گجت نیوز آخرین اخبار تکنولوژی، علم و خودرو 
باستان شناسان به شواهدی از قدیمی ترین سکونتگاه انسانی در ایران دست یافته‌اند که ممکن است شما را شگفت‌زده کند.
بر اساس شواهد باستان شناسی، غار قلعه کرد در استان قزوین به عنوان قدیمی ترین سکونتگاه انسانی در ایران معرفی شده است. در ادامه این مطلب با این غار بیشتر آشنا خواهید شد.
غار قلعه کرد؛ نگین طبیعت قزوین
در دل طبیعت زیبای غرب استان قزوین، در فاصله ۲۰ کیلومتری از جاذبه گردشگری برج‌های دوگانه خرقان، غار تاریخی قلعه کرد قرار گرفته است. این غار که در دهستان حصار از توابع بخش مرکزی شهرستان آوج واقع شده، از لحاظ موقعیت جغرافیایی در نقطه تلاقی رشته‌کوه البرز، زاگرس و فلات مرکزی ایران قرار دارد و همین امر بر اهمیت تاریخی و طبیعی آن افزوده است.
برای رسیدن به این غار شگفت‌انگیز، باید به ارتفاع ۲۰۶۴ متری از سطح دریا صعود کنید. دهانه وسیع غار شما را به تالاری بزرگ و هزار متر مربعی دعوت می‌کند. این غار که قدمتی بیش از چهل میلیون سال دارد، یکی از عجایب طبیعی منطقه است و فرصتی استثنایی برای کاوش در اعماق زمین. کشف دست‌افزارهای سنگی متعدد در دو فصل نخست کاوش، اهمیت این غار را در مطالعات باستان‌شناسی دوچندان کرد و انگیزه‌ای شد تا کاوش‌ها در مراحل بعدی نیز ادامه یابد.
این غار به دلیل وجود چاهی ۱۲ متری در ابتدای مسیر، یکی از غارهای چالش‌برانگیز و خطرناک ایران محسوب می‌شود. پس از گذر از این چاه، به تالاری وسیع با ابعاد تقریبی ۵۰ در ۲۰ متر و ارتفاعی حدود ۲۰ متر می‌رسیم. با توجه به این شرایط، ورود به این غار بدون تجهیزات مناسب و آموزش‌های تخصصی غارنوردی، بسیار خطرناک بوده و جان انسان را تهدید می‌کند. با این حال، همین چاه طبیعی به عنوان یک مانع، این غار را از دستبرد افراد سودجو حفظ کرده است.
این غار با قدمتی حدود چهار میلیون سال، گنجینه‌ای از تاریخ زمین است که به دوران سوم زمین‌شناسی تعلق دارد. رطوبت نسبتا بالا و دمای معتدل بین ۱۵ تا ۲۰ درجه سانتی‌گراد در دل این غار حکم‌فرماست و آن را به پناهگاهی امن برای خفاش‌ها تبدیل کرده است.
این غار از دیرباز به عنوان زیستگاه نئاندرتال‌ها شناخته شده است. پژوهشی مشترک بین ایران و فرانسه با انتشار مقاله‌ای در نشریه باستان‌شناسی پارینه‌سنگی، نشان داده است که قدمت سکونت انسان در فلات ایران حداقل به ۴۵۰ هزار سال پیش بازمی‌گردد. این کشف مهم، به سرپرستی حامد وحدتی‌نسب از دانشگاه تربیت مدرس و همکاری ژیل بوریون از مرکز ملی تحقیقات علمی فرانسه، صورت گرفته و گواهی بر قدمت حضور انسان در این منطقه است.
قدیمی ترین سکونتگاه انسانی در خاورمیانه
این پژوهش نشان می‌دهد که غار کشف شده، قدیمی ترین سکونتگاه انسانی در خاورمیانه است. یافته‌های جدید، تاریخ حضور انسان در این منطقه را به طور قابل توجهی به عقب‌تر می‌برد و حدود ۳۰۰ هزار سال به قدمت شناخت ما از سکونت انسان در این منطقه می‌افزاید.
کاوش‌های مشترک ایران و فرانسه در غار قلعه‌کرد آوج از سال ۱۳۹۷ آغاز شد و در سال ۱۳۹۹ با کشف دندان یک کودک نئاندرتال ۱۵۵ هزار ساله به دستاورد مهمی رسید. این کشف که در موزه قزوین به نمایش گذاشته شده، نشان از قدمت سکونت انسان در ایران دارد. با این حال، شیوع بیماری کرونا، به مدت سه سال وقفه‌ای در کاوش‌ها ایجاد کرد. در این مدت، پژوهشگران فرصت یافتند تا با استفاده از روش‌های مختلف، سن دقیق‌تر لایه‌های باستانی را تعیین کنند.
با توجه به قدمت زیاد آثار فرهنگی یافت‌شده در غار قلعه‌کرد، محققان برای تعیین دقیق سن این آثار، از روش‌های پیشرفته‌ای مانند تشدید چرخش الکترون (ESR) و اورانیوم/توریم استفاده کرده‌اند. نتایج اولیه این مطالعات، سن نهشته‌های فرهنگی این محوطه را بیش از ۴۰۰ هزار سال برآورد می‌کند. این کشف مهم، غار قلعه‌کرد را به عنوان قدیمی ترین سکونتگاه شناخته‌شده بشر در ایران معرفی می‌کند.
وحدتی‌نسب سرپرست تحقیقات، با اشاره به ابزارهای سنگی کشف شده در غار و سن بسیار بالای لایه‌های باستانی، اظهار داشت: نتایج بدست آمده نشان می‌دهد که غار قلعه‌کرد نه تنها زیستگاه انسان‌های نئاندرتال بوده، بلکه پیش از آن‌ها نیز گونه‌های دیگری از انسان‌ها مانند انسان‌های هایدلبرگ یا حتی انسان‌های راست‌قامت در این منطقه سکونت داشته‌اند. بررسی بقایای جانوری نیز نشان می‌دهد که در گذشته‌های دور، گونه‌های جانوری متنوعی از جمله دو نوع اسب منقرض شده، گوزن، خرس قهوه‌ای و کرگدن در این منطقه زندگی می‌کرده‌اند.
وحدتی‌نسب با تأکید بر اهمیت این محوطه باستانی گفت: برای کشف کامل اسرار نهفته در غار قلعه‌کرد، حداقل به ۱۰ سال کاوش مستمر نیاز داریم. شواهد دو فصل نخست کاوش به روشنی نشان می‌دهد که این منطقه قدیمی ترین سکونتگاه شناخته‌شده انسان در فلات ایران است.
وی افزود: نئاندرتال‌ها، گونه‌ای از انسان بودند که پیش از ما در این منطقه زندگی می‌کردند. آن‌ها حدود ۲۵۰ هزار تا ۴۰ هزار سال پیش در این سرزمین می‌زیستند و به شکار می‌پرداختند. نئاندرتال‌ها معمولاً در گروه‌های کوچک زندگی می‌کردند و احتمالاً با ورود انسان‌های هوشمند، به تدریج منقرض شدند.
بازسازی‌های انجام شده نشان می‌دهند که این گونه انسانی از نظر فیزیکی و رفتاری به انسان‌های امروزی بسیار نزدیک بوده است. با این حال، تفاوت‌هایی نیز در اندازه جمجمه و ساختار بدن وجود داشته است. آن‌ها قد کوتاه‌تر بوده و همچنین بدن عضلانی‌تر و جمجمه‌ای متفاوت با انسان‌های امروزی داشته‌اند.