بررسی دانشمندان نشان میدهد که سیگنال Wow توسط موجودات هوشمند فضایی به زمین ارسال نشده است. هرچند که منشاء اصلی سیگنال نیز باعث شگفتی شما خواهد شد.
دانشمندان پس از چندین دهه به این نتیجه رسیدهاند که سیگنال Wow نشانه تلاش موجودات فضایی برای ارتباط با زمین نیست. این در حالی است که در سال ۱۹۷۷ دانشمندان این سیگنال خاص را دریافت کردند و تا چندین دهه بهعنوان قویترین نشانه مربوط به وجود موجودات فضایی محسوب میشد؛ اما منشاء اصلی این سیگنال چیست؟
ارتباط سیگنال Wow با موجودات فضایی متمدن به باریکی یک مو رسیده است
در آگوست 1977 اخترشناسی بهنام جری اهمن در حال کار روی پروژه جستجوی هوش فرازمینی (SETI) بود که ناگهان اتفاقی عجیب رخ داد. او دادههای دریافت شده توسط تلسکوپ رادیویی Big Ear دانشگاه اوهایو را بررسی میکرد؛ اما برای مدت ۷۲ ثانیه سیگنالی دریافت کرد که با نمونههای عادی فوقالعاده فرق داشت. این سیگنال از برج قوس ارسال میشد و نسبت به نویز پسزمینه فضایی تا ۳۰ برابر قویتر بود.
همچنین این سیگنال در فرکانس بسیار خاص ۱۴۲۰ مگاهرتز ارسال شده بود. در آن زمان اهمن فوقالعاده شگفتزده شده بود و مطمئن بود که پیامی را از سمت موجودات فضایی هوشمند دریافت کرده است. به همینخاطر دور سیگنال دریافتی خط کشید و کلمه Wow را برای نشان دادن تعجب خود در کنار آن نوشت. از آن زمان نیز سیگنال Wow توجه بسیاری از علاقهمندان به موجودات فضایی هوشمند را جلب کند.
البته یک نکته خاص باعث شد در رابطه با پیام موجودات فضایی تردید ایجاد شود. هیدروژن نیز بهصورت طبیعی امواج رادیویی را در همین فرکانس ارسال میکند. به همینخاطر گروهی از دانشمندان اعلام کردند که احتمال دارد سیگنال واو به یک پدیده طبیعی مربوط باشد. هرچند در سمت مقابل گروهی از اخترشناسان میگفتند که هیدروژن بیشتر از هر عنصر دیگری در جهان وجود دارد و طبیعی است که موجودات فضایی از آن برای ارتباط با زمین استفاده کنند.
با همه اینها، سیگنال Wow در طول چند دهه گذشته هرگز تکرار نشده است تا دانشمندان بیشتر به ارتباط آن با موجودات هوشمند فضایی شک کنند. اخیرا نیز گروهی از اخترشناسان بهسرپرستی یک استاد علوم سیارهای بهنام Abel Mendez یک تئوری عجیب را در رابطه با منشاء سیگنال واو ارائه دادهاند. بهباور دانشمندان سیگنال دریافتی در نتیجه یک انفجار اشعه گاما مربوط به یک مگنتار و برخورد پرتوهای آن با ابری از هیدروژن سرد ایجاد شده است.
مگنتار یک نوع ستاره نوترونی است که میدان مغناطیسی فوقالعاده قدرتمندی دارد و معمولا بهخاطر انفجارهای شدید شناخته میشود. بهباور دانشمندان گذر پرتوهای انفجار مگنتار از ابر هیدروژنی پدیدهای بسیار نادر است. به همینخاطر شگفتآور است که چند دهه پیش دانشمندان توانسته بودند سیگنالهای مربوطه را دریافت کنند. هرچند سوال مهم اینجاست که دانشمندان چطور به چنین پاسخ عجیبی در رابطه با سیگنال Wow رسیدهاند.
مندز و همکارانش در حال بررسی دادههای آرشیو شده رصدخانه Arecibo بودند که بهصورت اتفاقی با هشت سیگنال مشابه Wow مواجه شدند. همه این سیگنالها نیز تقریبا در فرکانس ۱۴۲۰ مگاهرتز قرار داشتند و بین فوریه و می ۲۰۲۰ دریافت شده بودند. دادههای دریافتی نشان میداد که این سیگنال ها تقریبا بین ۲ تا ۳ دقیقه طول کشیده بودند. نکته مهم اینجاست که بسیاری از این سیگنالها در بازههای زمانی کوتاهمدت دریافت شده بودند. همین نیز تاییدی بود بر این باور که بهاحتمال زیاد منشاء طبیعی دارند.
