گجت نیوز آخرین اخبار تکنولوژی، علم و خودرو 
طی روزهای گذشته گزارش‌های عجیبی از بازرسی گوشی مردم در مترو توسط پلیس منتشر شده که سوالات زیادی را به همراه داشته است. اما دلیل این مسئله چه می‌تواند باشد؟
در چند روز اخیر، یکی از بحث‌برانگیزترین اخبار داخلی که حالا پای آن به روزنامه‌های رسمی نیز باز شده، مسئله بازرسی گوشی مردم در مترو توسط پلیس بوده است.
این ماجرا با گزارش یک خبرنگار درباره تجربه او از بازرسی گوشی شخصی‌اش توسط پلیس در مترو آغاز شد و به تدریج بر این روایت، روایت‌های مردمی دیگری نیز در شبکه‌های اجتماعی افزوده شد.
دلیل بازرسی گوشی مردم در مترو توسط پلیس چیست؟
گزارش‌های مردمی که از این اتفاق در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده، همگی حاکی از یک الگوی نسبتا مشابه هستند. ماموران پلیس مستقر در ورودی یا ایستگاه‌های مترو از برخی افراد درخواست تحویل گرفتن گوشی برای بازرسی را می‌کنند و در صورت امتناع فرد نیز، از او می‌خواهند کدی را در گوشی خود وارد کند.
بسیاری بر این باورند که این طرح برای بررسی رجیستری گوشی‌های موبایل است و به شکل بی‌سروصدا و بدون اطلاع رسانی اجرا شده، اما پلیس می‌گوید به دنبال سارقان است و نه افرادی که گوشی‌شان رجیستر نشده است.
با وجود این، عموم ناظران عینی و افرادی که روایت‌های شخصی‌شان را در شبکه‌های اجتماعی منتشر کرده‌اند، بر این باورند که پلیس با بازرسی گوشی مردم در مترو به دنبال شناسایی آیفون‌های رجیسترنشده است و احتمال دارد این گوشی‌ها را در صورت رویت ضبط کند.
البته شرکت بهره‌برداری مترو تهران در واکنش به این اتفاقات اعلام کرده که کارکنان آن تاکنون هیچ اقدامی جهت بازرسی گوشی مردم و مسافران ترتیب نداده و نخواهند داد.
این شرکت با اشاره به ارائه توضیحات تکمیلی توسط پلیس در آینده نزدیک، اعلام کرده که پلیس با استعلام گوشی افراد در سامانه همیاب به دنبال یافتن اموال مسروقه است و اقدامی علیه گوشی‌های رجیسترنشده انجام نخواهد داد.
بازرسی گوشی مردم در مترو و مسئله رجیستری
در ادامه این جریانات، مهدی عبقری، رئیس انجمن واردکنندگان موبایل نیز با تکذیب ارتباط بازرسی گوشی مردم در مترو توسط پلیس با مسئله رجیستری گوشی‌های موبایل، تایید کرده که پلیس به دنبال شناسایی گوشی‌های مسروقه است. به گفته آقای عبقری، اگر بحث مربوط به رجیستری بود، صرفا از گوشی‌های آیفون این بازرسی انجام می‌شد، اما کدی که ماموران از افراد می‌خواهند در گوشی خود وارد کنند، مربوط به تشخیص سرقتی بودن یا نبودن گوشی است.
عبقری با اشاره به اینکه یکی از مزایای طرح رجیستری، امکان تشخیص سرقتی بودن یا نبودن گوشی است افزوده که در سامانه همتا بستری ایجاد شده تا مشخص شود هر گوشی توسط چه فردی فعال شده است.
البته با وجود این اظهارات، در حال حاضر مردم در شبکه‌های اجتماعی یا حتی داخل مترو درباره مراقبت از گوشی‌های آیفون به یکدیگر هشدار می‌دهند و بر این باورند که این طرح مربوط به رجیستری گوشی‌ها است.
