گجت نیوز آخرین اخبار تکنولوژی، علم و خودرو 
شاید برای شما هم سوال شده باشد که زیردریایی های نظامی چه ویژگی‌هایی دارند و تا چه عمقی می‌توانند نفوذ کنند؟ پاسخ سوال شما، اینجاست!
در سال ۲۰۲۳، جهان با حادثه غم‌انگیز زیردریایی اوشن‌گیت شوکه شد. این زیردریایی که برای رسیدن به عمق خیره‌کننده ۴۰۰۰ متری طراحی شده بود، قصد داشت به محل غرق شدن کشتی تایتانیک در عمق تقریبی ۳۸۰۰ متری اقیانوس اطلس برسد. با اینکه این زیردریایی بسیار پیشرفته بود، ممکن است این سوال برایتان پیش بیاید که زیردریایی های نظامی حداکثر تا چه عمقی می‌توانند به زیر آب بروند؟
نیروی دریایی آمریکا اعلام کرده که ۴ زیردریایی با موشک‌های هدایت‌شونده، ۱۴ زیردریایی با موشک‌های بالستیک و ۵۳ زیردریایی تهاجمی در اختیار دارد. هرکدام از این زیردریایی‌ها برای ماموریت‌های خاص طراحی شده‌اند و امکانات متفاوتی دارند. اما به دلیل محرمانه بودن اطلاعات نظامی، پاسخ دقیقی به این سوال که زیردریایی‌های نظامی تا چه عمقی می‌توانند بروند، وجود ندارد.
با این حال، می‌توانیم اطلاعات موجود در مورد برخی از این زیردریایی‌ها در سراسر جهان و تکنولوژی که به آن‌ها اجازه می‌دهد به چنین عمق‌هایی برسند را بررسی کنیم. همچنین درباره توانایی‌های زیردریایی‌های کوچک‌تر (سابمرسیبل‌ها) که شبیه به زیردریایی‌ها هستند اما تفاوت‌هایی هم با آن‌ها دارند، صحبت خواهیم کرد.
محدوده نفوذ زیردریایی‌ها
طبق گزارش بی‌بی‌سی در ماه می ۲۰۱۹، عمیق‌ترین رکوردی که تاکنون یک زیردریایی کوچک Submersible به آن دست یافته، ۱۰,۹۲۷ متر زیر سطح آب بوده است. این رکورد توسط ویکتور وسکوو و با زیردریایی DSV Limiting Factor شرکت Triton Submarines ثبت شد.
آیا زیردریایی های نظامی می‌توانند به چنین اعماقی بروند؟ نیروهای نظامی دنیا به فناوری‌هایی مثل سریع‌ترین و مخفی‌ترین هواپیماها که معمولا برای افراد عادی غیرقابل دسترس است، دسترسی دارند. اما در مورد زیردریایی‌های نظامی، USS Dolphin بالاترین رکورد را ثبت کرده است. این زیردریایی ۵۰ متری که در سال ۱۹۶۸ ساخته شد، در همان سال توانایی‌های خود را به نمایش گذاشت. در نوامبر همان سال، با استفاده از دو موتور GM V71 با قدرت ۴۲۵ اسب بخار و دو ژنراتور ۲۵۰ کیلوواتی، به عمق ۹۱۰ متری زیر سطح آب رسید.
درباره عمق دقیق و توانایی‌های زیردریایی‌های نظامی اطلاعات زیادی در دسترس عموم نیست و اغلب طبقه‌بندی شده است. با این حال، بر اساس برخی اطلاعات موجود، زیردریایی آمریکایی USS Dolphin تنها رکورددار این عرصه نیست.
بیشتر بخوانید:
زیردریایی ها چگونه غرق می‌شوند؟
زیردریایی هسته‌ای Komsomolets ساخت شوروی که بدنه‌ای از تیتانیوم داشت، در سال ۱۹۷۴ ساخته شد. این زیردریایی در سال ۱۹۸۴ توانست به عمق کمی بیش از ۱۰۰۰ متر نفوذ کند. با این حال، این زیردریایی قدرتمند در سال ۱۹۸۹ بر اثر آتش‌سوزی در دریای بارنتس غرق شد و یکی از بزرگ‌ترین تراژدی‌های تاریخ محسوب می‌شود.
