فیلترینگ، تحریم و سیاست ایراناکسس، چگونه بر کاهش سهم زبان فارسی در وب تأثیر گذاشتهاند؟ اینجا به بررسی جامع دلایل و پیامدهای این بحران و ارائه راهکارهای بهبود وضعیت خواهیم پرداخت.
زبان فارسی، که زمانی جایگاه قابل توجهی در محتوای وب داشت، طی سالهای اخیر با افول چشمگیری مواجه شده است. با وجود تلاشهای صورت گرفته، سهم محتوای فارسی در وب از ۸ درصد در سال ۱۳۹۵ به کمتر از ۲ درصد در سال ۱۴۰۳ رسیده است. این کاهش شدید، جایگاه زبان فارسی را در پلتفرمهای جهانی مانند ویکیپدیا و موتورهای جستجو به شدت تحت تأثیر قرار داده است.
فیلترینگ، تحریم و سیاست ایراناکسس، وب فارسی را نابود کرده است!
دلایل مختلفی برای کاهش سهم زبان فارسی در وب ذکر شده است. از جمله مهمترین این دلایل میتوان به فیلترینگ گسترده، تحریمها و سیاست ایراناکسس کردن اشاره کرد. این عوامل به طور مستقیم بر تولید و دسترسی به محتوای فارسی در سطح جهانی تأثیر گذاشتهاند.
فیلترینگ گسترده شبکه های اجتماعی و موتورهای جستجو باعث شده است که کاربران ایرانی به سختی بتوانند به تولید و انتشار محتوایی با زبان فارسی بپردازند. همچنین، این محدودیتها دسترسی کاربران خارجی به محتوای فارسی را دشوار کرده و در نتیجه، دیده شدن زبان فارسی در سطح جهانی کاهش یافته است.
تحریمها نیز نقش مهمی در کاهش سهم زبان فارسی در وب داشتهاند. با توجه به تحریمهای مالی، بسیاری از کسبوکارهای اینترنتی ایرانی امکان استفاده از ابزارهای تبلیغاتی و بازاریابی در پلتفرمهای جهانی را از دست دادهاند. این امر باعث شده است که محتوای فارسی در رقابت با محتوای سایر زبانها ضعیفتر عمل کند.
سیاست ایراناکسس کردن نیز به عنوان یکی دیگر از عوامل کاهش سهم زبان فارسی در وب شناخته میشود. با اعمال این سیاست، بسیاری از سایتها و پلتفرمهای داخلی برای کاربران خارج از ایران قابل دسترسی نیستند. این امر باعث میشود که موتورهای جستجو نتوانند به طور کامل محتوای فارسی را ایندکس کنند و در نتیجه، زبان فارسی در نتایج جستجوها کمتر دیده شود.
در برخی موارد، آمارهای ارائه شده درباره سهم زبان فارسی در وب با یکدیگر تناقض داشتهاند. به عنوان مثال، ادعای افزایش سهم زبان فارسی در دوران دولت دوازدهم با واقعیتهای موجود همخوانی ندارد. این تناقضها نشان میدهد که اندازهگیری دقیق سهم زبان فارسی در وب کار دشواری است و عوامل مختلفی بر آن تأثیر میگذارند.
پیامدهای جدی کاهش سهم زبان فارسی در وب
کاهش سهم زبان فارسی در وب پیامدهای جدی برای جامعه ایرانی دارد. از جمله این پیمدها میتوان به محدود شدن دسترسی به اطلاعات، کاهش تولید علم و فناوری به زبان فارسی، و تضعیف هویت ملی اشاره کرد. همچنین، این امر باعث میشود که زبان فارسی در رقابت با زبانهای جهانی ضعیفتر شود و در درازمدت از بین برود.
زبان فارسی با وجود رسیدن به یک میلیون مقاله در ویکیپدیا، موفقیت چشمگیری را تجربه کرده است؛ اما این موفقیت که حاصل تلاش داوطلبانه است، نمیتواند جایگاه زبان فارسی را در اقتصاد جهانی محتوا تضمین کند. در واقع، با وجود داشتن میلیونها گویشور، زبان فارسی در عرصه جهانی بسیار ضعیف عمل کرده است.
فیلترینگ گسترده، بزرگترین مانع بر سر راه رشد زبان فارسی در وب است. این سیاست نه تنها دسترسی کاربران ایرانی به محتوای جهانی را محدود کرده، بلکه باعث شده است که ایران به عنوان یک تولیدکننده محتوای فارسی در سطح جهانی منزوی شود.
فیلترینگ پیامدهای مخربی بر زبان فارسی داشته است. اولا، این سیاست نوآوری و خلاقیت در تولید محتوا را کاهش داده است. ثانیا، فرصتهای درآمدزایی برای تولیدکنندگان محتوا را محدود کرده و انگیزه آنها را کاهش داده است. ثالثا، باعث مهاجرت دیجیتال تولیدکنندگان محتوا شده و در نتیجه، سرمایه انسانی این حوزه از کشور خارج شده است.
فیلترینگ، دربهای اقتصاد جهانی محتوا را به روی ایران بسته است
فیلترینگ باعث شده است که ایران نتواند از اقتصاد جهانی محتوا بهرهمند شود. در حالی که پلتفرمهای جهانی فرصت درآمدزایی بزرگی را برای تولیدکنندگان محتوای زبان فارسی فراهم میکردند، فیلترینگ این فرصت را از بین برده است.
سیاستهای داخلی مانند ایراناکسس کردن و ایجاد پلتفرمهای داخلی نیز به جای تقویت زبان فارسی، آن را تضعیف کرده است. این پلتفرمها محدود به مرزهای ایران هستند و نمیتوانند مخاطبان جهانی را جذب کنند.
برای تقویت زبان فارسی در سطح جهانی، ضروری است که ایران به اینترنت جهانی متصل شود و محدودیتهای فیلترینگ برداشته شود. این کار به تولیدکنندگان محتوا اجازه میدهد تا در بازار جهانی رقابت کنند و از فرصتهای درآمدزایی بهرهمند شوند.
آینده زبان فارسی به تصمیماتی که امروز گرفته میشود، بستگی دارد. اگر سیاستهای کنونی ادامه یابد، زبان فارسی به تدریج در جهان محو خواهد شد. اما اگر ایران به سمت باز شدن و تعامل با جهان حرکت کند، زبان فارسی میتواند به جایگاه واقعی خود در جهان دست یابد.