گجت نیوز آخرین اخبار تکنولوژی، علم و خودرو 
یکی از قایق‌های تندرو سپاه که از کلاس شهید سلیمانی به حساب می‌آید، شناور موشک انداز شهید ابومهدی المهندس است که مشخصات آن را در ادامه بررسی می‌کنیم.
وضعیت فعلی خاورمیانه بی‌شباهت به آتش زیر خاکستر نیست، چرا که هر لحظه ممکن است اقدام نسنجیده‌ای از جانب دشمن صورت بگیرد و کشورهای منطقه را به زحمت بیندازد. حمله موشکی ایران به اسرائیل و پاسخ متقابل صهیونیست‌ها در بامداد 5 آبان، حملات زمینی و هوایی به لبنان و حتی آتش برافروخته جنگ روسیه و اوکراین، پتانسیل آن را دارند که نه تنها خاورمیانه بلکه جهان را تحت تأثیر خود قرار دهند.
شناور موشک انداز شهید ابومهدی المهندس
امروزه در موقعیتی قرار داریم که نه تنها توان موشکی، بلکه سلطه بلامنازع در دریا، زمین و آسمان هم از اهمیت بسیاری برخوردار است. پر کردن زرادخانه‌ها با موشک‌های کروز، بالستیک و هایپرسونیک فتاح 1 چشمگیر است، اما نباید فراموش کرد که جنگ منحصر به پرتاب موشک نیست و دشمن گاهی از آسمان، گاه از دریا و راه‌های زمینی حمله می‌کند.
در کشوری زندگی می‌کنیم که از شمال و جنوب به آب دسترسی داریم و به همین خاطر نیروهای مسلح ایران باید به فکر طراحی و ساخت جنگ افزارهای مناسب دریا باشند. ناوشکن‌ها و قایق‌های موشک انداز، کشتی‌های جنگی و شناورهای مسلح، بخشی از تجهیزات نظامی و دفاعی است که نیروهای مسلح کشورمان به مدد هوش سرشار و تلاش مستمر مهندسان و دانشمندان، موفق به ساخت آن‌ها طی سالیان اخیر شده‌اند.
فهرست محتوا
نیم نگاهی به تولد شناور ابومهدی المهندس
شناور شهید سلیمانی
یکی از شناورهای مهم کشور که از کلاس شناورهای شهید سلیمانی به حساب می‌آید، شهید ابومهدی المهندس است که نخستین نمونه آن در سال 1401 به دل آب زد. شناور شهید سلیمانی را نیروهای سپاه و به پاس رشادت‌های این فرمانده بزرگ توسعه دادند و پس از آن موفق شدند، 4 فروند دیگر از آن را در برنامه خود بگنجانند. دومین شناوری که از این کلاس زاده شد، ابومهدی، یار و یاور حاج قاسم در جبهه مقاومت بود.
هر دو شناور ابومهدی و شهید سلیمانی از نوع کاتاماران یا دو بدنه هستند که به کمک یک قاب به یکدیگر متصل شده‌اند. بنابراین به گونه‌ای طراحی شده‌اند که کمترین میزان برخورد را با سطح آب داشته باشند. این شیوه طراحی بیشتر برای قایق‌های تندرو مسابقه‌ای کاربرد دارد و در چند شناور دیگر هم به کار رفته است.
شناور ابومهدی
مزایا و معایب بدنه شناور ابومهدی و شهید سلیمانی
از مزایای بدنه کاتاماران می‌توان به سرعت بیشتر (حدود 65 کیلومتر در ساعت) و سطح مقطعی بهتر اشاره کرد. در واقع سرعت این شناور نسبت به نمونه‌های استاندارد 10 تا 15 کیلومتر در ساعت بیشتر بوده و قسمت‌های جلوی ناو هم سطح مقطع راداری کمتری داشته و باعث می‌شود که ابومهدی دیرتر کشف شود.
البته در کنار مزایای فوق باید به معایب این بدنه هم اشاره کرد که مهم‌ترین آن محدود شدن فضای داخل است. با این اوصاف برای حمل سوخت بیشتر، حمل تدارکات و نیروهای اضافی و همچنین تعبیه تسلیحات مشکلاتی به وجود می‌آید. از دیگر معایب این بدنه باید به جنس آلومینیومی آن اشاره کرد که در برابر آتش سامانه‌های ضد کشتی دشمن، به شدت آسیب پذیر است.
