در این مقاله به معرفی کامل انواع کلاس و سگمنت پیکاپ ها و وانت های جهان میپردازیم تا علاوه بر آشنایی بیشتر با این نوع از خودروها، با اطلاعات کامل و دقیق به سراغ خرید آنها برویم.
پیکاپها، خودروهای قدرتمند و چند منظورهای که در طول تاریخ، نقش مهمی در حمل و نقل و جابجایی بار ایفا کردهاند، امروزه به یکی از محبوبترین کلاسهای خودرو در سراسر جهان تبدیل شدهاند. این خودروها، با تنوع گسترده در طراحی، ابعاد و قابلیتها، پاسخگوی نیازهای گوناگون مشتریان هستند. از پیکاپهای کوچک و اقتصادی برای استفادههای روزمره شهری گرفته تا پیکاپهای بزرگ و قدرتمند برای حمل بارهای سنگین و آفرود، هر فردی با هر نیازی میتواند پیکاپ مناسب خود را پیدا کند. در آخرین مطلب از سری اخبار خودرو گجت نیوز، به بررسی جامع انواع کلاسها و سگمنتهای پیکاپ در جهان میپردازیم تا شما را با این خودروهای کاربردی و جذاب بیشتر آشنا کنیم و اطلاعات لازم برای انتخاب بهترین گزینه را در اختیارتان قرار دهیم.
فهرست عناوین:
معرفی کامل تمام کلاس های پیکاپ
در دنیای خودروسازی، خودروهای سواری به دستههای گوناگونی تقسیم میشوند که به آنها سگمنت (Segment) گفته میشود. این دستهبندیها به طور کلی شامل گزینههایی برای استفاده روزمره در شهر، خودروهای شاسی بلند (SUV)، کراساوور (CUV) و پیکاپ است. هدف از این تقسیمبندی، پاسخگویی به تمامی نیازهای حمل و نقل انسان در دنیای امروز است. بنابراین، هر مشتری میتواند خودروی مورد نظر خود را در یکی از این چهار گروه اصلی پیدا کند. در این میان، سگمنت پیکاپ به دلیل قابلیتهای حمل بار و تواناییهای آفرود، کاربردهای متنوعی را ارائه میدهد و در بازارهای جهانی و به ویژه در دهه اخیر در ایران، طرفداران بسیاری پیدا کرده است.
داستان تولد پیکاپ: از درشکه تا خودرو
در گذشته، گاریها و درشکههای اسب کِش، وسایل نقلیه رایج در جهان بودند که به دو صورت برای حمل مسافر و بار تولید میشدند. نیاز به جابجایی بار، همواره یکی از اساسیترین نیازهای بشر در مسیر پیشرفت بوده است. بنابراین، جای تعجب ندارد که با تولید انبوه فورد مدل T در اوایل قرن بیستم، تقریباً بلافاصله نسخه باربری (پیکاپ) آن نیز به خط تولید اضافه شد. فورد مدل TT، که بر پایه پلتفرم مدل T ساخته شده بود و در سال ۱۹۱۷ تولید شد، یکی از اولین خودروهای تولید انبوه جهان در سگمنت پیکاپ به شمار میرفت. این خودرو با کابین کوچک خود، فضای باقی مانده بدنه را به قسمت بار اختصاص داده بود تا وظیفه اصلی خود یعنی حمل بار را به بهترین شکل انجام دهد و با استفاده از موتورهای احتراق داخلی جدید، امکان حمل بار بیشتر و سنگینتر فراهم شود.
تولید این دسته از خودروها به سرعت در میان خودروسازان آمریکایی گسترش یافت. شرکت فورد با مدلهای متنوع و تاریخساز سری F و رنجر، شرکت دوج با پاور واگن، رَم و سری D و شرکت جنرال موتورز با سری C/K و سیلورادو به بازار عرضه شدند و تخصص طراحی و تولید این خودروها را به نام کشور ایالات متحده آمریکا ثبت کردند.
حضور پیکاپها در بازار ایران نیز پدیدهای جدید نیست. اما با پیشرفت فناوری و دسترسی عمومی به فضای مجازی، فرهنگ استفاده از پیکاپها و قابلیتهای چندگانه کاری، شهری و تفریحی پیکاپهای دو دیفرانسیل به ایران راه یافت. در نتیجه، تمایل مشتریان به داشتن پیکاپهای دو کابین دو دیفرانسیل افزایش یافت و بازار واردات نسخههای ژاپنی و تولید داخلی محصولات چینی، به ویژه در دهه گذشته، رونق گرفت. کلاسی از خودروها که در گذشته تنها برای حمل بار مورد استفاده قرار میگرفت، اکنون به عنوان یک کلاس پرطرفدار از خودروهای شیک، تفریحی و کارآمد درون و برون شهری شناخته میشود.
