متاسفانه سینمای ایران فیلمی در اسکار امسال ندارد و همان چند اثری هم که واجد شرایط معرفی به هیأت داوری هستند، شانسی نخواهند داشت.
کمتر از دو ماه دیگر تا شروع رقابتهای اسکار زمان باقی است و همه منتظر معرفی نماینده کشورمان در بخش بهترین فیلم بینالمللی این جایزه ارزشمند هستیم. باید به اصغر فرهادی معمار جایزه اسکار گفت چرا که توانسته با دو فیلم جدایی نادر از سیمین و فروشنده، برنده اسکار شود.
امسال به نظر میرسد انتخاب بهترین فیلم ایرانی برای معرفی به هیئت داوری اسکار کار سخت و دشواری است چرا که اثر قابل توجه و مهمی اکران نشده که بتوان آن را لایق دریافت اسکار دانست. به هر حال تا 11 مهر ماه 1403 فرصت باقی است که از سینمای ایران یک اثر معرفی شود و باید منتظر تصمیمگیری از سوی اهل فن باشیم.
سینمای ایران فیلمی در اسکار امسال ندارد
تا به امروز دو کشور ایرلند و اتریش بهترین نمایندگان خود را برای رقابت در شاخه بهترین فیلم بینالمللی اسکار 2025 معرفی کردهاند و کشورهای دیگر نظیر ایران در حال تلاش برای انتخاب یک نماینده پرقدرت هستند. البته معرفی فیلم برای اسکار یک پیش شرط اساسی دارد:
فیلم های بخش غیرانگلیسی زبان باید در یک بازه زمانی مشخص و برای 7 روز اکران عمومی شوند که این تاریخ در کشور ما از آبان 1402 تا مهر ماه 1403 است. جوایز اسکار معمولا به یک شخص اعطا می شوند ولی باید در نظر داشت که اسکار بهترین فیلم بین المللی غیر انگلیسی به یک کشور تعلق خواهد گرفت.
با این اوصاف باید هر کشور اثری را به دبیرخانه اسکار ارسال کند که بیشترین شانس را برای نامزد شدن دارد. این جایزه به کارگردان داده میشود اما در مجموع برای کشوری است که هیئت کارگردانی فیلم را راهی اسکار کرده است. از 11 آبان ماه سال گذشته تا به امروز، قریب به 50 فیلم در سینماهای کشورمان اکران شده که بسیاری از آنها کمدی، تعدادی دفاع مقدسی و چندین فیلم کودک و انیمیشن بوده است.
با توجه به سطح بالای رقابتهای اسکار باید اثری ارسال شود که پیش تر در سایر جشنوارههای معتبر به نمایش درآمده و شناختی نسبی از آن در اذهان داوران وجود دارد. از جمله این جشنوارهها میتوان به کن، ونیز، برلین، لوکارنو و تورنتو اشاره کرد که جزو فستیوالهای درجه یک جهان هستند.
علاوه بر این یک عامل مهم دیگر در تعیین سرنوشت برنده اسکار بهترین فیلم بینالمللی دخیل است و آن قدرت و اعتبار کمپانی پخش کننده و حمایتهای تبلیغاتی از آن است. برای مثال اگر کمپانی آمازون پخش فیلم فروشنده اصغر فرهادی را در آمریکای شمالی نداشت، معلوم نبود سرنوشت این اثر در اسکار چه میشد!
با این اوصاف هر فیلم سینمایی که بتواند در آمریکا کمپانی پخش قدرتمندتری داشته باشد، شانس برنده شدنش بیشتر است. آیا امسال اثری بوده که کمپانیهای قوی حق پخش آن را بر عهده گرفته باشند؟
بیشتر بخوانید:
فیلم های بد و ضعیفی که طی ۱۰۰ سال گذشته برنده جایزه اسکار شدهاند
فیلمهای امسال شانسی برای اسکار ندارند
سال گذشته فیلم نگهبان شب به کارگردانی رضا میرکریمی به عنوان نماینده کشورمان راهی رقابتهای اسکار شد و متاسفانه از همان ابتدای امر میدانستیم که هیچ شانسی برای مقام آوردن ندارد و پیشبینیها درست از آب درآمد. دو سال پیش هم که فیلم جنگ جهانی سوم هومن سیدی به عنوان نماینده ایران در رقابتهای اسکار حضور داشت، موفق نشد به فهرست مقدماتی راه پیدا کند.
جنگ جهانی سوم دو جایزه از جشنواره ونیز با خود به خانه برد ولی شانسی برای موفقیت نداشت چرا که کمپانی قدرتمندی حاضر به حمایت از آن نشد. امسال چند فیلم در جشنوارههای بینالمللی حضور داشتند که از جمله آنها میتوان به کیک محبوب من و پیر پسر اشاره کرد.
احتمال حضور دو اثر فوق در رقابتهای اسکار نزدیک به صفر است چرا که پیش شرط مهم جایزه اسکار را ندارند. (منظور 7 روز اکران عمومی در کشور و در بازه زمانی مشخص) در همین راستا کارشناس بین المللی سینما، محمد اطبایی در کانال تلگرامی خود این گونه نوشته:
با بررسی فیلمهای به نمایش عمومی در آمده در بازه ۱۱ آبان سال گذشته تا امروز، ۴۸ فیلم به نمایش عمومی در آمدهاند که بیتردید این آمار تا فرجه اعلام شده کمی بیشتر خواهد شد. فیلمهای بخش هنر و تجربه بنا به ماهیت پخش و عدم استمرار در نمایش، نمیتوانند واجد شرایط بررسی قرار بگیرند. متأسفانه هیچ کدام از ۴۸ فیلم تاکنون به نمایش درآمده را نمیتوان دارای حداقل شانس برای این کارزار در نظر گرفت و شاید تنها سه فیلم «چرا گریه نمی کنی؟»، «بی بدن» و «مست عشق» را بتوان مورد بررسی قرار داد.
متاسفانه حتی سه فیلمی که آقای اطبایی معرفی کرده، شانسی برای برنده شدن ندارند چرا که نه در فستیوال و جشنواره معتبری حضور داشتهاند و نه کمپانی قدرتمند و پرنفوذی پشت سر آنها ایستاده است. از بخت بد ما یک زمانی هیأت انتخاب معرفی نماینده سینمای ایران برای معرفی یک اثر دست پری داشت و انتخاب از بین تعداد زیادی کاندیدا کار دشواری محسوب میشد ولی امروز خلاف این اتفاق در حال رخ دادن است.
برای مثال باید به سال 1397 اشاره کرد که از بین تعداد زیادی فیلم درجه یک، 4 اثر به عنوان نامزدهای اصلی ایران معرفی شدند که عبارتنداز: متری شش و نیم، قصر شیرین، شبی که ماه کامل شد و سرخپوست. متاسفانه این 4 اثر به دلیل اختلافات پیش آمده با هیأت معرفی نماینده راهی اسکار نداشتند و نامزد ایران در رقابتهای بینالمللی اسکار 2020، اثری از آزاده موسوی و کوروش عطایی به نام در جستجوی فریده بود.
به هر حال باید منتظر ماند و نظارهگر تصمیماتی بود که بر حسب سلیقه اتخاذ خواهد شد. گرچه نسبت به حضور فیلمهای سینمایی کشورمان در رقابتهای اسکار سال 2025 خوشبین و امیدوار نیستیم اما برای کاندیدای انتخابی آرزوی موفقیت میکنیم. به نظر شما کدام فیلم برای این دور از رقابتها معرفی میشود؟