دانشمندان پرده از راز رسیدن انسان به شادی برداشتند. آیا راز شادی انسانها در کسب مال و ثروت نهفته است یا عوامل دیگری در آن دخیل هستند؟
در اخبار پزشکی و سلامت، همواره اهمیت صرف غذای گروهی و مشترک در فرهنگهای مختلف، از جمله وعدههای غذایی شبات در میان یهودیان و افطارهای ماه رمضان در میان مسلمانان، مورد تأکید بوده است.
کشف راز رسیدن انسان به شادی
پیوند عمیقی بین خوراک و روابط اجتماعی وجود دارد. اما پرسش اینجاست که صرف غذاهای مشترک تا چه میزان بر سطح شادی ما اثرگذار است؟ گزارش جهانی شادی 2025 در تلاش برای پاسخ به این پرسش مهم است. در این گزارش، رابطهی میان دفعات صرف غذاهای مشترک و میزان رضایت افراد از زندگی و تجربهٔ احساسات مثبت را بررسی شده است.
با بررسی نظرسنجی جهانی گالوپ در سال 2022-2023 که به موضوع صرف غذاهای مشترک اختصاص داشت و مقایسه آن با شاخصهای استاندارد شادی، نتیجهای واضح به دست آمد: تقریباً در تمامی مناطق، رابطهای مثبت و قوی بین این دو وجود دارد. بنابراین در کشورهایی که صرف غذاهای مشترک رواج بیشتری دارد، احساس شادی نیز بالاتر است.
دادههای گالوپ، که شامل نظرات بیش از 150 هزار نفر از 142 کشور مختلف بود، به این سوال پرداخت که شرکتکنندگان در طول هفته گذشته چند وعده ناهار و شام را با افرادی که میشناسند صرف کردهاند. نتایج نشان داد که میزان صرف غذاهای مشترک در مناطق مختلف جهان، تفاوتهای چشمگیری دارد.
مردم آمریکای لاتین، به طور میانگین دو سوم وعدههای غذایی خود را به صورت جمعی صرف میکنند. در این میان، ساکنان کشورهای پاراگوئه، اکوادور و کلمبیا با میانگین بیش از ده وعده غذایی مشترک در هفته رکورددار هستند.
در کشورهای جنوب و شرق آسیا، به ویژه در هند، پاکستان، بنگلادش، ژاپن و کره جنوبی، میزان صرف غذاهای مشترک به طور قابل توجهی پایین است. به گونهای که افراد به طور میانگین کمتر از یک وعده از سه وعده غذایی خود را به صورت گروهی میل میکنند.
اگرچه در تقریباً تمامی نقاط جهان، یک رابطه مستقیم و مثبت بین صرف غذاهای مشترک و سطح شادی افراد مشاهده میشود، اما قدرت و میزان این ارتباط در مناطق مختلف، یکسان نیست و در برخی نواحی، این همبستگی به مراتب قویتر و مشهودتر است.
برای محققان جامعهشناسی، میزان دفعات صرف غذای گروهی، معیاری مهم برای سنجش روابط اجتماعی به شمار میرود. برخلاف شاخصهایی که احساسات شخصی افراد را در خصوص شادی ثبت میکنند، تعداد وعدههای غذایی که به صورت مشترک خورده میشوند، یک معیار کاملاً واقعی و قابل اتکا برای انجام تحلیلهای دقیق ارائه میدهد.
در حالی که تعاریف و برداشتهای مربوط به دوستی یا میزان صمیمیت ممکن است در طول زمان یا بین فرهنگهای مختلف دچار دگرگونی شود، تعداد دفعاتی که افراد با دیگران در یک سفره مینشینند، ثابت و غیرقابل تغییر است.
با تکیه بر دادههای موجود، نمیتوانیم به طور قطعی مشخص کنیم که صرف یک وعده غذایی مشترک، چه میزان به افزایش سطح شادی افراد کمک میکند. همچنین، مشخص نیست که تا چه اندازه، افراد به دلیل احساس خوشایندی که از قبل دارند، تمایل بیشتری به اشتراکگذاری وعدههای غذایی پیدا میکنند. با این حال، منطقی است که فرض کنیم این امر، تنها به دلیل احساس خوشایند قبلی نیست و عوامل دیگری نیز در آن دخیل هستند. این موضوع، همسو با نتایج تحقیقات قبلی است که بر اهمیت سرمایه اجتماعی و مزایای مثبت تعاملات حضوری تأکید کردهاند.
در دنیای امروز که تنهایی به عنوان یک معضل جدی در حوزه سلامت عمومی شناخته میشود، بازنگری چگونگی گرد هم آمدن افراد در اطراف میز و میزان دفعات آن، میتواند راهکارهای عملی برای کاهش انزوای اجتماعی و ارتقای سطح شادی افراد ارائه دهد.
مکانهایی که افراد به طور معمول وعدههای غذایی خود را در آنجا به صورت جمعی صرف میکنند، میتوانند نقش بسیار مهمی در این زمینه ایفا کنند. در مقابل، افزایش گرایش به دورکاری، میتواند منجر به افزایش سطح انزوای افراد شود.
بنابراین، اگر برای ناهار فردای خود برنامهای ندارید و در جستجوی راز رسیدن انسان به شادی هستید، شاید فرصت مناسبی باشد که با فردی که مایلید زمان بیشتری با او سپری کنید، قرار ناهار بگذارید.