معرفی انواع خانواده های پیکاپ
خانواده پیکاپها، این خودروهای چند منظوره و کاربردی، به چهار دسته اصلی تقسیم میشوند: پیکاپهای کامپکت (سایز کوچک)، متوسط، فول سایز (سایز بزرگ) و هوی دیوتی (کاربری سنگین). این تقسیمبندی بر اساس معیارهای فنی و تخصصی مانند توان باربری، ظرفیت حمل بار، قابلیت بکسل کردن تریلر و استحکام و طراحی سیستم انتقال قدرت انجام میشود.
اما در نگاه مشتری، این دستهبندیها به چه معنا هستند؟ در واقع، مشتریان بر اساس نیازهای خود به دنبال خودرویی با توان باربری مناسب، ظرفیت حمل بار کافی، قابلیت بکسل کردن وسایل مورد نیاز و استحکام و دوام بالا هستند. برای درک بهتر این موضوع، باید هر یک از این چهار دسته را به طور جداگانه بررسی کنیم. توجه داشته باشید که استانداردهای کلاسبندی خودروها در کشورهای مختلف متفاوت است و ممکن است دستهبندی ارائه شده با استانداردهای سایر بازارها مطابقت کامل نداشته باشد.
پیکاپهای کامپکت
در دسته خودروهای کامپکت یا سایز کوچک از خانواده پیکاپها، خودروهایی قرار میگیرند که توانایی حمل بار کمتر از ۵۰۰ کیلوگرم را دارند و معمولاً بر پایه پلتفرم خودروهای سواری طراحی شدهاند. این گروه از خودروها اغلب تک محور هستند و در بسیاری از موارد، از نوع محور جلو (FWD) میباشند. در بازار ایران، خودروهایی مانند سایپا ۱۳۱، ایرانخودرو آریسان 2 و وانت تندر ۹۰ در این دسته از پیکاپهای کامپکت جای میگیرند.
مزایا
مصرف سوخت کم، ابعاد جمع و جور، وزن کم خودرو، حجم قابل توجه فضای بار و استفاده راحت درون شهری از مهم ترین مزایای خودروهای این سگمنت است.
معایب
ظرفیت باربری بسیار محدود، شاسی مونوکوک، سیستم انتقال نیرو تک محور، ساختار فنی و زیربندی ضعیف از بزرگترین معایب سگمنت پیکاپهای کامپکت است.
پیکاپهای سایز متوسط
پیکاپهای سایز متوسط، به عنوان پرطرفدارترین و کاربردیترین دسته در بین پیکاپها شناخته میشوند. این خودروها، با ساختار شاسی مستقل (Body on Frame)، توان باربری، ظرفیت بکسل کردن و دوام فنی بالایی را ارائه میدهند. این ویژگیها، آنها را به گزینهای ایدهآل برای کاربردهای متنوع تبدیل میکند. این دسته از پیکاپها، در دو نوع تک محور (RWD) و دو محور (4WD) با قابلیت کمک ضریب سنگین تولید میشوند و توان باربری آنها بین 500 تا 1000 کیلوگرم است. در بازار ایران، خودروهایی مانند موسو گرند خان، تویوتا هایلوکس، مکسوس استار H شتابران خودرو، کی ام سی T9 کرمان موتور و سایر پیکاپهای مونتاژی و وارداتی، در این دسته قرار میگیرند.
مزایا
توان باربری مناسب، مصرف سوخت معقول، ابعاد و وزن کلی مشابه به خودروهای شاسی بلند همکلاس، قابلیت استفاده درون و برون شهری و بیراهه نوردی، توان باربری درخور توجه و دوام فنی بالا، این پیکاپها را به آچار فرانسههای روزمره بدل میکند.
معایب
به جز داشتن وزن قابل توجه به نسبت محصولات سگمنت سایز کوچک و در نتیجه داشتن مصرف سوخت بالاتر، نمیتوان عیب و ایرادی از این سگمنت پرکاربرد و بهینه گفت.