در نتیجه باید اعتراف کرد که شناورهای کلاس شهید سلیمانی، ضمن بهره‌مندی از یکسری مزایا و امتیازات مثبت، کم و کاستی‌‌هایی خواهند داشت که توضیح دادیم. این نکته را نباید از یاد برد که بدنه‌های کاتاماران نسبت به بدنه متعارف شناورهای دیگر، سرعت تولید بیشتری دارند و این به نوبه خود امتیاز دیگری برای پروسه تولید محسوب می‌شود.
مشخصات فنی شناور
شناور ابومهدی المهندس، 250 تن وزن دارد و گرچه عضوی از خانواده شناورهای کلاس شهید سلیمانی است، اما 47 متر طول دارد که از طول 67 متری شناور سلیمانی کوتاه تر خواهد بود. همچنین شناور شهید سلیمانی مجهز به درب عقب برای پیاده و سوار کردن نیروهای ویژه است که این ویژگی هم در ابومهدی دیده نمی‌شود.
این شناور 250 تنی، مجهز به 4 پیشرانه دیزلی پیش رونده شده که ساخت ایران است. مشخصات زیادی از ابومهدی المهندس در دست نیست، اما طبق اعلام برخی منابع، بیشترین سرعت 65 و سرعت کروز 45 تا 50 کیلومتر عنوان شده است. (منظور از سرعت کروز، سرعت معمولی یک کشتی در حالت گشت‌زنی دریایی است) یکی از قابلیت‌های مهم شناور ابومهدی، برد 3700 کیلومتری آن است که برای شناوری در این حد و اندازه، مطلوب به نظر می‌رسد.
سامانه‌های راداری شناور ابومهدی المهندس
روی سقف پل فرماندهی شناور ابومهدی چندین سامانه اپتیکی و راداری دیده می‌شود که یکی از آن‌ها قطع به یقین رادار درگیری و هدایت آتش است. این رادار در باند X فعالیت می‌کند و بلااستثنا روی همه شناورهای موشک انداز ایرانی نصب شده تا موشک‌های ضد کشتی را به سمت اهداف دشمن، هدایت کنند.
علاوه بر این باید به یک رادار سفید رنگ دالاس داپلر اشاره کرد که نمی‌دانیم دقیقا به چه کاری می‌آید. شواهد نشان می‌دهد که این رادار جدید نیست و به احتمال زیاد یک رادار پالس داپلر قدیمی است که معلوم نیست سروکله‌اش از کجا پیدا شده! همچنین اثری از رادارهای آرایه فازی پیشرفته ساخت کشور روی شناور دیده نمی‌شود و به نظر می‌رسد در آینده نزدیک، رادارهای پیشرفته روی آن مستقر شوند.
شناور شهید سلیمانی قادر به حمل بالگرد بود و پد فرود داشت، اما این ویژگی از روی ابومهدی حذف شده است. گرچه شهید سلیمانی می‌توانست بالگرد حمل کند، اما به علت فقدان آشیانه مناسب، امکان حمل و فرود هواگرد روی آن وجود نداشت و نمی‌توانست در هوای طوفانی بالگرد را به خوبی نگه دارد.
از طرف دیگر شناور شهید سلیمانی برای اقیانوس ساخته نشده بود و به همین خاطر نیازی به حمل بالگرد نداشت. حیطه مأموریتی این شناور خلیج فارس و بخش‌هایی از دریای عمان بود. به همین خاطر نیروهای مسلح به این نتیجه رسیدند که پد فرود بالگرد را حذف کنند و به جای آن از 6 پرتابگر موشک کروز ضد کشتی بهره‌مند شوند.
موشک‌های کروز و پدافندی شناور ابومهدی
از جمله موشک‌های کروزی که از لانچرها شلیک می‌شوند، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- موشک کروز نور – یک کروز ضد کشتی هدایت رادار فعال با برد 120 تا 170 کیلومتری
- موشک ضد کشتی قادر – با سیستم هدایت رادار فعال با برد 300 کیلومتری
- موشک نصیر – با سیستم هدایت تصویرساز حرارتی با برد 120 تا 150 کیلومتر
طبق اعلام منابع داخلی، این شناور می‌تواند موشک‌های کروز تهاجمی با برد 750 کیلومتر را حمل کند، اما نوع این موشک‌ها مشخص نشده است. به هر حال این موشک کروز هم مثل نور، قادر و نصیر خواهد بود و در یکی از 6 لانچر این شناور قرار خواهد گرفت. ابومهدی نمی‌تواند موشک پدافندی عمود حمل کند و از این جهت با شناور شهید سلیمانی متفاوت است و در قسمت پشت پل فرماندهی آن موشک‌های پدافندی خانواده صیاد تا برد 150 کیلومتر کار گذاشته شده بودند.