زیردریایی‌های آمریکایی تا چه عمقی می‌توانند نفوذ کنند؟
برای یک زیردریایی تهاجمی، قدرت آتش تنها اولویت نیست. چابکی، توانایی مانور و غیرقابل پیش‌بینی بودن هم به اندازه قدرت آتش اهمیت دارند. بنابراین، توانایی پنهان شدن در اعماق دریا برای این زیردریایی‌ها یک مزیت بسیار بزرگ است. این موضوع برای ناوگان بزرگ زیردریایی‌های نیروی دریایی آمریکا نیز صدق می‌کند.
همان‌طور که گفته شد، اطلاعات دقیق درباره حداکثر عمقی که زیردریایی‌هایی می‌توانند به آن نفوذ کنند معمولا محرمانه است و ارتش این جزئیات را آشکار نمی‌کند. اما می‌دانیم که این زیردریایی‌های تهاجمی می‌توانند به عمق بیش از ۲۵۰ متر زیر سطح آب بروند. آن‌ها به یک رآکتور هسته‌ای مجهز هستند که به آن‌ها اجازه می‌دهد مدت طولانی‌تری در اعماق بمانند. همچنین این زیردریایی‌ها به اژدرهای MK48 و موشک‌های تاماهاوک مجهز هستند که می‌توانند هم در زیر و هم روی سطح آب هدف‌گیری کنند.
زیردریایی‌های کلاس Ohio نیروی دریایی آمریکا که در اوایل دهه ۱۹۸۰ معرفی شدند، برای حمل موشک‌های هدایت‌شونده و بالستیک طراحی شده‌اند. این زیردریایی‌ها با طول ۱۷۰ متر و وزنی معادل ۱۸,۷۵۰ تن، جزو بزرگ‌ترین زیردریایی‌های آمریکا هستند. طبق گزارشات به دست آمده اولین زیردریایی این کلاس، یعنی USS Ohio توانایی رسیدن به عمق ۲۴۰ متری را دارد. این عمق شبیه به عمق تست زیردریایی‌های کلاس ویرجینیا است، اما همچنان معلوم نیست که این عدد نشان‌دهنده حداکثر توانایی واقعی این زیردریایی های نظامی باشد.
محدوده عمق نفوذ زیردریایی های نظامی سایر کشورها
نیروی دریایی کشورهای دیگر هم زیردریایی‌های پیشرفته‌ای دارند. نیروی دریایی بریتانیا، زیردریایی‌های کلاس ونگارد را دارد که شبیه زیردریایی‌های کلاس اوهایو آمریکا هستند. این زیردریایی‌ها کوچکترند و طولشان کمتر از ۱۵۰ متر است. آن‌ها موشک‌های ترایدنت ۲ دارند و با رآکتور مخصوصی کار می‌کنند. زیردریایی‌های ونگارد می‌توانند تا عمق ۵۰۰ متری آب بروند. اما در نوامبر ۲۰۲۳، یکی از زیردریایی‌های ونگارد به دلیل نقص در نشانگر عمق، به طور تصادفی از این عمق فراتر رفت که می‌توانست عواقب خطرناکی داشته باشد.
زیردریایی‌های کلاس ترافالگار بریتانیا، با بدنه‌ای پوشیده از کاشی‌های ضد صدا، مثل یک شکارچی ماهر در اعماق دریا به حساب می‌آیند. این زیردریایی‌های سریع و چابک، با سرعتی نزدیک به ۳۰ گره دریایی و طول ۸۵ متری، می‌توانند به راحتی از دست دشمنان فرار کنند. ترافالگارها در دوران جنگ سرد برای ماموریت‌های شناسایی طراحی شدند و به همین دلیل، در پنهان‌کاری حرفه‌ای هستند.