پیکاپهای سایز بزرگ
تولید پیکاپهای سایز بزرگ، که به “فول سایز” نیز معروفاند، از دیرباز در انحصار خودروسازان آمریکایی بوده و این تخصص همچنان در میان آنها حفظ شده است. به همین دلیل، پس از انقلاب اسلامی ایران، هیچ پیکاپ فول سایز جدیدی به بازار کشورمان راه نیافت. این دسته از پیکاپها، نسخههای قدرتمندتر و بزرگتر پیکاپهای سایز متوسط هستند که اگرچه توان باربری آنها تفاوت چندانی با مدلهای سایز متوسط ندارد، اما در عوض، قابلیت بکسل کردن بار بسیار بیشتری را ارائه میدهند. نمونههای قدیمی و نادری از پیکاپهای دوج پاور واگن، فورد سری F و شورولت سری C/K که هنوز هم در بازار ایران یافت میشوند، از جمله پیکاپهای فول سایز محسوب میشوند.
مزایا
ساختار زیربندی، ستاپ انتقال نیرو، شاسی و تمامی سیستمهای حرکتی این گروه از خودروها به نسبت کلاس سایز متوسط تقویت شده و ارتقا یافته است. از این رو ضمن حمل راحتتر بار مخصوصا در بیراههها، دوام و طول عمر مفید بسیار بیشتری به مالک ارائه میکنند.
معایب
داشتن وزن بیشتر و پیشرانه بزرگتر به معنای داشتن مصرف سوخت بیشتر است. ابعاد بزرگتر خودرو نیز استفاده از آن در ترافیک مسیرهای درون شهری را دشوارتر میکند.
پیکاپهای هوی دیوتی
زمانی که عبارت “هوی دیوتی” (Heavy Duty) در کنار نام یک خودرو قرار میگیرد، به این معناست که با قدرتمندترین نسخه از محصولات آن شرکت روبرو هستیم. در پیکاپهای هوی دیوتی، نه تنها توانایی حمل بار و بکسل کردن به طور قابل توجهی بیشتر از مدلهای فول سایز است، بلکه تمامی اجزای فنی خودرو، از شاسی و سیستم انتقال قدرت گرفته تا موتور، گیربکس، دیفرانسیل، ترمزها و لاستیکها، به گونهای طراحی شدهاند که توانایی تحمل فشار زیاد و مداوم را داشته باشند. این پیکاپها با توانایی حمل باری بیش از 1.5 تا حدود 4 تن، مرز بین پیکاپها و کامیونتهای کوچک را پر میکنند و میتوان آنها را در رده کامیونتها قرار داد.
مزایا
پیشرانههای بسیار قدرتمند و بسیار سختجان با مهندسی پیچیدهتر، سیستم شاسی و انتقال نیرو بسیار بادوام، باربری و بکسل در وزنهای بالاتر و توان خیره کننده در بیراهه نوردی این کلاس را به غولهای نامیرا بدل کرده است.
معایب
داشتن وزن و میزان مصرف سوخت بیشتر در کنار ابعاد بسیار بزرگ خودرو و امکانات ایمنی قابل توجه، این کلاس را به خودروهای کاری گردن کلفت و البته گران قیمت بدل میکند که به هیچ عنوان مناسب استفاده روزمره در فضای شهری نیست.
سگمنتهای کمیاب پیکاپ در جهان
اگر خلاصه بگوییم، دقیقا چهار کلاس یا همان سگمنت که در بالا به تمام آنها اشاره کردیم، رایجترین دسته بندی برای پیکاپهای شهری و برون شهری است اما در این میان دو کلاس دیگر از خانواده پیکاپها وجود دارند که برای حداقل برای ایرانیها آن چنان شناخته شده و آشنا نیستند.
سگمنت کی پیکاپ (Kei Pickup)
خانواده کی پیکاپ، که مستقیماً از دل خودروهای کی کار (Kei Car) ژاپن زاده شدهاند، خودروهایی منحصر به فرد برای بازار داخلی ژاپن هستند. این خودروها بر اساس قوانین خاص این کشور و در دستهای کوچکتر از خودروهای شهری یا مینی کار تولید میشوند. ابعاد این خودروها بسیار کوچک است و تولید آنها برای خودروسازان ژاپنی با معافیتهای مالیاتی همراه است. پیشرانههای این خودروها بسیار کمحجم و ضعیف هستند و اغلب بر اساس طراحی موتور سیکلت ساخته میشوند، که در نتیجه، توانایی حمل بار بسیار محدودی دارند. با این حال، برخی از این خودروها به سیستم انتقال قدرت دو دیفرانسیل مجهز هستند و میتوانند به خوبی از پس مسیرهای ناهموار و خارج از جاده برآیند.
