چینی ها به عنوان بخشی از هدف خود برای تبدیل شدن به یک ابر قدرت در عرصه هوافضا، قصد دارند تا در آینده نزدیک به سیاره مریخ سفر کنند.
طبق آخرین اخبار نجوم، یک طراح ارشد مأموریتهای فضایی در سازمان ملی فضایی چین موسوم به CNSA، از تلاش چینی ها برای برای سفر به کره مریخ و اقدام برای بازیابی و آوردن نمونه هایی از این سیاره تا سال ۲۰۲۸ خبر داد. این اقدام میتواند حاکمیت مطلق ناسا و دیگر شرکتهای هوافضای خصوصی و دولتی آمریکا را در آیندهای نه چندان دور به خطر بیاندازد.
سفر به سیاره مریخ؛ اولین گام چینی ها برای تسخیر فضا
لیو جیژونگ (Liu Jizhong)، طراح ارشد مأموریتهای فضایی، در یک رویداد اکتشافی از پرتاب دو موشک فصاپیما تحت عنوان و مأموریت «تیانون-۳» (Tianwen-3) تا سال ۲۰۲۸ میلادی خبر داد. این اقدام چینی ها در جهت آمادهسازی ورود تایکونوردان به سیاره سرخ، و آماده شدن برای بازگرداندن نمونههایی از خاک و سنگ مریخ به زمین است. این ماموریت، سومین ماموریت در برنامه Tianwen اداره ملی فضایی چین (CNSA) است و شامل یک جفت پرتاب در سال 2028 خواهد بود که نمونهها را در جولای 2031 به زمین باز میگرداند.
همچنین چین قصد دارد تا در جهت توسعه ایستگاه فضایی تیانگونگ و ایجاد ایستگاه تحقیقاتی بینالمللی قمری (ILRS)، ماموریتهایی برای اعزام خدمه به مریخ در دهه آینده انجام دهد. در دو دهه گذشته، تعداد مأموریتها و آژانسهای فضایی درگیر در اکتشاف مریخ به طور قابل توجهی افزایش یافته است. در حال حاضر ده ماموریت رباتیک در حال کاوش در سطح و جو آن هستند که شامل هفت مدارگرد، دو مریخ نورد و یک هلیکوپتر میشود.
اهداف پلندپروازانه چینی ها درحالی عنوان میشود که ناسا و آژانس فضایی اروپا برای بازیابی نمونههای مریخ در حال ارزیابی نگرانیها در مورد بودجه، پیچیدگی و خطر انجام ماموریت هستند. ناسا که برای اولین بار چند دهه پیش بر روی مریخ فرود آمد، عنوان داشته که در حال ارزیابی برنامههای سریعتر و مقرون به صرفهتر است تا امکان دستیابی به نتایج سریعتر از نمونههایی را که در سال ۲۰۴۰ برگردانده میشود، فراهم کند.
شرح ماموریت تیانون-۳ برای جمع آوری نمونهها
یکی از اولویتهای اصلی ماموریت تیانون-۳ چین، جستجوی آثار حیات در مریخ است. این مأموریت قرار است تا موفقیتهای فنی در نمونهبرداری از سطح، برخاستن و صعود از سطح مریخ و همچنین ملاقات با فضاپیمایی در مدار مریخ را انجام دهد. تیانون-۳ قرار است شامل دو پرتاب اولیه موشک و پرتاب بیسابقه موشک از سیارهای دیگر برای بازگرداندن نمونهها باشد. ماموریت بازگشت نیاز به پرتاب از سطح مریخ دارد.
تیم تحقیقاتی سازمان ملی فضایی چین (CNSA) برای ارائه اطلاعاتی در مورد شرایط هواشناسی در اطراف مکانهای فرود احتمالی ماموریت Tianwen-3، یک مدل اتمسفر سیارهای برای مریخ ساخته است. آنها سپس از این مدل برای تکرار سه چرخه حیاتی جو مریخ استفاده کردند: غبار، آب و دی اکسید کربن. آنها سپس مدل را با استفاده از مجموعه داده های دسترسی آزاد به صداهای از راه دور جذب شده مریخ (OpenMARS)، یک رکورد جهانی از آب و هوای مریخ از سال 1999 تا 2015، و همچنین مشاهدات انجام شده توسط مریخ نورد Zhurong چین (بخشی از ماموریت Tianwen-1 چین ) و ناسا آزمایش کردند.