این غواص‌های آهنین می‌توانند تا عمق ۴۰۰ متری شیرجه بزنند و حتی تا ۶۰۰ متر هم پیش رفته‌اند. با وجود این توانایی‌های فوق‌العاده، نباید فراموش کنیم که حتی زیردریایی‌هایی که برای تحقیق ساخته می‌شوند، ماهیت نظامی دارند و همیشه آماده انجام ماموریت‌های حساس هستند.
سفری به اعماق آب‌ها با زیردریایی Trieste
زیردریایی تریسته، نه برای جنگ و گریز، بلکه برای کشف ناشناخته‌های اعماق اقیانوس ساخته شد. این دستاورد بزرگ علمی که حاصل تلاش‌های مشترک آگوست و ژاک پیکارد، دو دانشمند سوئیسی بود در سال ۱۹۵۸ به نیروی دریایی آمریکا ملحق شد. در سال ۱۹۶۰، تریسته با یک ماموریت تاریخی به اعماق گودال ماریانا، عمیق‌ترین نقطه روی زمین سفر کرد و به عمق ۱۰,۹۱۶ متری رسید.
در طول سفر ۹ ساعته تریسته به اعماق گودال ماریانا، دان والش، یکی از سرنشینان این زیردریایی با چالشی جدی روبرو شد. ترک خوردن یکی از پنجره‌های پلکسی‌گلاس بیرونی زیردریایی در آن عمق بسیار زیاد، لحظاتی پر از اضطراب را برای او و ژاک پیکارد به همراه داشت. خوشبختانه، این زیردریایی برای تحمل چنین فشارهایی طراحی شده بود و توانست فشار فوق‌العاده شدید در آن عمق (حدود ۱۰۰۰ برابر فشار سطح آب) را تاب بیاورد. این زیردریایی از یک سیستم هوشمندانه استفاده می‌کرد که قطعات کوچک فلزی را رها می‌کرد تا وزنش کاهش یابد و بتواند دوباره به سطح آب برگردد.
بیشتر بخوانید:
۱۱ تا از مهم ترین زیردریایی های تاریخ
نیروی دریایی آمریکا در سال ۱۹۵۸، زیردریایی تریسته را به قیمت ناچیز ۲۵۰ هزار دلار خریداری کرد. این زیردریایی که اکنون در موزه ملی نیروی دریایی آمریکا نگهداری می‌شود، با ماموریت تاریخی خود به اعماق اقیانوس، مرزهای دانش بشری را جابه‌جا کرد. تریسته با بدنه‌ای مستحکم و طراحی منحصر به فرد، ثابت کرد که انسان می‌تواند با استفاده از فناوری، به عمیق‌ترین نقاط سیاره زمین دست یابد و اسرار اعماق اقیانوس‌ها را کشف کند.
ویژگی و قابلیت‌های سایر زیردریایی های نظامی
ژاپن با ساخت زیردریایی‌های کلاس Soryu توانسته است جایگاه ویژه‌ای در عرصه فناوری زیردریایی به دست آورد. این زیردریایی‌ها با قابلیت نفوذ تا عمق حدود ۶۵۰ متر، به عنوان یکی از قدرتمندترین زیردریایی‌های غیرهسته‌ای جهان شناخته می‌شوند. نیروی دریایی دفاع شخصی ژاپن با بهره‌گیری از این زیردریایی‌ها، توانایی‌های خود در عملیات‌های زیرسطحی را به طور قابل توجهی افزایش داده است. اولین زیردریایی کلاس سوریو در اواخر سال ۲۰۰۷ به آب انداخته شد و تاکنون ۱۲ فروند از این کلاس به ناوگان ژاپن پیوسته‌اند.