پیکاپ یوت (UTE)
پیکاپهای تک کابین اسپرت که بر اساس شاسی و پلتفرم خودروهای سواری اسپرت طراحی و ساخته میشوند، با نام UTE شناخته میشوند و در بازارهای آمریکای شمالی و استرالیا طرفداران بسیاری دارند. این خودروها که با تلفظ “یوت” شناخته میشوند، نمونههای برجستهای مانند شورولت الکامینو، فورد رنچرو و هولدن Ute را در خود جای دادهاند. در بازار ایران، الکامینو و رنچرو به تعداد بسیار محدودی وارد شدهاند.
بهترین کلاس پیکاپ در جهان کدام است؟
بدیهی است که هر یک از کلاسهای پیکاپ که پیشتر معرفی شدند، برای برآورده کردن نیازهای خاصی طراحی و تولید شدهاند و میتوان در هر کلاس، خودروی برتر را معرفی کرد. به عنوان مثال، در دسته پیکاپهای سایز بزرگ، فورد F150 به عنوان شناختهشدهترین، پرفروشترین و محبوبترین پیکاپ در تاریخ جهان مطرح است. اما این به معنای برتری مطلق این خودرو نسبت به مدلهای سایر دستهها مانند کامپکت یا هوی دیوتی نیست.
برای پاسخ به این سوال که کدام پیکاپ برتر است، باید عوامل متعددی از جمله کاربرد مورد نظر، سیاستهای خودروسازی کشور هدف، نیازهای مشتری و بسیاری از عوامل دیگر را در نظر گرفت. به عنوان مثال، بازار پیکاپهای ایران به دو دسته اصلی تقسیم میشود: پیکاپهای کاری تک محور کامپکت و سایز متوسط مانند سایپا ۱۳۱، ایرانخودرو آریسان 2 و زامیاد Z24، و پیکاپهای دو کابین دو دیفرانسیل سایز متوسط مانند موسو گرند خان، تویوتا هایلوکسهای وارداتی و بسیاری از مدلهای مونتاژی که امروزه در ایران عرضه میشوند.
پیکاپهای سایز متوسط، به دلیل مزایای متعددی که دارند، در دو دهه اخیر در بازار ایران محبوبیت چشمگیری پیدا کردهاند. به عنوان نمونه، موسو گرند خان، با ابعاد قابل کنترل و سهولت رانندگی در فضاهای شهری و خیابانهای ایران، گزینهای ایدهآل برای استفاده روزمره است. این خودروی کرهای، بر خلاف بسیاری از رقبای امروزی، بر پایه پلتفرم شاسی بلند رکستون G4 توسعه یافته و به همین دلیل، سواری بسیار نرم و راحتی را ارائه میدهد.
موسو گرند خان، با بهرهمندی از پیشرانهای پیشرفته، قدرتمند و کممصرف، گیربکس اتوماتیک و سیستم دو دیفرانسیل با کنترل الکترونیکی به همراه قفل دیفرانسیل عقب، توانایی عبور از مسیرهای شهری و بیراهههای سخت را به هنگام حمل بار فراهم میکند. همچنین، سطح امکانات رفاهی و ایمنی این خودرو، بسیار رضایتبخش است و قیمت نهایی آن در مقایسه با رقبای وارداتی دست دوم ژاپنی و خودروهای صفر کیلومتر چینی، کاملاً رقابتی است.
در نتیجه، موسو گرند خان، به عنوان یک خودروی شاسی مستقل، هم میتواند به عنوان یک خودروی شهری با ظرفیت پنج سرنشین برای استفاده روزمره مورد استفاده قرار گیرد و هم در صورت نیاز، با حمل بارهای سنگین و تجهیزات کمپینگ و آفرود، از مسیرهای ناهموار عبور کند. این خودرو، در تعطیلات آخر هفته، به عنوان یک شاسی بلند نرم، ایمن و آفرودی، تجربهای لذتبخش را برای سرنشینان به ارمغان میآورد.
این ویژگیها باعث شده است که پیکاپهای دو کابین دو دیفرانسیل سایز متوسط، به عنوان یک خودروی چند منظوره و کاربردی، در بازار ایران بسیار محبوب شوند. بنابراین، انتخاب یک خودروی ایدهآل از میان مدلهای صفر کیلومتر این دسته، میتواند مزایای قابل توجهی را برای مشتری به همراه داشته باشد. خودرویی که علاوه بر اعتبار برند جهانی، از مشخصات فنی قدرتمند و بادوام، فضای داخلی جادار، لوکس و ایمن برخوردار باشد، باید قیمت مناسبی داشته و خدمات پس از فروش گستردهای را نیز ارائه دهد.