عمر حافظه اس اس دی چقدر است؟

حافظه اس اس دی با سرعت فوق‌العاده و عملکرد بی‌نظیر، تجربه‌ای متفاوت ارائه می‌دهد. اما آیا می‌دانید چقدر دوام می‌آورد و چه عواملی آن را کاهش می‌دهند؟

امروزه حافظه‌های اس اس دی (SSD) به استاندارد اصلی ذخیره‌سازی تبدیل شده‌اند و در بسیاری از موارد، هارد دیسک‌ها (HDD) را کاملا کنار زده‌اند. اما برخلاف هارد دیسک‌ها که عملکرد طولانی‌ مدت دارند، اس اس دی‌ها به دلیل ماهیت حافظه فلش، عمر محدودی دارند. این عمر محدود معمولا از طریق ارزیابی‌های مختلف توسط تولیدکنندگان به مصرف‌کنندگان اعلام می‌شود، یا می‌توانید از ابزارهای شخص ثالث برای بررسی سلامت اس اس دی خود استفاده کنید.

احتمالا اس اس دی شما بیشتر از مدتی که از آن استفاده می‌کنید، عمر خواهد کرد. اما اگر کنجکاو هستید که بدانید چه مقدار از طول عمر آن باقی مانده است، راه‌هایی برای تخمین این موضوع وجود دارد. در ادامه با گجت نیوز همراه باشید تا دو روش اصلی برای این کار را بررسی کنیم. اما پیش از آن، نگاهی به نحوه عملکرد حافظه فلش خواهیم داشت.

چرا حافظه اس اس دی عمر محدودی دارد؟

حافظه اس اس دی‌ برای ذخیره داده‌ها از سلول‌های حافظه فلش استفاده می‌کنند. نکته مهم اینجاست که هر مرتبه که داده‌ روی این سلول‌ها نوشته می‌شود، کمی از عمر آن‌ کاهش می‌یابد. برای مقابله با این مسئله و جلوگیری از فرسایش زودهنگام برخی بخش‌های حافظه، فناوری توزیع یکنواخت فرسایش (Wear Leveling) طراحی شده است. این فناوری داده‌های جدید را به شکل مساوی در سراسر اس اس دی پخش می‌کند تا همه سلول‌ها به یک میزان استفاده شوند. خوشبختانه، بیشتر حافظه‌های اس اس دی‌ امروزه این کار را بطور خودکار انجام می‌دهند و نیازی به تنظیمات دستی نیست.

TBW چیست و چگونه بر عمر حافظه اس اس دی تاثیر می‌گذارد؟

تولیدکنندگان برای نمایش میزان طول عمر حافظه اس اس دی از شاخصی به نام ترابایت نوشته‌شده (Terabytes Written – TBW) استفاده می‌کنند. این عدد نشان می‌دهد که یک اس اس دی پیش از شروع مشکلات احتمالی، تا چه میزان داده را می‌تواند پردازش کند. به عنوان مثال، حافظه‌های اس اس دی‌ 1 ترابایتی معمولا بین 600 تا 700 ترابایت TBW دارند، اما برخی مدل‌ها حتی مقدار 220 TBW را ارائه می‌دهند. هر مقدار ظرفیت اس اس دی بیشتر باشد، اندازه TBW آن نیز افزایش می‌یابد، زیرا تعداد سلول‌های حافظه بیشتری در خود دارد.

چگونه عمر باقی‌مانده اس اس دی را تخمین بزنیم؟

محاسبه عمر حافظه اس اس دی با نرم افزار CrystalDiskInfo

یکی از بهترین ابزارهای رایگان برای بررسی سلامت اس اس دی، نرم‌افزار کریستال دیسک اینفو (CrystalDiskInfo) است. این برنامه اطلاعات دقیق و مهمی مانند وضعیت سلامت حافظه اس اس دی (Good، Caution، Bad و غیره) و مقدار کل داده‌های نوشته‌شده (Total Host Writes) را نمایش می‌دهد. بدین صورت که نشان می‌دهد تا به امروز چه مقدار داده روی اس اس دی قرار دارد. با مقایسه این مقدار با TBW اعلام‌ شده توسط سازنده، می‌توان تخمین زد که اس اس دی شما چند سال دیگر بدون مشکل کار خواهد کرد.

بررسی سلامت حافظه اس اس دی با CrystalDiskInfo

1. در ابتدا نرم‌افزار CrystalDiskInfo را از سایت رسمی آن دانلود و روی سیستم خود نصب کنید.
2. برنامه را اجرا کنید و به وضعیت سلامت اس اس دی (Good، Caution یا Bad) که در صفحه اصلی است، توجه کنید.
3. عدد مقدار کل داده‌های نوشته‌شده (Total Host Writes) را که در بخش اطلاعات درایو قرار دارد، یادداشت کنید. (توجه داشته باشید که واحد آن گیگابایت است.)
4.  مدل دقیق اس اس دی خود را در اینترنت جستجو کنید و مقدار TBW (واحد آن ترابایت است) آن را از مشخصات فنی پیدا کنید.
5. عدد “Total Host Writes” را بر مقدار (TBW × ۱۰۰۰) تقسیم کنید تا درصد عمر مصرف‌ شده را به دست بیاورید.