از طرفی، پلیس نیز برخلاف اعلام شرکت بهره‌برداری مترو تهران، نه‌تنها هیچ اطلاعیه یا توضیحی درباره دلیل بازرسی گوشی مردم در مترو منتشر نکرده، بلکه پاسخی به پیگیری رسانه‌ها نیز نداده است.
اقدامات پلیس در راستای پیشگیری از سرقت است
گرچه پلیس رسما پاسخی به پیگیری رسانه‌ها و روزنامه‌ها نداده، روزنامه هم‌میهن در گزارشی به اطلاعاتی پرداخته که از یک منبع آگاه در پلیس دریافت کرده است.
بنابر اعلام این فرد آگاه، طرح‌های پیشگیری از سرقت پلیس همیشه در مترو اجرا می‌شده، اما حالا با وجود سامانه‌ها و سازوکارهای جدید، پیشرفته‌تر شده است.
این فرد با تاکید بر اینکه پلیس کشف و بازگرداندن اموال مسروقه به مالباختگان را وظیفه ذاتی خود قلمداد می‌کند و در این راستا از روش‌های روز دنیا بهره می‌گیرد، گفته که با وجود سامانه همیاب 24، می‌توان به شکل آنلاین و ظرف چند ثانیه سرقتی بودن یا نبودن یک گوشی را تشخیص داد.
آنطور که این منبع آگاه به هم‌میهن گفته، پلیس از نیروهای متخصص خود در این امر بهره گرفته و این کار را در همه ایستگاه‌های مترو انجام می‌دهد تا بتواند اموال مسروقه را پیدا کند.
آیا بررسی گوشی مردم قانونی است؟
محمد اسدی، وکیل دادگستری، ماجرای بازرسی گوشی مردم در مترو توسط پلیس را از منظر حقوقی بررسی کرده و می‌گوید، درخواست پلیس برای بررسی اصالت گوشی‌های موبایل تنها در حالتی که گوشی در دست مالک آن باشد، آن هم منوط به موافقت فرد مجاز است.
بنابر توضیحات آقای اسدی، در صورتی که پلیس گوشی را بخواهد، این برابر با تفتیش کردن است و به مقدمات قانونی و اجازه مقام قضایی نیاز دارد. اما اگر گوشی در دست مالک آن باشد و پلیس درخواست وارد کردن کدی را داشته باشد، در صورت موافقت فرد امکان‌پذیر است.
مجازات جعل شناسه گوشی چیست؟
خوب است بدانید در قانون ایران، جعل شماره سریال (IMEI) گوشی‌های موبایل غیرقانونی و مشمول مجازات است. این کار در واقع به معنای کپی کردن و بازنشانی شناسه‌های معتبر در دستگاه‌های غیرمجاز اعم از سرقتی یا قاچاق است. از این روش برای دور زدن طرح رجیستری استفاده می‌شود تا این دستگاه‌های غیرمجاز مجددا به فروش برسند.
مجازات این اقدام بنابر اعلام سامانه اطلاع‌رسانی طرح رجیستری تلفن همراه شامل حبس و جزای قانونی است. بر این اساس و با استناد به ماده 731 قانون مجازات اسلامی، مجازات جعل رایانه‌ای از یک تا پنج سال حبس است. از طرفی و بر اساس ماده 754 همین قانون، مجازات مجرم در چنین جرائمی، حداکثر مجازات قانونی خواهد بود.
همچنین در ماده 33 قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز نیز آمده که مجرمانی که شناسه رهگیری یا شناسه کالاها را جعل کنند، علاوه بر حبس به پرداخت جزای نقدی معادل دو تا پنج برابر ارزش کالا محکوم خواهند شد.
در هر صورت، هدف از بازرسی گوشی مردم در مترو توسط پلیس هرچه که باشد، انتظار می‌رود پلیس با انتشار اطلاعیه‌های رسمی، جزئیات بیشتری از برنامه‌های خود به اطلاع مردم برساند تا مانع از سوتفاهم و نگرانی‌های احتمالی شود.