به گفته محققان چینی، ماموریت تیانون-3 با افزودن وظایف اضافی فرود، نمونه برداری و بازگشت، که به اطلاعات دقیق در مورد شرایط جوی مریخ نیاز دارد، بر روی تیانون-1 گسترش خواهد یافت.
جاه طلبی چین برای پیشی گرفتن از آمریکا و روسیه
کسب جایگاه اولین کشور جهان که نمونههایی از مریخ را بازمیگرداند، دستاورد مهمی برای برنامه فضایی جاهطلبانه چین و شی جین پینگ (Xi Jinping) رئیس جمهور این کشور برای تبدیل شدن به یک قدرت فضایی خواهد بود. پیشرفتهای اخیر چین از جمله ایجاد ایستگاه فضایی مداری در قمر زمین و مأموریتهای بدون سرنشین به آن در حالی انجام میشود که ایالات متحده و سایر کشورها برنامههای فضایی خود را در تکاپوی دسترسی بالقوه به منابع و مزایای علمی اکتشافات ماه و اعماق فضا افزایش دادهاند.
از دهه 1960، زمانیکه شوروی و آمریکا شروع به ارسال کاوشگر به مریخ کردند، دانشمندان مدلهای جوی مریخ را به امید غلبه بر «نفرین مریخ» توسعه دادند. به گفته دانشمندان، مریخ به عنوان یک مقصد تحقیقاتی میتواند اطلاعاتی در مورد وجود حیات در خارج از زمین و منشأ خود ما در منظومه شمسی آشکار کند.
اولین دستاورد مثبت چین در جهت رسیدن به مریخ
سری ماموریتهای اکتشاف سیارهای تیانون چین، اولین موفقیت خود را در سال ۲۰۲۱ به دست آورد، زمانی که کاوشگر تیانون-۱ به مدار مریخ رسید و مریخ نورد «ژورنگ» را روی سطح سیاره مستقر کرد. فرود ژرونگ در روز ۱۵ مه سال ۲۰۲۱ در دشت بزرگی به نام Utopia Planitia، چین را به سومین کشور پس از اتحاد جماهیر شوروی و ایالات متحده تبدیل کرد که روی این سیاره فرود آمده است. فاصله این فرود از سطح زمین در نزدیکترین حالت بیش ۳۰ میلیون مایل (48 میلیون و 200 هزار کیلومتر) است.
مریخ نورد «ژورنگ» چین با هدف جستجوی نشانههایی از حیات باستانی و بررسی مواد معدنی، محیط زیست و توزیع آب و یخ در آن محیط ماموریت خود را آغاز کرد. این مریخ نورد قادر بود تا ۹۰ روز در مریخ کار کند، اما به مدت ۳۵۸ روز ماموریتش ادامه داشت و ۱۹۲۱ متر روی این سیاره پیمود. با این حال سفر چینی ها به مریخ تا یک دهه آینده میتواند به بزرگترین دستاورد یک کشور در عرصه هوافضا تبدیل شود.
از سویی دیگر، آخرین فرود ایالات متحده روی مریخ، مریخ نورد استقامت ناسا بود که در سال ۲۰۲۱ در دهانه جیزرو فرود آمد و از آن زمان در حال جمع آوری نمونههایی برای بازگشت بعدی به زمین است. بیل نلسون، رئیس ناسا، اوایل سال جاری، مأموریت بازگشت نمونه مریخ برنامهریزی شده ایالات متحده را یکی از پیچیده ترین مأموریتهایی که ناسا تا به حال انجام داده است، خواند.
آژانس فضایی ایالات متحده در ماه آوریل اعلام کرد که به دنبال راههای جدید و نوآورانه برای بازیابی نمونههای سطحی است و بازه زمانی بازگشت نمونه تا سال ۲۰۴۰ افزایش یافته است.
در اوایل دهه آینده، ناسا و ESA همچنین قصد دارند مأموریت بازگشت نمونه مریخ (MSR) را برای بازیابی نمونه های بدست آمده توسط مریخ نورد Perseverance ارسال کنند . این شامل یک فرودگر بازیابی نمونه ناسا، دو هلیکوپتر بازیابی نمونه، یک وسیله نقلیه صعود به مریخ و یک مدارگرد بازگشت زمین ESA است. ناسا و ESA در حال حاضر انتظار دارند که این ماموریت زودتر از سال 2033 همزمان با اولین مأموریت خدمه ناسا به مریخ عملی شود.