گجت نیوز آخرین اخبار تکنولوژی، علم و خودرو 
یکی از قدرتمندترین جنگ افزارهای جهان، موشک بالستیک قاره پیما است که در ادامه با ماهیت و نحوه عملکرد آن‌ها آشنا خواهیم شد.
مدتی پیش شاهد عبور پرتابه‌ای از آسمان شاهرود بودیم که گمانه‌زنی‌های فراوانی در رابطه با آن مطرح شد. عده‌ای معتقد بودند که این پرتابه یک موشک بالستیک قاره‌پیما است و گروهی دیگر باور داشتند که سامانه موشکی شاهرود در تعقیب یک ماهواره جاسوسی از اسرائیل بوده است.
منابع صهیونیستی در شبکه اجتماعی X ادعا کردند که ایران در حال آزمایش تست موشک بالستیک قاره پیما یا ICBM بوده است. در حمله موشکی که جمهوری اسلامی به اسرائیل انجام داد، به وضوح مشخص شد که قدرت موشکی ما می‌تواند دهان یاوه گوی رژیم صهیونیستی را گل بگیرد و اقتدار کشورمان را تضمین کند.
موشک بالستیک قاره پیما
در عملیات وعده صادق (2) دیدیم که موشک بالستیک سجیل و هایپرسونیک فتاح 1 با موفقیت توانستند از سد سامانه‌های پوشالی فلاخن داوود، پیکان و گنبد آهنین عبور کرده و به قلب تل آویو و حیفا اصابت کنند. در واقع این عملیات غرورآفرین به اسرائیل و متحدان خوش خیالش ثابت کرد که نباید توان نظامی ما را کوچک بشمارند.
امروز در نقطه‌ای ایستاده‌ایم که با افتخار می‌توانیم از زرادخانه‌های مملو از موشک صحبت کنیم و به تسلیحات مخوف و قدرتمندی مثل خرمشهر 4، قدر و عماد تکیه بزنیم. ایران با ساخت موشک‌های فراصوت فتاح 1 و 2 به جهانیان ثابت کرده است که در لبه فناوری ساخت چنین جنگ افزارهایی قرار دارد.
همان‌طور که گفتیم، اوایل آبان ماه شاهد پرتاب یک موشک از سایت موشکی شاهرود بودیم که باعث شد ابهاماتی برای مردم به وجود بیاید. علیرغم اینکه هیچ کس ماهیت دقیق این پرتابه را مشخص نکرده، اما می‌توان به بررسی حدس و گمان‌های پیرامون آن پرداخت. پیش از اینکه وارد بحث اصلی موشک قاره پیما شویم، وظیفه خود می‌دانیم تا به معرفی مختصر موشک‌های بالستیک بپردازیم.
فهرست محتوا
موشک بالستیک و نحوه عملکرد آن
برای اینکه بتوانید نحوه عملکرد یک موشک بالستیک را درک کنید، باید شلیک آن را به یک گلوله اسلحه تشبیه کنیم. فرض کنید که یک گلوله از لوله اسلحه کلاشینکف خارج می‌شود و به مسیر مستقیم خود ادامه می‌دهد. این گلوله به کمک گاز باروت پرتاب خواهد شد و پس از اخراج از لوله، مسیر صاف و مستقیمی را تا اصابت به هدف طی می‌کند.
موشک بالستیک هم دقیقا مشابه گلوله است. به عبارت بهتر، خط سیر آن‌ها بالستیک بوده و به محض اینکه سوخت تمام می‌شود، همچنان به سرعت خود ادامه می‌دهند تا جایی که متوقف شوند. سوخت که تمام می‌شود، دیگر تغییر مسیر ممکن نیست و برای موشک‌های بالستیک، این جاذبه زمین و سرعت اولیه است که پرتابه را هدایت می‌کند.
پرتابه‌های بالستیک قادر به حمل انواع کلاهک شیمیایی، بیولوژیکی و حتی هسته‌ای هستند. در واقع موشک بالستیک از لانچر یا سیلوی ثابت زمینی شلیک می‌شود و به صورت عمود به سمت خارج شدن از جو زمین می‌رود. بعد از اینکه سوخت تمام می‌شود، شیرجه می‌زند و در این موقعیت به کمک جاذبه زمین و با سرعت بالا به هدف می‌خورد.
