیمت خام وارداتی ۵۶۳ میلیون و ۱۱۸ هزار تومان به حدود قیمت ۹۴۸ میلیون و ۷۳۱ هزار تومان میرسد.
همچنین خودرو پرطرفدار تویوتا یاریس با مدل سال ۲۰۱۹ و تعرفه گمرکی ۷۰ درصد (با توجه به هیبریدی بودن) از قیمت خام وارداتی ۵۷۲ میلیون و ۴۷۰ هزار تومان به ۸۷۱ میلیون و ۱۵۰ هزار تومان افزایش مییابد. در بالا قیمت تقریبی سایر خودروهای این جدول ذکر شده است.
جزئیات آیین نامه واردات خودروهای کارکرده
«احمد آقایی»، سرپرست معاون حمل و نقل وزارت صمت، در یک برنامه تلویزیونی جزئیات بیشتری را در خصوص آیین نامه واردات انواع خودروهای کارکرده مطرح کرد. طبق گفته های وی، مطابق ماده ۲ این آیین نامه، سالانه سقف تعداد و ارزش واردات خودروهای کارکرده توسط کارگروهی متشکل از دستگاه های مختلف تعیین خواهد شد. همچنین ماده ۳ این دستورالعمل به تشریح چگونگی تامین ارز واردات این خودروها اختصاص دارد.
در این ماده قید شده که منابع ارزی مورد نیاز، با رعایت ضوابط ارزی بانک مرکزی از محل حاصل از صادرات (اعم از کالا و خدمات)، سرمایه گذاری خارجی با اولویت حمل و نقل عمومی (با تاییدیه سازمان سرمایه گذاری خارجی) و سایر منابع مورد تایید بانک مرکزی از جمله منابع ارزی با منشا خارجی تامین خواهد شد. در این زمینه آقایی سرپرست معاونت حمل و نقل وزارت صمت افزوده است:
اگر کسی ارز داخل کشور داشته باشد، باید مطابق ضوابط بانک مرکزی آن را خارج کند تا بتواند خرید خود را انجام دهد.
در رابطه با ضوابط فنی نیز سن خودروها در زمان واردات، باید بیشتر از سه سال و کمتر از ۵ سال باشد. این خودروها باید ضمن انطباق با استانداردهای سازمان ملی استاندارد، استاندارد یورو ۵ و بالاتر را داشته باشند. همچنین در این دستورالعمل قید شده که واردات خودروهای با حجم موتور بالاتر از ۲۵۰۰ سیسی ممنوع است.
در مورد محصولات قابل قبول در طرح واردات خودروهای کارکرده، ماده ۴ دستورالعمل یادشده نشان میدهد که فارغ از ضوابط فنی یادشده، دامنه انتخاب این خودروها توسط وزارت صمت تعیین خواهد شد. به این صورت که این وزارتخانه مکلف شده است فهرست نام های تجاری خودرو و مشخصات فنی قابل قبول را با در نظر گرفتن مصرف سوخت و نیز سهولت در دسترسی عمومی به قطعات و خدمات پس از فروش منتشر کند. البته این مقام مسئول وزارت صمت تاکید کرده که اگر واردکننده ای قصد داشت تا از خارج از فهرست اعلامی وزارت صمت، خودرو وارد کند، باید تعهد کند که خدمات پس از فروش را تامین میکند.
شرایط و ضوابط واردات خودرو توسط سه گروه اعلام شده
در آیین نامه واردات خودروهای کارکرده، سه گروه شامل شرکتهای واردکننده، شرکتهای حمل و نقل و نیز اشخاص حقیقی با شروطی علاوه بر موارد فوق، مجاز به واردات شدهاند.در این راستا شرکتهای واردکننده یعنی شرکتهایی که دارای تاییدیه خدمات پس از فروش مورد تایید وزارت صمت هستند، به شرط ارائه ضمانت خدمات پس از فروش خودروهای وارداتی میتوانند ثبت سفارش انجام دهند.
دومین گروه، شرکت های حمل و نقل یعنی شرکت های مورد تایید وزارت راه و شهرسازی هستند که صرفاً به منظور تامین خودروهای مورد نیاز شبکه حمل و نقل عمومی میتوانند از محل ارز حاصل از صادرات خدمات، ثبت سفارش داشته باشند. در این مورد تاکید شده که خودروهای واردشده از این طریق، تا ۱۰ سال قابلیت تعویض پلاک به خودروی شخصی را ندارند.
اما سومین گروه، اشخاص حقیقی هستند که صرفاً به منظور استفاده شخصی میتوانند خودرو وارد کنند با این شرط که ضمن رعایت سایر ضوابط از جمله ضوابط ارزی، امکان واگذاری خودروی وارداتی تا ۵ سال را ندارند. طبق گفته سرپرست معاون حمل و نقل وزارت صمت، هر فرد با کد ملی، فقط امکان واردات یک خودرو را دارد. این محدودیت با توجه به شرایط تامین ارز فعلی است. به گفته وی، در این راستا، نیاز به داشتن کارت بازرگانی نیست بلکه هر فرد میتواند با ثبت آماری در گمرک و اخذ تاییدیه از گمرک خودرو وارد کند.
با این حال آیین نامه واردات خودروهای کارکرده، به مطلب دیگری اشاره دارد. بر این اساس قید شده که پیشنهاد نرخ سود بازرگانی خودروهای کارکرده وارداتی به گونه ای تعیین می شود که ضمن کاهش قیمت خودروهای یادشده، از شکل گیری هرگونه امتیاز ویژه اقتصادی برای واردکنندگان جلوگیری کند.