واردات شلخته و بینظم خودرو به شکل فعلی انتقادات زیادی داشته است و برخی آن را یک واردات موقتی میدانند که هیچ برنامه منظم و دقیقی ندارد.
واردات خودرو به ایران در سالهای اخیر با چالشهای متعددی مواجه شده است. به گفته بابک صدرایی، کارشناس صنعت و بازار خودرو، از زمان آزادسازی واردات، حدود ۴۰ هزار دستگاه خودرو وارد کشور شده، اما این خودروها به دلیل احتکار و نگهداری در پارکینگهای مخفی، نه در خیابانها و نه در نمایشگاهها دیده نمیشوند. این وضعیت نشاندهنده وجود دلالها و افرادی است که به امید افزایش قیمت، خودروها را نگهداری میکنند و به نوعی بازار را تحت تاثیر قرار دادهاند.
واردات فعلی خودرو کمکی به کنترل قیمتها نمیکند
تحولات سیاسی و اقتصادی نیز بر روی قیمت دلار و روند واردات خودرو تأثیرگذار بوده و باعث شده تا برخی افراد به امید افزایش قیمت، خودروهای وارداتی را نگهداری کنند. صدرایی در این زمینه هشدار میدهد که این نوع واردات، شلخته و بینظم است و شرکتهای متعددی بدون تجربه کافی در این حوزه وارد عمل شدهاند. این بینظمی در واردات، مشکلاتی را برای خریداران به وجود خواهد آورد و اعتماد مشتریان را سلب خواهد کرد.
یکی از مشکلات عمده در روند واردات خودرو، تأمین ارز و نحوه توزیع آن است. به گفته صدرایی، این وضعیت باعث رشد قارچگونه شرکتهای واردکننده شده که هر کدام تعداد محدودی خودرو وارد میکنند و این امر سیستم توزیع و خدمات پس از فروش را مختل کرده است. در نتیجه، خریداران با مشکلاتی در دسترسی به خدمات پس از فروش و تأمین قطعات یدکی مواجه خواهند شد.
صدرایی همچنین به این نکته اشاره میکند که با وجود واردات ۴۰ هزار دستگاه خودرو، این خودروها به مرحله مصرف نمیرسند و در خیابانها دیده نمیشوند. این امر نشاندهنده یک نوع عدم تطابق بین آمار واردات و عرضه واقعی خودروهاست. به نظر میرسد که در پس پرده سیستم عرضه خودروهای وارداتی، داستانهای پیچیدهای وجود دارد که باید مورد بررسی قرار گیرد.
دولت و مجلس به دنبال افزایش تیراژ واردات خودرو هستند، اما به عقیده صدرایی، این موضوع در کشور ما با موانع و دستهای نامرئی مواجه است که مانع از تحقق این هدف میشود. این در حالی است که با وجود واردات خودروهای نو، قیمت خودروهای وارداتی قبل از سال ۲۰۱۸ تغییر چندانی نداشته و این امر باعث شده تا خریداران به سمت خودروهای وارداتی با آپشنهای بیشتر و قیمتهای بالاتر جذب شوند.
در نهایت، صدرایی بر این باور است که واردات خودرو هنوز به یک روند عادی تبدیل نشده و نیاز به ساماندهی دارد. او تأکید میکند که باید سامانههای غیرضروری کنار گذاشته شوند و شرکتها در یک بازار رقابتی خودرو عرضه کنند تا مصرفکنندگان بتوانند بر اساس کیفیت و خدمات، قیمتها را تعیین کنند. در غیر این صورت، وضعیت فعلی که با احتکار و نوسانات قیمت همراه است، ادامه خواهد یافت و خریداران با مشکلات بیشتری روبرو خواهند شد.