زیردریایی‌های کلاس سوریو با بهره‌گیری از پیشرفته‌ترین فناوری‌های روز دنیا، به ویژه موتورهای دیزلی-الکتریکی قدرتمند ساخت کاوازاکی، توانایی‌های بی‌نظیری در زیر آب پیدا کرده‌اند. طراحی خاص بدنه فولادی و استفاده از فناوری‌های کاهش صدا، به این زیردریایی‌ها اجازه می‌دهد تا به آرامی و بی‌صدا در اعماق اقیانوس‌ها حرکت کنند و برای مدت طولانی از دید دشمن پنهان بمانند. سکان ضربدری نیز به این زیردریایی‌ها کمک می‌کند تا در اعماق زیاد مانورپذیری بسیار بالایی داشته باشند.
زیردریایی Type 209، ساخته شرکت آلمانی Howaldtswerke، یک زیردریایی تهاجمی با طراحی جمع‌وجور و کارآمد است. این زیردریایی که به بسیاری از کشورهای جهان صادر شده، با طول ۶۴.۴ متر و مجهز به چهار موتور دیزلی-الکتریکی قدرتمند، توانایی انجام ماموریت‌های مختلف زیرسطحی را دارد. قابلیت شیرجه تا عمق ۲۵۰ متر و امکان تجهیز به انواع تسلیحات، این زیردریایی را به یک ابزار کارآمد برای بسیاری از نیروی‌های دریایی تبدیل کرده است.
نکاتی درباره حداکثر عمق نفوذ زیردریایی های نظامی
عمق عملیاتی یک زیردریایی به طور مستقیم به ماموریت آن مرتبط است. زیردریایی‌هایی مثل تریسته که برای اکتشافات علمی در عمیق‌ترین نقاط اقیانوس طراحی شده بودند، با چالش‌های فنی بسیار پیچیده‌ای روبرو بودند. برای مثال، برای مقاومت در برابر فشار فوق‌العاده در گودال چلنجر، دیواره‌های تریسته با لایه‌هایی از فولاد با ضخامت ۵ اینچ تقویت شد. این نشان می‌دهد که دستیابی به عمق‌های بسیار زیاد، نیازمند فناوری‌های پیشرفته و طراحی‌های ویژه است.
زیردریایی‌های نظامی به طور معمول برای ماموریت‌های خاصی طراحی شده‌اند و عمق عملیاتی آن‌ها بسیار کمتر از زیردریایی‌های تحقیقاتی مانند تریسته است. برای درک بهتر این موضوع، می‌توانیم عمق Challenger Trench را با ارتفاع اورست مقایسه کنیم. گودال Challenger حدود ۱.۵ مایل عمیق‌تر از قله اورست است! در مقابل، عمق عملیاتی اکثر زیردریایی‌های نظامی حدود ۲۵۰ متر است که تقریبا برابر با ارتفاع چرخ و فلک عین دبی است. این مقایسه نشان می‌دهد که تفاوت بسیار زیادی بین توانایی‌های مختلف زیردریایی‌ها وجود دارد. همچنین، به دلیل ماهیت نظامی بسیاری از این زیردریایی‌ها، اطلاعات دقیقی درباره عمق عملیاتی آن‌ها منتشر نمی‌شود.
اگرچه زیردریایی‌هایی مانند تریسته توانستند به اعماق بی‌نظیری نفوذ کنند، اما این زیردریایی‌ها عمدتا برای اهداف تحقیقاتی طراحی شده بودند. با این حال، دانش و تجربیاتی که از ساخت و بهره‌برداری از این زیردریایی‌ها به دست آمد، نقش بسیار مهمی در توسعه زیردریایی‌های نظامی ایفا کرد. مهندسان با الهام از این تجربیات توانستند زیردریایی‌هایی بسازند که هم قدرتمند باشند و هم بتوانند جان خدمه خود را در اعماق دریا حفظ کنند. این پیشرفت‌ها به طور چشمگیری بر جایگاه زیردریایی‌ها در عرصه نظامی تأثیر گذاشته و آن‌ها را به یکی از مهم‌ترین ابزارهای قدرت دریایی تبدیل کرده است.