نماینده روسیه در سازمان بینالمللی انرژی اتمی، به زلزله اخیر سمنان که شایعه شده بود به واسطه آزمایش هستهای در ایران رخ داده است، واکنش نشان داد.
روز شنبه، مورخ ۱۴ مهر ماه سال ۱۴۰۳ دو زمین لرزه شهر آرادان، واقع در استان سمنان را لرزاند. با توجه به همزمان واقع شدن این زلزله با تهدیدهای اسرائیل در پاسخ به عملیات وعده صادق ۲ و تحرکات نظامی چند روز در خاورمیانه، این شایعه مطرح شد که ایران با دستیابی به سلاح هستهای، یک آزمایش سری انجام داده است.
این شایعات که بیشتر از سوی اسرائیل و کشورهای عربی بدان پرداخته شده بود، از تست زیرزمینی انفجار هستهای توسط جمهوری اسلامی ایران خبر داده بود. این تست تنها نوع آزمایش هستهای با کمترین آلودگی رادیواکتیو است که در صورت رعایت تمامی جوانب کمترین ضرر را برای محیط پیرامون برجای میگذارد.
پس از بالا گرفتن این موضوعات، میخائیل اولیانوف، نماینده روسیه در سازمان بینالمللی انرژی اتمی، با حضور در جلسه این سازمان در وین اتریش انجام آزمایش هستهای در ایران را تکذیب کرد.
تکذیب انجام آزمایش هستهای در ایران توسط نماینده روسیه در آژانس بینالمللی انرژی اتمی
میخائیل اولیانوف در واکنش به حادثه زمین لرزه 4.4 ریشتری ایران در تاریخ پنجم اکتبر با انتشار یک پست در شبکه اجتماعی X (توییتر سابق) نوشت: «گمانهزنیهایی وجود داشت که احتمالاً ناشی از آزمایشهای هستهای بوده است. پیمان جامع منع آزمایشهای هستهای، سیگنالهای ۲۵ ایستگاه خود را تجزیه و تحلیل کرد و به این نتیجه رسید که شکل موجهای ثبتشده با زمینلرزههای قبلی ایران مطابقت دارد.»
آزمایش هستهای زیرزمینی معمولا در تونلهایی در عمق ۲۰۰ تا ۸۰۰ متری انجام میشود. اطلاعات ثبت شده در مرکز لرزهنگاری دانشگاه تهران و مرکز لرزهنگاری اروپا و مدیترانه مستقر در فرانسه نشان میدهد که زلزله اول در عمق ۷ کیلومتری و زلزله دوم در عمق ۱۰ کیلومتری زمین رخ داده است.
اولیانوف، نماینده دائم روسیه نزد سازمانهای بینالمللی مستقر در وین، این آمار را با استناد به دادههای زمینلرزههای سمنان از سوی سیستم مانیتورینگ CTBT مورد بررسی قرار داده است. پیمان منع جامع آزمایشهای هستهای موسوم به “Comprehensive Nuclear Test-Ban Treaty) “CTBT) مستقر در وین اتریش که وظیفه نظارت بر عدم انجام آزمایشات هستهای را بر عهده دارد، از یک شبکه مانیتورینگ گسترده در سطح جهان برای رصد فعالیتهای هستهای استفاده میکند.
این کنوانسون در۲۰ شهریور ۱۳۷۵ مصادف با ۱۰ سپتامبر سال ۱۹۹۶ به عنوان یک معاهده چندجانبه به تصویب مجمع عمومی سازمان ملل رسید و از اواخر سپتامبر همان سال برای امضا در دسترس اعضاء قرار گرفت. این پیمان، کشورهای عضو را از هرگونه انفجار هستهای در هر مکانی تحت قلمرو یا کنترل دولت عضو منع میکند.
یکی از مهمترین ملزومات اجرای این پیمان استقرار سامانههای نظارت بینالمللی از جمله ایستگاههای لرزهنگاری مادون صوت است. در حال حاضر ٣٣٧ ایستگاه و مرکز جمعآوری دادههای اطلاعاتی در ٨٩ کشور جهان مستقر هستند که به صورت دقیق معیارهای مدنظر کنوانسیون منع جامع آزمایشهای اتمی در مناطق مختلف جهان را جمعآوری و به وین (مقر کنوانسیون منع جامع آزمایشهای اتمی) ارسال میکنند تا به صورت دقیق مورد تحلیل و بررسی قرار گیرد.
تاکنون ١٨٣ کشور کنوانسیون «سی تی بی تی» را به امضا رساندهاند و ١٦٤ کشور نیز آن را از تصویب مجالس قانونگذاری خود گذراندهاند تا وارد فرآیند اجرایی شود.