گجت نیوز آخرین اخبار تکنولوژی، علم و خودرو 
مقصر اصلی مصرف بی‌رویه بنزین در داخل کشور کیست؟ آیا مردم به دلیل قیمت ارزان بنزین صرفه جویی نمی‌کنند، یا این خودروهای ساخت ایران هستند که بنزین را می‌بلعند؟
با روی کار آمدن دولت چهاردم، مسعود پزشکیان، رئیس جمهور وقت و معاون اول وی، چندین بار در سخنرانی‌های مختلف به غیر منطقی بودن قیمت بنزین اشاره کردند. به عقیده دولت مردان، قیمت بنزین در دسترس مردم بسیار ارزان‌تر از بازارهای جهانی بوده و همین موضوع فشار زیادی را برای واردات بنزین بر دولت وارد می‌کند. به گفته محمد رضا عارف، چرا باید بنزین را با قیمت دلاری وارد کنیم و به نرخ 1500 تومان بفروشیم؟ به نظر می‌رسد این اظهارات می‌تواند سیگنالی از سوی دولت برای افزایش قیمت بنزین در آینده باشد.
البته صحبت‌های وزیر نفت چندان با آقای پزشکیان و معان اول وی همخوان نیست، محسن پاک نژاد به عنوان وزیر نفت دولت جدید، در طی مصاحبه‌ای در جمع خبرنگاران اعلام کرده بود که دولت برنامه‌ای برای افزایش قیمت بنزین ندارد و باید راهکارهای غیر قیمتی برای کنترل مصرف بنزین و قیمت آن پیاده‌سازی و اجرا شود.
مردم یا خودروها؛ مقصر مصرف بالای سوخت در کشور کیست؟
کارشناسان حوزه خودرو، خودروهای تولید داخل را مقصر این نابه‌سامانی می‌دانند، چرا که مصرف خودروهای داخلی که بدون هیچ بازار رقابتی‌ای به فروش می‌رسند، چندین برابر استانداردهای بین المللی بوده و دولت به جای تنبیه خودروساز داخلی، می‌خواهد قیمت بنزین را افزایش دهد که به ضرر مصرف‌کننده خواهد بود.
اما چرا دولت قبل از اصلاح قیمت بنزین، ساختار تولید خودرو در کشور را اصلاح نمی‌کند؟ در واقع مردم ما که حق انتخابی بین خرید خودرو کم‌مصرف و پرمصرف ندارند؛ به جرم مصرف بی‌رویه، باید بنزین گران را بخرند!
در واقع به جای افزایش قیمت می‌‌توان خودروهای کم‌مصرف را تولید یا وارد کرد. تا به این ترتیب میزان مصرف بنزین در کشور کاهش پیدا کند. این بحث در حالی مطرح می‌شود که خودروسازهای داخلی به دلیل تکنولوژی قدیمی، قادر به تولید محصولاتی بهینه در مصرف سوخت نیستند.
امروزه در صنعت خودروسازی جهانی، موتورهای جدیدی در حال تولید شدن هستند که علاوه بر کاهش حجم محفظه سیلندر، توان و گشتاور بالاتری تولید می‌کنند و یا پیشرانه‌ها را به سیستم GDI مجهز می‌کنند. این قابلیت سبب می‌شود تا موتور خودرو علاوه‌بر کاهش مصرف سوخت، راندمان بیشتری هم داشته باشد.
تکنولوژی قدیمی و خودروهای پر مصرف، چه تاثیری بر قیمت بنزین خواهند گذاشت؟
در صنعت خودروسازی کشور ما به دلیل استفاده از تکنولوژی قدیمی و عدم وجود بازار رقابتی، تلاشی برای بهبود تکنولوژی صورت نگرفته و در نتیجه همین موضوع شاهد تولید خودروهایی با مصرف سوخت بالا هستیم. از سوی دیگر شرایط بد اقتصادی مردم روند اسقاط خودرو را کند کرده به نحوی که خودروهای دهه 70 هنوز در خیابان‌های کشور حضور دارند و مالکین آن‌ها قادر به خرید محصولات جدید نیستند.
در گزارشی که چندی پیش از سوی مرکز پژوهش‌های مجلس منتشر شد، به این نکته اشاره شده بود که در ایران به ازای هر نفر، روزانه حدود 0.95 لیتر بنزین و 0.88 لیتر گازوئیل مصرف می‌شود. مصرف روزانه سوخت‌های فسیلی در ایران تقریبا دو برابر متوسط جهانی و 4 برابر متوسط اروپا است.
