باستانشناسان اخیرا موفق به کشف یک مرکز معدن طلا با قدمتی ۳۰۰۰ ساله در مصر شدهاند که با نام «شهر گمشده طلا» مشهور است.
تیمی از باستانشناسان در مصر موفق به کشف «شهر گمشده طلا» شدهاند که یک مرکز استخراج طلای باستانی با قدمتی بیش از 3000 سال است. این شهر کهن پس از چهار سال حفاری دقیق و طاقتفرسا در قلب صحرای مصر احیا شده و گنجینهای از اطلاعات ارزشمند در مورد تمدن باستان را در اختیار محققان قرار داده است.
شهر گمشده طلا که به «آتن» مشهور است، در سال 2020 در زیر دره پادشاهان در اقصر (Luxor)، در منطقهی جبل سوکاری واقع در جنوب غربی شهر مارسا علم مصر کشف شد. این کشف به قدری مهم است که بسیاری آن را با کشف مقبره توتعنخآمون در یک قرن پیش مقایسه میکنند. اهمیت این شهر نه تنها به دلیل قدمت آن، بلکه به دلیل شواهد و آثاری است که از زندگی روزمره، فعالیتهای اقتصادی و اعتقادات مذهبی مردمان آن دوران به دست آمده است.
یافتههای باستانشناسان از شهر گمشده طلا
گزارشهای جدید از کاوشهای باستانشناسی در شهر گمشده طلا در مصر، اطلاعات شگفتانگیزی را از وضعیت استثنایی حفاظت سازههای این شهرک باستانی ارائه میدهد. کارشناسان از سالم ماندن قابلتوجه خانهها، کارگاهها، ساختمانهای اداری، معابد و حمامها شگفتزده شدهاند. این امر نشان از کیفیت بالای ساخت و ساز و همچنین شرایط خاص محیطی در حفظ این سازهها در طول هزاران سال دارد.
علاوه بر شهرک مسکونی، کاوشها به کشف یک کمپ معدنی کاملاً مجهز منجر شده است. این کمپ شامل تاسیسات پیشرفته استخراج طلا، از جمله ایستگاههای خرد کردن و سنگزنی سنگ معدن، حوضچههای فیلتراسیون و تهنشینی برای جداسازی طلا از سنگ کوارتز، و کورههای ذوب برای تصفیهی طلا است. وجود این تاسیسات پیشرفته نشان از دانش و تکنولوژی بالای معدنچیان مصر باستان در ۳۰۰۰ سال پیش دارد.
وزارت گردشگری و آثار باستانی مصر در بیانیهای به جزئیات این پروژه اشاره کرده و آن را شامل کاوشهای باستانشناسی، مستندسازی دقیق و بازسازی عناصر معماری کشفشده دانسته است. برای حفاظت بهتر از این آثار ارزشمند، عناصر معماری به یک منطقه امنتر، در سه کیلومتری شمال سایت اصلی و خارج از محدوده فعالیت معادن مدرن در معدن سوکاری منتقل شدهاند.
مرور صفحات تاریخ با نگاهی به پیشینه شهر آتن
شهر باستانی آتن در دوران سلطنت فرعون آمنهوتپ سوم، نهمین پادشاه مقتدر سلسله هجدهم مصر باستان (1391 تا 1353 سال پیش از میلاد مسیح) بنا نهاده شده و به عنوان بزرگترین شهر باستانی کشف شده در خاک مصر، روایتی شگفتانگیز از تمدن، هنر و فرهنگ این سرزمین را بازگو میکند. این شهر نه تنها در دوره خود یک مرکز مهم سیاسی و اقتصادی بود، بلکه به عنوان یک پل ارتباطی بین فرهنگهای مختلف در طول تاریخ عمل کرده است.
کاوشهای باستانشناسی در شهر آتن، پرده از آثار دورههای تاریخی متعددی برداشته است. در کنار بقایای باشکوه دوران آمنهوتپ سوم، آثار ارزشمندی از دوران حکومت روم (30 سال پیش از میلاد تا 639 سال پس از میلاد) و دوران طلایی تمدن اسلامی (642 تا 1517 سال پس از میلاد) نیز کشف شده است. وزارت گردشگری و آثار باستانی مصر، با انتشار بیانیهای، جزئیات بیشتری از یافتههای ارزشمند این کاوشها را به اشتراک گذاشت.