موشک قاره پیما چیست؟
امیدواریم که متوجه طرز کار موشک‌های بالستیک شده باشید. حالا که راجع به عملکرد این سلاح اطلاعات مفیدی به دست آوردیم، وقت آن رسیده تا راجع به موشک قاره پیما صحبت کنیم. موشک بالستیک قاره پیما که به اختصار ICBM نامیده می‌شود، یک سلاح قدرتمند و خطرناک با قابلیت حمل کلاهک اتمی است که چندین کشور ابرقدرت مجهز به آن هستند.
کشورهای دارنده این موشک می‌توانند در کمتر از یک ساعت، هر کشوری را که اراده کنند مورد هدف قرار دهند. برای مثال چینی‌ها به تازگی از موشک قاره پیما اتمی دانگ فنگ 41 رونمایی کرده‌اند که می‌تواند در کمتر از 35 دقیقه به سواحل غربی ایالات متحده آمریکا برسد.
پیشینه موشک‌های قاره پیما
اولین بار این آلمان‌های نازی بودند که موفق شدند ایده ساخت چنین سلاحی را مطرح کنند. آن‌ها قصد داشتند با ساخت چنین موشکی به ایالات متحده آمریکا حمله کنند. به همین خاطر سراغ یک پروژه جاه طلبانه به نام A9/10 رفتند. اگر در آن زمان ژرمن‌ها می‌توانستند این طرح روی کاغذ را تبدیل به واقعیت کنند، آمریکا چاره‌ای جز تماشای اصابت موشک‌ها نداشت!
به هر حال آلمان نتوانست این پروژه را به سرانجام برساند و بعد از اینکه جنگ جهانی دوم به پایان رسید، غرب و روسیه به کمک مهندسان آلمانی توانستند از اولین موشک بالستیک قاره پیما خودشان رونمایی کنند. البته پیش از آمریکا، این روس‌ها بودند که از نخستین قاره پیما جهان با نام R-V Semyorka رونمایی کردند. موشک آن‌ها حدود 6000 کیلومتر برد داشت و در سال 1957 میلادی آزمایش شد. آمریکا هم تنها دو سال پس از این آزمایش موفق توانست از اولین قاره پیما خود با نام اطلس SM-65 پرده بردارد.
قاره پیماها چه مشخصاتی دارند؟
حدود 67 سال است که از آزمایش نخستین موشک بالستیک قاره پیما روسیه می‌گذرد و در این هفت دهه سپری شده، فناوری توسعه چنین تسلیحات دوربرد و بازدارنده‌ای پیشرفت کرده است. اولین نمونه‌های قاره پیما یا ICBM دایره خطای زیادی داشتند و به محض اصابت، محدوده چند کیلومتری و بزرگی را هدف قرار می‌دادند.
همچنین بالستیک‌های اولیه قادر به حمل یک کلاهک بودند و در سیلوهای بزرگ نگهداری می‌شدند. برد آن‌ها حداکثر 6 هزار کیلومتر بود و مشخصات ابتدایی دیگری داشتند. امروزه شاهدیم که دایره خطای چنین موشک‌هایی کمتر از 200 متر شده و البته که این موضوع هیچ اهمیتی نخواهد داشت. (در حال حاضر کشورهای دارنده قاره پیما مجهز به کلاهک اتمی هستند و برای یک موشک اتمی فرقی نمی‌کند که کجا اصابت کند، زیرا هر نقطه‌ای که برخورد کند تا کیلومترها آن طرف‌تر را نابود می‌کند)
پیشرفت بعدی که حاصل شده، افزایش برد بالستیک‌های قاره پیما از 6000 کیلومتر به 10 تا 12 هزار کیلومتر بوده است. هم اکنون موشک اتمی DF-41 می‌تواند با برد 10 هزار کیلومتری از هر سامانه پدافندی به راحتی عبور کند و هیچ سیستمی قادر به رهگیری آن نیست.
علاوه بر این موشک‌های قاره پیما امروزی مجهز به کلاهک‌های چندگانه یا MIRV هستند که می‌توانند چندین کلاهک مستقل دیگر را با خود حمل کنند. هر یک از این کلاهک‌ها به طور مستقل می‌تواند یک هدف مستقل را هدف قرار دهد. سرعت این موشک‌ها هم ارتقا یافته و هم اکنون بهترین آن‌ها می‌تواند به 25 ماخ برسد.