البته سیگنالهای دریافتی در سال ۲۰۲۰ بین ۵۰ تا ۱۰۰ برابر ضعیفتر از سیگنال Wow هستند، اما چنین چیزی نمیتواند ارتباط سیگنال پیشین با موجودات فضایی هوشمند را تایید کند. تنها تفاوت بین سیگنالها اینجاست که پشت نمونههای جدید یک مگنتار قدرتمند قرار نداشته است. بهباور دانشمندان اگر سیگنالهای جدید فقط چند دقیقه بیشتر پرتو دریافت میکردند، ما میتوانستیم سیگنالهای Wow جدیدی داشته باشیم.
بهباور مندز وجود یک مگنتار شناخته نشده که در فواصل زمانی گوناگون پرتوهای قدرتمند گاما را روانه فضا میکند، برای خلق چنین سیگنالهایی کفایت میکند. در واقع در سال ۱۹۷۷ نیز تلسکوپ Big Ear بهصورت اتفاقی دقیقا در جهت انفجار مگتنار و ابر هیدروژنی مقابل آن قرار داشته است.
یک پدیده بیسابقه
ارائه نظریه جدید در رابطه با طبیعی بودن سیگنال Wow و عدم ارتباط آن با موجودات فضایی باعث جلب توجه زیادی در اخبار نجوم شده است. بسیاری از اخترشناسان نظریه جدید را جذاب میدانند؛ اما برخی نیز در رابطه با جزئیات ارائهشده تردید دارند. باور و استدلالهای گروه دوم قطعا برای علاقهمندان به یوفو و موجودات فضایی جذابیت بیشتری دارد.
بهعنوان مثال مایکل گرت، رئیس کمیته دائمی جستجو برای حیات فرازمینی در آکادمی بینالمللی اخترشناسان دادههای ارائهشده را مشکوک میداند. بهباور وی دادهها تاحدودی دستکاری شدهاند تا به سیگنال Wow نزدیک باشند. امواج رادیویی ساطعشده از گاز هیدروژن در فرکانس دقیق ۱۴۲۰ مگاهرتز از نظر تئوری ممکن است؛ اما تاکنون چنین چیزی مشاهده نشده است.
همچنین برای اثبات نظریه جدید باید چندین نمونه از سیگنالها بهصورت همزمان دریافت شوند. آیا ممکن است که تلسکوپ Big Ear دقیقا در مسیر پرتوهای دریافتی از یک مگنتار قرار داشته و تنها یک سیگنال را دریافت کرده یا ویدیو موجود فضایی را ثبت کرده باشد؟
دکتر جیسون رایت، استاد اخرشناسی دانشگاه Penn State نیز از منتقدان نظریه ارائه شده در رابطه با سیگنال Wow است. بهباور وی برای درست بودن این نظریه باید شرایط فیزیکی بسیار خاص و حساسی همزمان شوند. تازه پس از آن نیز معلوم نیست که آیا چنین رخدادی ممکن باشد یا خیر.
ایوت سندز، اخترشناس رادیویی دانشگاه اورگان توضیح دیگری را برای ماجرای سیگنال Wow و پیام موجودات فضایی هوشمند ارائه میکند. بهباور وی این پیام منشاء فرازمینی ندارد و صرفا بهخاطر اختلالات رادیویی ایجاد شده است. با وجود همه انتقادات مطرح شده، مندز و همکارانش هنوز به نظریه خود باور دارند. گرچه آنها باید در آینده دادههای آرشیوی رصدخانه Arecibo را با دقت بیشتری بررسی کنند تا بلکه محل اصلی ارسالکننده سیگنالها شناسایی شود.
مسئله اینجاست که برای انجام چنینکاری دانشمندان به نقشهای با جزئیات بالا از آسمان نیاز دارند. در واقع آنها باید موقعیت ابرهای هیدروژنی را داشته باشند تا بتوانند مسئله را بررسی کنند. مندز بر این باور است که رصدخانه رادیویی آرایه بسیار بزرگ (دارای شبکهای از ۳۰ دیش رادیویی که در نیومکزیکو قرار دارد) میتواند در این زمینه بهآنها کمک کند.
علاوه بر اینها، پژوهشگران معتقد هستند که دادههای مشاهدهای مرتبط با تغییرات ابرهای هیدروژنی (مخصوصا میزان روشنایی آنها) میتواند بسیار ارزشمند باشد. به همینخاطر مندز از تمامی علاقهمندان درخواست کرده است تا به او در حل معمای سیگنال Wow کمک کنند.
بدینترتیب میتوان گفت که هنوز نظریه ارتباط سیگنال Wow با موجودات فضایی هوشمند بهطور کامل نمرده است.