انسان و البته بزرگترین سیاره ها و ستاره ها توانایی نزدیک شدن به سیاه چاله را ندارند؛ زیرا اسیر گرانش وحشتناک آن میشوند. با وجود این، ناسا توانسته صدای یک سیاه چاله را منتشر کند.
سیاه چاله یکی از جذابیتهای فضا محسوب میشود. این غولهای کیهانی میتوانند هر چیزی که به آنها نزدیک میشوند را ببلعند. در طول دهههای اخیر نیز دانشمندان زیادی سیاه چاله ها را بررسی کردهاند. هرچند هنوز سوالهای زیادی در رابطه با آنها بیپاسخ مانده است. با همه اینها ناسا اخیرا صدای یک سیاه چاله را منتشر کرده تا دید بهتری نسبت به یکی از عجیبترین پدیدههای جهان داشته باشیم.
ناسا توانسته صدای واقعی سیاه چاله را در فضا ضبط کند
ناسا توانسته با توجه به امواج صوتی دریافتی از یک سیاه چاله کلانجرم یک فایل صوتی عجیب را منتشر کند. امواج اشارهشده به سیاه چاله ای در مرکز خوشه کهکشان پرسیوس تعلق دارد که فاصله آن تا زمین به ۲۵۰ میلیون سال نوری میرسد. البته دانشمندان ناسا امواج دریافتی را طوری تغییر دادهاند که برای انسان قابل شنیدن باشد.
آنچه در فایل صوتی ناسا بهعنوان صدای سیاه چاله شنیده میشود واقعا عجیب است. نهتنها این صدا تاحدودی ترسناک بهنظر میرسد، بلکه حتی میتوان خشم سیاه چاله را در آن احساس کرد. البته شاید برخی افراد بگویند که در فضا سکوت کامل برقرار است و هیچ صدایی منتقل نمیشود. به همینخاطر صدای منتشر شده از سیاه چاله واقعی نیست. هرچند که چنین باوری توسط دانشمندان رد میشود.
اگر یک فضانورد در فضا فریاد بزند، کسی صدای او را نخواهد شنید. چراکه در فضای خلاء مولکولی برای انتقال امواج صوتی وجود ندارد. بخش زیادی از فضا را خلاء تشکیل میدهد؛ اما گازها و غبارهای بینستارهای را نباید نادیده گرفت. این غبارها در نتیجه نابودی ستارههای پیر و یا ایجاد ستارههای جدید ایجاد میشوند و توانایی انتقال امواج صوتی را دارند. هرچند ما نمیتوانیم آنها را بشنویم.
این ذرات فوقالعاده پراکنده هستند. در نتیجه امواج صوتی منتقل شده فرکانس بسیار پایینی دارند و انسان قادر نیست آنها را بشنود. گرچه میتوان با تجهیزات پیشرفته و فوقالعاده دقیق این امواج را دریافت و به محدوده شنوایی انسان رساند. برای اولینبار نیز در سال ۲۰۰۳ بود که اخترشناسان موفق شدند با یک کشف شگفتانگیز اخبار نجوم را به لرزه درآورند. آنها توانسته بودند امواج صوتی را در مقادیر بسیار زیاد گاز که در اطراف سیاه چاله کلانجرم مرکز خوشه کهکشانی پرسیوس قرار دارد کشف کنند.
این امواج پایینترین نتهای کشف شده توسط انسان در جهان هستند. طبیعتا اگر هم نزدیک این سیاه چاله باشیم، نمیتوانیم صدای خاصی را بشنویم. گرچه بهلطف تغییرات ایجاد شده توسط دانشمندان ناسا حالا میتوان آنچه در محیط میانکهکشانی رخ میدهد را تا حدودی احساس کرد.
البته صدای دریافت شده از سیاه چاله صرفا برای برطرف کردن کنجکاوی دانشمندان نیست، بلکه ارزش علمی نیز دارد. گاز و پلاسمایی که بین ستارگان یک خوشه کهکشانی قرار دارد نسبت به آنچه خارج از خوشه های کهکشانی قرار گرفته بسیار داغتر و متراکمتر است. به همینخاطر دانشمندان با نام فضای میانخوشه کهکشانی ماهیتی جداگانه را برای آن تعریف کردهاند.
انتشار امواج صوتی از طریق فضای میانخوشه کهکشانی یکی از مکانیزمهای جهان هستی برای افزایش دمای این بخش است. این اتفاق نیز با انتقال انرژی از طریق پلاسما رخ میدهد. از آنجایی که دما میتواند به شکلگیری ستارههای جدید کمک کند، امواج صوتی نیز ممکن است نقش فوقالعاده مهمی در شکلگیری خوشه های کهکشانی در بازههای بلندمدت داشته باشند.
اما ناسا چطور توانسته صدای یک سیاه چاله را دریافت کند؟ گرما به ما اجازه میدهد امواج صوتی را شناسایی کنیم. از آنجایی که فضایی میانخوشه کهکشانی فوقالعاده داغ است، در تصاویر پرتو ایکس بهشدت میدرخشد. در نتیجه دانشمندان توانستند با استفاده از تلسکوپ فضایی پرتو ایکس چاندرا امواج صوتی را شناسایی کنند. این تلسکوپ همچنین در فرآيند تبدیل این امواج به صدای قابل شنیدن نیز نقش مهمی ایفا کرد.
علاوه بر این، ناسا توانسته صدای سیاه چاله مرکزی کهکشان مسیه 87 را نیز دریافت کند. پیشتر تلسکوپ افق رویداد موفق شده بود با تصویربرداری مستقیم از این سیاه چاله تاریخساز شود. در واقع انسان توانسته بود اولین تصویر واقعی از سیاه چاله را مشاهده کند. هرچند که در همان زمان نیز چندین رصدخانه دیگر از جمله چاندرا بهبررسی امواج دریافتی از این سیاه چاله پرداخته بودند.
جالب اینجاست که در آن زمان سیاه چاله مرکزی مسیه 87 در حال پرتاب جتهای فوقالعاده قدرتمند به فضا بود. حتی بهخاطر یک توهم بصری اینگونه بهنظر میرسید که این جتها با سرعتی سریعتر از سرعت نور حرکت میکنند. چنین چیزی برای دانشمندان ناسا بسیار جذاب بود. به همینخاطر آنها تصمیم گرفتند صدای جتهای منتشر شده از سیاه چاله را نیز منتشر کنند.
البته توجه داشته باشید که صدای سیاه چاله اول با آنچه اکنون میشنوید کاملا فرق دارد. دادههای دریافتی از سیاه چاله خوشه کهکشانی پرسیوس امواج صوتی واقعی بودند. صدایی که ممکن است توسط یک موجود فضایی کاملا متفاوت با انسان شنیده شود. هرچند که صدای ساخته شده برای سیاه چاله مسیه 87 صرفا برپایه نور در فرکانسهای مختلف است.