امکان رهگیری موشک‌های قاره پیما وجود دارد؟
امروزه سامانه‌های پدافندی با اینکه پیشرفت‌های زیادی داشته‌اند، اما قادر به رهگیری سلاح‌های قاره پیما نیستند. البته بعضی از نمونه‌های قدیمی مثل موشک تیتان آمریکا را می‌توان تحت شرایطی مهار کرد، اما در حالت کلی امکان رهگیری وجود نخواهد داشت. همچنین امکان منهدم کردن کلاهک‌ها پس از جدا شدن از کلاهک اصلی وجود دارد.
از مهم‌ترین مزایای بالستیک‌های قاره پیما، اندازه و ابعاد کوچک آن‌هاست؛ برای مثال موشک R-7 روسی 34 متر طول داشت، در حالی که موشک M-51 از زیردریایی قابل شلیک است و تنها 12 متر طول دارد. امروزه کشورهای دارنده چنین سلاحی می‌توانند از سیلوهای ثابت، پشت کامیون‌ها یا زیردریایی‌ها آن‌ها را شلیک کنند.
به بالستیک‌های قاره پیمایی که از طریق زیردریایی‌ها پرتاب می‌شوند، SLBM می‌گویند. رهگیری این گروه از موشک‌ها دشوارتر است، چرا که از سکوی زیردریایی‌های رادارگریز شلیک می‌شوند. به طور کلی این نوع از سلاح‌ها عامل بازدارنده و مهمی برای کشورها به حساب می‌آیند و تنها چند کشور از جمله آمریکا، روسیه و چین مجهز به آن هستند.
کشورهای دارنده موشک قاره پیما
همچون موشک‌های هایپرسونیک، تعداد کشورهایی که قاره پیما دارند اندک است. از جمله این کشورها باید به روسیه، چین، فرانسه، اسرائیل، هند، کره شمالی، بریتانیا و آمریکا اشاره کرد. از آنجایی که هزینه تحقیق و توسعه این سلاح زیاد است و نیروی متخصص می‌خواهد، هنوز فناوری آن به صورت عمومی در دسترس قرار نگرفته است.
هزینه هر تیر موشک بالستیک قاره پیما و بودجه‌ای که صرف تحقیق و توسعه آن‌ها می‌شود بسیار زیاد است و برای مثال توسعه موشک تریدنت 2 حدود 37 میلیون دلار خرج برداشته است.
آیا ایران قاره پیما دارد؟
ویدیویی که از شاهرود منتشر شد، نشان می‌داد که یک پرتابه بر فراز آسمان این شهر در حال پرواز است. ساعاتی قبل از اینکه این موشک رویت شود، فرمانده هوافضا سپاه در پستی نوشت:
چشمانتان را که در این شب‌های ناآرام بی‌وقفه در حال رصد هوا و فضا هستند، کور خواهیم کرد تا از رویت آنچه به سوی شما می‌آید، فارغ شوید. شریان خون رسان قدرتتان را قطع و مولفه‌های قدرتتان را ناتوان خواهیم کرد و جهان شاهد این شگفتی خواهد بود.
کارشناسان در فضای مجازی و رسانه‌های خبری ادعاهای زیادی مطرح کردند که به سه مورد از مهم‌ترین آن‌ها اشاره خواهیم کرد: اول از همه گروهی از کارشناسان ادعا کردند که این پرتابه یک موشک بوده که ماهواره جاسوسی اسرائیل را هدف قرار داده است. رد یا تأیید این ادعا از عهده ما خارج است.
گروهی دیگر از کارشناسان گفتند که اسرائیل در حمله 5 آبان به ایران مدعی شده است که توانسته سامانه‌های موشکی واقع در شاهرود را تخریب کند و پرتاب یک موشک از این پایگاه، نشان می‌دهد که ادعاهای صهیونیست‌ها بی‌پایه و اساس است. در نهایت سومین گروه مدعیان، منابع عبری بودند که به صراحت اعلام کردند که این پرتابه یک موشک بالستیک قاره پیما بوده است. از طرف دیگر بعضی هم اعتقاد دارند که ایران در حال آزمایش موشک خرمشهر 4 با سوخت مایع است.