مثال کاربردی

فرض کنید مقدار Total Host Writes در یک حافظه اس اس دی مدل WD Black SN770 برابر 31566 گیگابایت باشد و مقدار TBW آن 600 ترابایت اعلام شده است. با این فرمول می‌توان درصد عمر مصرف‌ شده را محاسبه کرد:

31566 ÷ (600× 1000) = 0.052 یا 5.2٪

این یعنی تنها 5.2٪ از عمر این اس اس دی استفاده شده و هنوز مدت زیادی از عملکرد بهینه آن باقی مانده است. با این روش ساده، می‌توانید به‌راحتی میزان عمر باقی‌مانده حافظه اس اس دی خود را تخمین بزنید و از سلامت آن مطمئن شوید.

MTBF چیست و چگونه بر طول عمر حافظه SSD تاثیر می‌گذارد؟

میانگین زمان بین خرابی‌ها (Mean Time Between Failures – MTBF) یک شاخص دیگر برای بررسی احتمال خرابی حافظه اس اس دی است. عدد MTBF نشان می‌دهد که اس اس دی‌ به‌طور متوسط تا چه مدت بدون مشکل کار می‌کنند. برای بیشتر حافظه‌های اس اس دی‌ مصرفی، این عدد بیش از یک میلیون ساعت است و می‌توانید آن را در مشخصات فنی محصول در وب‌سایت سازنده پیدا کرد. اما برای اینکه متوجه شوید این عدد به چه معناست، باید یک محاسبه ساده انجام دهید.

محاسبه نرخ خرابی به زبان ساده!

به‌عنوان مثال، فرض کنید اس اس دی WD Black SN770 مقدار MTBF برابر با 1.75 میلیون ساعت دارد. اما این مقدار به این معنی نیست که هر اس اس دی به‌ تنهایی این مدت عمر می‌کند. در واقع، این مقدار برای محاسبه یک نمونه 1000 عددی از این مدل اس اس دی است که تحت استفاده روزانه 8 ساعت قرار دارد.

1.75 میلیون ÷ (8 ساعت × 1000 اس اس دی) = 218.75 روز

برای درک بهتر، 1.75 میلیون ساعت را بر 8000 (که حاصل ضرب 8 ساعت کارکرد روزانه در 1000 اس اس دی است) تقسیم می‌کنیم. نتیجه 218.75 روز خواهد بود. این یعنی از هر 1000 اس اس دی مشابه، هر 218.75 روز یک عدد از آن‌ها خراب می‌شود.

به بیان ساده، عدد MTBF نشان‌ دهنده میزان قابلیت اطمینان یک اس اس دی است و هرچه مقدار آن بالاتر باشد، احتمال خرابی در کوتاه‌ مدت نیز کمتر خواهد بود.

چقدر احتمال دارد که اس اس دی شما خراب شود؟

بر اساس محاسبات انجام‌شده، از 1000 عدد اس اس دی WD Black SN770، به‌طور میانگین 1.66 عدد از آن‌ها در طول یک سال دچار خرابی می‌شوند.

برای محاسبه نرخ خرابی، این مقدار را بر 1000 تقسیم می‌کنیم که نتیجه ٪0.16 می‌شود. این یعنی احتمال خرابی این مدل اس اس دی در مدت گارانتی، تنها 0.16 درصد است که مقدار بسیار کمی محسوب می‌شود.

به‌طور کلی، اگر اس اس دی شما MTBF برابر با یک میلیون ساعت یا بیشتر داشته باشد، احتمال خرابی آن در دوره گارانتی حدود ٪0.3 خواهد بود. این مقدار بسیار ناچیز است و نشان می‌دهد که اس اس دی‌ها از نظر دوام و قابلیت اطمینان، گزینه‌ای مطمئن برای ذخیره‌سازی داده‌ها هستند.

چگونه عمر حافظه اس اس دی را افزایش دهیم؟

برای افزایش طول عمر و حفظ عملکرد بهینه اس اس دی، کافیست این نکات را رعایت کنید:

•  از نوشتن بیش از حد داده‌ها خودداری کنید : با حذف فایل‌های غیرضروری و پاک کردن کش مرورگر می‌تواند از فرسودگی زود هنگام سلول‌های حافظه جلوگیری کند.
•  فضای خالی کافی نگه دارید: بهتر است همیشه 10 تا 20 درصد از ظرفیت اس اس دی خالی باشد تا مدیریت داده‌ها به صورت بهتری انجام شود.
•  دمای مناسب را کنترل کنید: گرمای بیش از حد به حافظه اس اس دی آسیب می‌زند، پس حتما از تهویه مناسب سیستم خود مطمئن شوید.
• به‌روزرسانی‌های سازنده را نصب کنید: با نصب به‌روزرسانی‌های رسمی (Firmware) منتشر شده از سمت سازنده، می‌توانید عملکرد و طول عمر حافظه دستگاه خود را افزایش دهید.

با رعایت این نکات، می‌توانید عمر مفید حافظه اس اس دی خود را افزایش داده و از سرعت و عملکرد بهتر آن لذت ببرید.

نظر شما چیست؟ آیا تا به حال اس اس دی شما دچار مشکل شده است؟ شما از چه روش‌هایی برای بررسی سلامت اس اس دی استفاده می‌کنید؟ تجربه خود را با ما به اشتراک بگذارید!

برای آشنایی بیشتر با دنیای فناوری و بررسی تخصصی گجت‌ها، گجت نیوز را دنبال کنید.

در گجت نیوز بخوانید: ۴ روش تست سرعت و عملکرد درایو حافظه اس اس دی اس اس دی اکسترنال جیبی Adata معرفی شد؛‌ کوچک‌ترین و سریع‌ترین حافظه اکسترنال SSD جهان کارت های حافظه جدید microSD سامسونگ با سرعت سونیک در خدمت شما