باستان شناسان قدیمیترین بخش دیوار چین را به نام دیوار چی بالاخره کشف کردند. در ادامه جزئیات بیشتر درباره سازه دیوار و قدمت آن را بخوانید.
باستانشناسان قدیمیترین بخش شناختهشده از دیوار بزرگ چین را کشف کردهاند که یکی از نمادینهای سازهای جهان به شمار میرود. این بخش تقریبا 300 سال قدیمیتر از برآوردهای قبلی است. این قسمت از دوران اواخر سلسله ژو غربی (۱۰۴۶ قبل از میلاد – ۷۷۱ قبل از میلاد) یا اوایل دوره بهار و پاییز (۷۷۰ قبل از میلاد – ۴۷۶ قبل از میلاد) یعنی حدود قرن هشتم قبل از میلاد منشا گرفته. کشف بخش مذکور در منطقه چانگچینگ، شهر جینان، استان شاندونگ انجام شده و بینش جدیدی درباره منشا استحکامات مشهور چین ارائه میدهد.
حفاریهای دیوار چین افشاگریهای تازهای به همراه دارد
بین ماه مه و دسامبر ۲۰۲۴، مؤسسه استانی آثار فرهنگی و باستانشناسی شاندونگ یک حفاری گسترده را در منطقه شمالی روستای گوانگلی، در مساحتی حدود ۱۱۰۰ متر مربع انجام داد. این حفاری نخستین کاوش فعال دیوار بزرگ Qi پس از سالها تحقیقات مقدماتی محسوب میشود.
تیم تحقیقاتی از رویکرد چندرشتهای بهره گرفت که شامل تحلیل سنتی اشیا باستانی، نمونهبرداری از خاک، مطالعات سیلیس گیاهی (فیتولیتها) و روشهای پیشرفته تاریخگذاری مانند لومینسانس نوری تحریکشده (OSL) در کنار روش سنتی کربن-۱۴ بود. این روشهای جامع، تاریخگذاری دقیق و درک عمیقتری از فرآیند ساخت دیوار را ممکن ساختند.
استفاده تیم تحقیقاتی از تکنیکهای پیشرفته به آنها امکان داد تا جدول زمانی ساخت این دیوار را با دقت بیشتری بازسازی کنند. با ترکیب متون تاریخی و شواهد فیزیکی، باستانشناسان دریافتند که بخشی از دیوار معروف به دیوار بزرگ چی، در چندین مرحله ساخته شده است. این یافته، فرضیات پیشین را به چالش میکشد و نشان میدهد که تاریخ ساخت این دیوار پیچیدهتر از آن چیزی است که پیشتر تصور میکردند.
دیوار بزرگ چی؛ میراث جهانی ثبت شده
دیوار بزرگ چی که بهعنوان یک میراث جهانی یونسکو به رسمیت شناخته شده است، قدیمیترین و طولانیترین بخش شناختهشده از سیستم باستانی استحکامات دیوار چین محسوب میشود. این دیوار حدود ۴۰۰ مایل (۶۴۱ کیلومتر) در استان شاندونگ امتداد دارد و از چانگچینگ در غرب تا شهر ساحلی چینگدائو در شرق کشیده شده است.
سازه نقش مهمی در استراتژی دفاع نظامی دولت چی در دوران سلسله ژو شرقی، که بین سالهای ۷۷۰ تا ۲۵۶ قبل از میلاد ادامه داشت، ایفا میکرد. هدف اصلی از ساخت آن، دفاع در برابر تهدیدات خارجی بهویژه از سوی دولتهای رقیب و گروههای عشایری بوده است.
با این حال، اهمیت این دیوار فراتر از دفاع نظامی بود. اسناد تاریخی نشان میدهند که این دیوار نهتنها به تعیین مرزهای سرزمینی کمک میکرد، بلکه نمادی از قدرت دولت چی نیز به شمار میرفت. کشف چنین بخش باستانی، بینش ارزشمندی درباره چشمانداز ژئوپلیتیکی چین باستان ارائه میدهد. جایی که مجموعهای پیچیده از جناحهای قدرتمند برای تصاحب زمین و نفوذ بیشتر در رقابت بودند.
مراحل ساخت دیوار بزرگ چین
تازهترین اکتشافات تایید میکنند که بخشهای مختلف دیوار بزرگ در چندین مرحله ساخته شدهاند. قدیمیترین دیوارها که احتمالا به دوره بهار و پاییز بازمیگردند، حدود ۱۰ متر (۳۳ فوت) عرض داشتند و پایههای آنها ممکن است مربوط به اواخر سلسله ژو غربی باشد.
در دوره ایالات جنگطلب (۴۷۵–۲۲۱ قبل از میلاد) این دیوارها را تقویت کردند و عرض آنها را به بیش از ۳۰ متر (۹۸.۴۲ فوت) رساندند. پیشرفتهترین مرحله ساخت که تحت فرمانروایی شاه ژوان از دولت چی (حدود ۳۵۰–۳۰۱ قبل از میلاد) آغاز شد، همچنان بهخوبی حفظ شده است. در این مرحله، از خاک زرد مرغوب استفاده کردند که با کوبندههای فلزی در هم فشرده شده بود.
کشف این تکنیکهای متنوع ساختوساز نشاندهنده پیشرفتهای قابلتوجه مهندسی در طول زمان است. بخشهای اولیه دیوار چین بر مواد اولیه و ساده متکی بودند. در حالی که مراحل بعدی از روشهای پیچیدهتری برای افزایش دوام استفاده کردند. این تکامل تدریجی نهتنها بیانگر رشد قدرت نظامی و سیاسی دولت چی در دوران اوج خود است، بلکه افزایش نگرانیهای امنیتی در طول قرون بعدی را نیز نشان میدهد.
