سیاره زحل بهعنوان یکی از زیباترین اجرام موجود در منظومه شمسی شناخته میشود. هرچند ظاهرا تا چند ماه دیگر حلقه های زیبا و رویایی زحل نابود خواهند شد و امکان مشاهده آنها را نخواهیم داشت.
برای بسیاری از افراد علاقهمند به فضا، حلقه های حیرتانگیز سیاره زحل جذابترین صحنهای هستند که میتوان در منظومه شمسی دید. حلقه هایی که از دور فوقالعاده زیبا بهنظر میرسند و اولینبار گالیله در قرن هفدهم آنها را مشاهده کرد. از زمان گالیله تاکنون انسان توانسته به دستاوردهای حیرتانگیزی در فضا دست یابد. حالا نیز بررسیهای دانشمندان نشان میدهد که حلقه های زحل تا شش ماه دیگر نابود و محو خواهند شد.
تنها ۶ ماه تا نابود و محو شدن حلقه های زحل باقی مانده است
اول از همه بیایید کمی در رابطه با ماهیت حلقه های زحل صحبت کنیم. آنچه در اطراف سیاره زحل دیده میشود مجموعهای از تکههای یخ، سنگ و غبار کیهانی است. ابعاد برخی از آنها همچون یک دانه شن کوچک است و برخی از آنها نیز ممکن است در حد یک خانه بزرگ باشند. همچنین حلقه های زحل یکپارچه نیستند و فاصله بین برخی از آنها به ۴۸۰۰ کیلومتر میرسد.
حلقه های زحل در واقع باقیمانده سیارکها، شهابسنگها و یا قمرهایی هستند که توسط نیروی گرانشی وحشتناک سیاره نابود شدهاند؛ اما تا شش ماه دیگر چه اتفاقی برای این حلقه ها رخ خواهد داد؟ با وجود ابعاد حیرتانگیز سیاره زحل، ضخامت حلقه های آن در اکثر مناطق از ۱۰۰ متر فراتر نمیرود. همچنین توجه داشته باشید که ما ۱.۲۹۴۲ میلیارد کیلومتر با زحل فاصله داریم. طبیعتا مشاهده حلقه های زحل از چنین فاصلهای کار چندان راحتی نیست.
در واقع آنچه قرار است ۶ ماه دیگر رخ دهد محو شدن حلقه های زحل از نظر ساکنان کره زمین است. مسئله نیز به انحراف محوری زحل مربوط میشود. زحل در نیمی از حرکت مداری خود بهسمت خورشید گرایش پیدا میکند و قطب شمالی آن روشن میشود. در نیمه دوم نیز قطب جنوب این سیاره و بخشهای پایینی حلقه ها روشن میشوند. در این میان دو لحظه بسیار کوتاه وجود دارد که خورشید دقیقا بهصورت مستقیم به حلقهها میتابد.
اتفاقی که هر ۲۹.۵ سال یکبار رخ میدهد و باعث میشود که حلقه های زحل از دید ما ناپدید شوند. در این حالت اینگونه بهنظر میرسد که زحل یک سیاره عادی است و حلقه ها هرگز وجود نداشتهاند. دانشمندان اعلام کردهاند که در ماه مارس ۲۰۲۵ (اسفند و فروردین) این اتفاق رخ خواهد داد و اخبار نجوم مملو از تصاویر جدید و متفاوت از زحل خواهد شد.
البته باید بدانید که حلقه های زحل دائمی نیستند و در نهایت نابود میشوند. بهباور اخترشناسان تا ۳۰۰ میلیون سال دیگر نیروی گرانش سیاره تمامی اجرام موجود در این حلقه ها را جذب خواهد کرد تا زحل نیز ظاهری مشابه سایر سیارات منظومه شمسی پیدا کند. شاید ۳۰۰ میلیون سال در نگاه اول بسیار زیاد بهنظر برسد؛ اما فراموش نکنید که این زمان در مقیاس کیهانی همچون چشم بههم زدن است. زحل از ۴ میلیارد سال پیش بهوجود آمده است و تا چند میلیارد سال دیگر نیز وجود خواهد داشت.
جالب اینجاست که دانشمندان حدس میزنند در آینده نزدیک زمین نیز همچون زحل دارای حلقه های اختصاصی خود شود. با این تفاوت که حلقه های زمین از زبالههای فضایی ساخته خواهند شد. بهباور دانشمندان با توجه به رقابت شدید در فرستادن ماهواره به فضا و احتمال آغاز عصر جدیدی از سفرهای فضایی این اتفاق اجتنابناپذیر است.