در متن این گزارش آمده است که رشد مصرف بنزین در ۳۰ سال گذشته در ایران حدود ۲۶۵ درصد بوده است؛ درحالی‌که کشورهای ترکیه، آلمان و فرانسه در ۳۰ سال گذشته رشد منفی در مصرف بنزین را تجربه کردهاند و مصرف بنزین خود را کنترل کردهاند که در اروپا این امر سبب بسته شدن بعضی از واحدهای پالایشگاهی شده و بعضی دیگر از پالایشگاه‌ها نیز با تغییر کاربری، به پالایشگاه‌های زیستی (Bio-refinery) تبدیل شده‌اند.
در واقع شاید دولت فکر می‌کند که با توجه به قیمت ارزان بنزین در سراسر ایران و مصرف بالای آن، مردم به فکر صرفه جویی نیستند و قصد دارد با افزایش قیمت بنزین، مانع از هدر رفت بیهوده بنزین شود. اگرچه این موضوع تا حدودی درست است اما متهم اصلی این پرونده خودروهای فرسوده و پر مصرف داخلی هستند. اگرچه دولت مصرف بنزین در کشور را به خوبی رصد می‌کند، اما به راحتی از کنار تولید خودروهای پرمصرف می‌گذرد. به عنوان مثال در استانداردهای 85 گانه تعریف شده برای تولید خودرو، چندان به به موضوع سوخت اهمیت داده نشده و سخت‌گیری‌های لازم به خودروساز گرفته نمی‌شود.
مصرف بنزین در ایران 3 برابر میانگین جهانی است!
طبق آمار مرکز پژوهش‌های مجلس، متوسط مصرف خودروها در داخل کشور، 3 برابر بیشتر از متوسط مصرف جهانی است؛ در حالی که خودروهای داخلی باید در هر 100 کیلومتر نهایتا 5 لیتر بنزین بسوزاند، در حال حاضر خودروها 10 تا 12 لیتر بنزین مصرف می‌کنند، شرایط برای خودروهای توربو حتی بدتر هم هست و مصرف سوخت آن‌ها گاهی به ازای هر 100 کیلومتر به 15 لیتر هم می‌رسد. بدین ترتیب به نظر می‌رسد اگر مصرف بالای سوخت خودروهای داخلی اصلاح شود و شهروندان بین خودروهای کم مصرف و پر مصرف حق انتخاب داشته باشند، شاید دیگری نیازی به افزایش نامتعارف قیمت بنزین نباشد.
در حال حاضر بسیاری از کشورها در راستای اهداف زیست محیطی، تولید و استفاده از خودروهای بنزینی را کاهش داده‌اند و با دادن تسهیلات ویژه، مردم را به خرید خودروهای برقی ترغیب کردهاند. البته این موضوع هم توسط وزارت صمت کشورما در حال پیگیری شدن است، اما نیاز است تا با همکاری وزارت نیرو، به سرعت آن افزوده شود.
سه نرخی شدن قیمت بنزین، راهکاری برای کنترل مصرف سوخت
به هرحال اگر دولت بخواهد برای اجتناب از تشویش اذهان، قیمت بنزین را افزایش ندهد؛ احتمال سه نرخی شدن بنزین از بین نخواهد رفت. رضا نیکزاد، عضو هیأت مدیره انجمن صنفی CNG هم به احتمال افزایش قیمت بنزین واکنش نشان داد و راهکار مناسب برای کاهش مصرف سوخت را، سه نرخی شدن بنزین دانست. به گفته وی در حال حاضر یک نرخ دولتی داریم و یک نرخ آزاد، حال اگر نرخ سومی هم اضافه شود جامعه دچار التهاب و چالش‌های روانی نمی‌شود. با این ترفند اگر کسی بخواهد بیش‌از مصرف معقول از جایگاه‌های سوخت، بنزین برداشت کند، باید سراغ بنزین با نرخ آزاد برود.
همچنین با سه نرخی شدن بنزین و برداشتن کارت سوخت جایگاه‌ها، اغلب مردم که در استفاده از بنزین صرفه جویی می‌کنند و همان سهمیه‌ای که دولت برایشان در نظر گرفته، کفایت خواهد کرد. در نتیجه گروه دیگری که پر مصرف هستند و وضعیت مالی خوی دارند، با نرخ آزاد بنزین مورد نیاز خود را تهیه خواهند کرد. از سوی دیگر افرادی که برای ارائه خدمات، مدام مجبور به استفاده از خودرو هستند، می‌توانند از محصولات دوگانه سوز استفاده کنند.
نیکزاد معتقد است در طی سالیان اخیر مردم منتظر سه نرخی شدن بنزین بوده‌اند و احتمال وقوع چنین اقدامی از سوی دولت را دارند.