در گجت نیوز بخوانید:
گنج گمشده داریوش سوم؛ واقعیت یا توهم؟
کشف 628 استراکون (قطعات سفالی شکسته که به عنوان لوح نگارش استفاده میشدند) با متونی به خط هیروگلیف (خط مقدس مصریان باستان)، خط دموتیک (خط سادهتر و رایجتر مصری) و خط یونانی، اطلاعات بینظیری در مورد زبانها و فرهنگهای رایج در این شهر ارائه میدهد. این استراکونها میتوانند حاوی اسناد تجاری، متون ادبی، نامهها و سایر نوشتههایی باشند که زوایای پنهان زندگی در شهر آتن را آشکار میکنند.
همچنین، سکههای برنزی مربوط به دوران بطلمیوسی نیز در میان این یافتهها به چشم میخورد. مجسمههای سفالی ظریف از انسانها و حیوانات متعلق به دوره یونانی-رومی، مجسمههای سنگی کوچک از باستت (الهه گربهسان مصریان باستان که نماد باروری و محافظت بود) و هارپوکراتس (ربالنوع سکوت و کودکی در اساطیر مصر باستان) و پنج میز اهدای هدایا از دوران بطلمیوسی، تنوع فرهنگی و مذهبی این شهر را به تصویر میکشند.
این مجسمهها نه تنها نمونههایی از هنر و صنعتگری دوران باستان هستند، بلکه اطلاعات ارزشمندی در مورد باورها و آیینهای مذهبی مردم شهر آتن در اختیار باستانشناسان قرار میدهند. سفالهای متنوعی که برای مصارف روزمره، نگهداری عطر، تهیه دارو و سوزاندن بخور استفاده میشدند (و برخی از آنها به صورت ناتمام کشف شدهاند)، نشان دهنده رونق صنایع دستی و فعالیتهای تجاری در این شهر است.
بررسی این سفالها میتواند اطلاعات مفیدی در مورد سبک زندگی، عادات غذایی و سطح رفاه ساکنان شهر آتن ارائه دهد. کشف مجموعهای از جواهرات و اقلام تزئینی ساخته شده از صدفهای دریایی، حاکی از وجود طبقه مرفه و برخوردار در جامعه شهر آتن است. این اشیاء زینتی که با دقت و ظرافت خاصی ساخته شدهاند، نشان دهنده ذوق هنری و مهارت صنعتگران این شهر هستند.
بر اساس اعلام وزارت گردشگری و آثار باستانی مصر، کارشناسان بر این باورند که شهر آتن در دوران اوج خود یک مرکز چند فرهنگی، چند زبانه و پررونق بوده است که به مدت قرنها به عنوان منبع اصلی تامین طلای مورد نیاز برای تزئین کاخها، تابوتها و مقبرههای سلسلههای مصری عمل میکرده است.
چشمانداز کشف شهر گمشده طلا
بر اساس اعلام وزارت گردشگری و آثار باستانی مصر، پروژه اخیر در راستای افزایش ادراک از تکنیکهای مورداستفاده مصریان باستان برای استخراج طلا از سنگها اهمیت زیادی دارد. بنا بر گفته محققان، این یافتهها اطلاعات زیادی درباره صنعت معدن باستانی در مصر و زندگی روزمره کارگران آن را در اختیار آنها قرار داده است. در ادامه بیانیه وزارت گردشگری و آثار باستانی مصر میخوانیم که این یافتهها، درعینحال بینش ارزشمندی از زندگی اجتماعی، مذهبی و اقتصادی کارگران معدن در شهرهای صنعتی سراسر صحرای شرقی در طول دورههای مختلف تاریخی ارائه میکند.
زاهی حواس، باستانشناس و وزیر سابق گردشگری و آثار باستانی مصر که یکی از کاشفان این شهر است در این رابطه گفته: «در عرض چند هفته و در کمال تعجب تیم، شکلهایی از آجرهای گلی در همه جهات ظاهر شد. آنچه کشف شد، محل یک شهر بزرگ بود که در شرایط خوبی باقیمانده بود؛ با دیوارهایی تقریباً کامل و با اتاقهایی پر از وسایل زندگی روزمره.»
طبق تائید مسئولان مربوطه عناصر معماری کشفشده بازسازی، مستندسازی و عکسبرداری شده و درنهایت به یک سایت امن منتقل شدند.کشف شهر گمشده آتن، فصلی جدید در تاریخنگاری مصر باستان گشوده است. این شهر باستانی با گنجینههای ارزشمندی که در خود جای داده است، فرصتی بینظیر برای شناخت بهتر تمدن مصر باستان و درک نقش آن در شکلگیری جهان باستان فراهم میکند.