یکی از مهم‌ترین دلایلی که باعث شده شناور ابومهدی المهندس فاقد موشک‌های پدافندی باشد، بدنه کاتاماران از جنس آلومینیوم نازک است. همان‌طور که گفتیم، آلومینیوم در برابر موشک‌های ضد کشتی دشمن مقاومت کمی داشته و در صورتی که یکی از آن‌ها به درون شناور نفوذ و به مرکز تجمع موشک‌ها اصابت کند، انفجار بزرگی رخ خواهد داد.
به همین دلیل است که در شناور ابومهدی، پرتابگرهای موشک در قسمت انتهایی مستقر شده تا در صورت درگیری، کمترین آسیب را دریافت کنند. به هر حال این محدودیتی برای ابومهدی است و باعث شده این شناور از موشک‌های پدافندی میان‌برد و دوربرد محروم بماند.
تنها موشک پدافندی که روی این شناور نصب شده، کوثر است که اطلاعاتی از آن نداریم. (یک موشک ضد کشتی کوثر هم داریم که با این نمونه فرق دارد) به نقل از برخی منابع، برد موشک پدافندی کوثر حدود 10 کیلومتر بوده و یک نسخه 17 کیلومتری هم دارد که به تأیید نرسیده است. نمی‌دانیم که سیستم‌های هدایتی این موشک چه هستند و فقط می‌دانیم که به شکل دو پرتابگر 4 تایی روی سقف نصب شده‌اند.
تسلیحات شناور ابومهدی المهندس
در قسمت جلویی شناور ابومهدی یک توپ 30 میلی متری خودکار بر روی یک نفربر BMP-2 روسی قرار گرفته است. (مشابه شهید سلیمانی) این توپ در اصل روی بالگرد میل 28 روسیه نصب شده و به همراه نفربر بی ام پی 2 به ایران آمده است. سرعت آتش توپ 30 م.م حداکثر 550 گلوله در هر دقیقه بوده و سرعت استاندارد آتش آن بین 200 تا 300 گلوله است.
برد این گلوله‌ها 4 کیلومتر و از نوع انفجاری آتش‌زا هستند. سیستم هدایتی این توپ روسی از نوع اپتیکی بوده که روی برجک نصب شده است. همچنین سیستم دید حرارتی و مسافت یاب لیزری هم به صورت از راه دور کنترل می‌شوند.
علاوه بر توپ 30 م.م خودکار، 4 توپ 20 میلی متری دیگر هم در چهار طرف ناو مستقر شده که برای درگیری‌های برد نزدیک از آن‌ها استفاده می‌شود. نوع توپ 20 م.م گاتلینگ سه لول بوده و براساس توپ گاتلینگ 3 لول M-197 ساخته شده است. این توپ نه تنها روی بالگرد کبرا آمریکا تعبیه شده، بلکه روی شناور شهید سلیمانی هم قرار دارد.
توپ 30 و 20 م.م خودکار شناور ابومهدی مجهز به سیستم هدایت آتش از راه دور هستند، اما رادار کشف و جستجو ندارند و به صورت خودکار نمی‌توانند روی هدف قفل شوند. به هر حال شناور ابومهدی المهندس دچار ضعف دفاع هوایی در برد متوسط و برد بلند است.
به معنای واقعی کلمه باید گفت که ابومهدی یک قایق تندرو بزرگ و مسلح بوده که سپاه توسعه داده است. در پایان باید مجددا به نقاط ضعف این شناورها اشاره کرد که مهم‌ترین آن‌ها ضعیف و آسیب پذیر بودن بدنه در مقابل آتش دشمن و موشک‌های ضد کشتی آن‌هاست. از ویژگی‌های مثبت این شناور هم باید به سطح مقطع راداری کم و سرعت بالا اشاره کرد.