شواهدی از سکونتگاههای باستانی در دیوار چین
حفاریها بقایای سازههای مسکونی منحصربهفردی را در زیر دیوارهای اولیه در بخش شمالی دیوار چین آشکار کردند. این خانههای نیمهزیرزمینی دارای پایههای مربعی با گوشههای گرد هستند که نشان میدهد ساکنان محلی پیش از ساخت استحکامات در این منطقه زندگی میکردند. البته هنوز مشخص نیست که این سکونتها دقیقا از چه زمانی آغاز شدهاند.
کشف آثار باستانی در سکونتگاههای قدیمی
اشیا باستانی کشفشده در این سکونتگاهها شامل قطعات سفالینه، ابزارها و بقایای ذخایر غذایی است که نگاهی به زندگی روزمره مردمی که هزاران سال پیش در این بخش از چین زندگی میکردند، ارائه میدهد. این شواهد نشان میدهند که منطقه احتمالا در هزاره دوم قبل از میلاد مسکونی بوده. وجود این آثار حاکی از آن است که دیوار در مراحل اولیه خود برای محافظت از یک جامعه مستقر در برابر تهدیدات خارجی ساخته شده بود.
تنها یک مایل (۱.۵ کیلومتر) در شمال دیوار بزرگ چی، باستانشناسان بقایای یک شهر باستانی به نام پینگیین را شناسایی کردهاند. متون تاریخی از پینگیین بهعنوان یک دژ نظامی مهم در دولت چی یاد میکنند که نقش استراتژیک در محافظت از مسیرهای حملونقل و تأمین امنیت مرزها ایفا میکرد.
شواهد باستانشناسی دیوار چین و نقش شهر پینگیین
شواهد باستانشناسی در این منطقه وجود یک دیوار غربی به طول حداقل ۱۶۰۰ فوت (۵۰۰ متر) را تایید میکند که همراه با خندقهای دفاعی و دروازههای مستحکم، با توصیفات متون کهن همخوانی دارد. کشف این شهر باستانی نهتنها درک بهتری از نقش دیوار بزرگ چی بهعنوان یک سازه دفاعی ارائه میدهد، بلکه نشان میدهد که این دیوار بخشی از یک شبکه گستردهتر از استحکامات بوده که برای حفظ ثبات در منطقه طراحی کرده بودند.
نگاهی کوتاه به تاریخ دیوار چین و بخش دیوار بزرگ چی
دیوار چین یکی از گستردهترین پروژههای ساختمانی در تاریخ است. این دیوار در ابتدا از چندین دیوار موازی تشکیل شده بود که در سراسر شمال چین و بخشهایی از جنوب مغولستان امتداد داشت. بخشهایی از دیوار که به بهترین شکل حفظ شدهاند، مربوط به دوران سلسله مینگ (۱۳۶۸–۱۶۴۴ میلادی) هستند و به طول خیرهکننده ۵۵۰۰ مایل (۸۸۵۰ کیلومتر) از کوه هو در استان لیائونینگ تا گذرگاه جیایو در استان گانسو امتداد دارند.
آغاز ساخت استحکامات اولیه
نخستین استحکامات دفاعی چین بهعنوان سیستمهای مستقل توسط ایالتهای مختلف این کشور ساخته شدند و قدمت آنها به قرن هفتم یا هشتم قبل از میلاد بازمیگردد. در قرن سوم قبل از میلاد چین شیهوانگ، نخستین امپراتور چین یکپارچه، دیوارهای موجود را به یک شبکه دفاعی واحد متصل کرد که برای محافظت کامل در برابر تهاجمات زمینی طراحی شده بود.
تحقیقات اخیر بخشهای ناشناختهای از دیوار را آشکار کرده که شامل قدیمیترین بخش شناساییشده در سرزمینهای باستانی دولت چی میشود. این کشف، طول کل دیوار را فراتر از برآوردهای پیشین افزایش داده و درک جدیدی از روند گسترش استحکامات دفاعی چین ارائه کرده است.
یافتههای جدید و اهمیت پژوهشهای باستانشناسی
حفاری اخیر اطلاعات ارزشمندی درباره منشا، تکنیکهای ساخت و کارکرد دیوار بزرگ چی ارائه میدهد. تحقیقات پیشین که بین سالهای ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۰ انجام شد، بر نقشهبرداری از مسیر دیوار و ارزیابی وضعیت حفاظتی آن متمرکز بود. مطالعات تکمیلی در ۲۰۲۲ بقایای زیرزمینی بخشهای مفقود شده را شناسایی کرد. بااینحال، این حفاری جدید نخستین مطالعه سیستماتیک باستانشناسی در این سایت محسوب میشود و اهداف و طراحیهای معماری نخستین مراحل ساخت دیوار را روشن میسازد.
ضرورت ادامه تحقیقات درباره دیوار چین
این اکتشافات نشان میدهند که تحقیقات باستانشناسی در امتداد دیوار چین باید ادامه یابد، زیرا هنوز اسرار بسیاری برای کشف کردن وجود دارد. درک جدیدی که از ساختار و هدف دیوار بزرگ چی به دست آمده، به دانش گستردهتری درباره توسعه تمدن اولیه چین کمک میکند.